Η ανακάλυψη του πήλινου στρατού στην Κίνα κατά τα τέλη του 20ου αιώνα μάς φέρνει ένα παράδειγμα του πώς εννοούμε τον πήλινο άνθρωπο, δηλαδή ένα άνθρωπο κατασκευασμένο από πηλό ψημένο (τερακότα), ο οποίος έχει τα προσωπικά του χαρακτηριστικά, έχει το κανονικό ύψος και τις άλλες διαστάσεις, αλλά κάτι του λείπει: η ζωή και η κίνηση.
Το στοιχείο των διαφορετικών χαρακτηριστικών στα πρόσωπα των 8.000 περίπου πήλινων αγαλμάτων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για τα πραγματικά χαρακτηριστικά των στρατιωτών ενός Κινέζου αυτοκράτορα τον τρίτο αιώνα π. Χ. ο οποίος ήθελε τους στρατιώτες του να τον φρουρούν και στην μετά θάνατο ζωή του. Πέρα από την σπουδαία σημασία του αρχαιολογικού ευρήματος, η πράξη του αυτοκράτορα δείχνει την αγωνία του για την μετά θάνατο ζωή, και για τον λόγο αυτό κατασκεύασε πραγματικά αντίγραφα των δικών του στρατιωτών, προκειμένου να έχει εξασφαλίσει και την επέκεινα του τάφου προστασία τους.
Πράγματι, οι στρατιώτες “κατασκευάστηκαν”, ενταφιάστηκαν κοντά στον τάφο του αυτοκράτορα, ωστόσο κάτι τους έλλειπε: η ζωή. Παρέμειναν μέσα στο χώμα σε καλή κατάσταση για περισσότερο από 22 αιώνες αναλλοίωτοι, ωστόσο η απουσία της ζωής (όπως τουλάχιστον την εννοούμε εμείς) είναι απόλυτη. Υπάρχουν όλα τα εξωτερικά χαρακτηριστικά στοιχεία της προσωπικότητας καθενός, αλλά κανένα στοιχείο ζωής δεν διατηρήθηκε. Μαζί με τους ανθρώπους πέθανε και η ζωή τους, άσχετα από την τιμή και την προσπάθεια του μεγάλου αυτοκράτορα. Και αυτό είναι ένα μεγάλο και βαθύ μάθημα για την διδασκαλία του Χριστού.
Διότι, όταν έλεγε ότι ο δημιουργός πήρε χώμα και έφτιαξε τον άνθρωπο, δεν εννοούσε ότι έφτιαξε ένα πήλινο (χοϊκό, δηλαδή από χώμα) άνθρωπο, αλλά ότι πήρε τα συστατικά του χώματος, του εδάφους, και δημιούργησε τον άνθρωπο με την ζωή, όπως εμείς την γνωρίζουμε. Διότι, άλλο η εξωτερική εικόνα ενός ανθρώπου και άλλο η ζωή μέσα στο χοϊκό σώμα.
Ο άνθωπος δεν είναι πήλινος – χοϊκός – με την απλή έννοια, αλλά είναι σύνθεση όλων των απαραίτητων στοιχείων, τα οποία προέρχονται μεν από το χώμα, αλλά η σύνθεσή τους είναι ένα περίπλοκο ζήτημα που ακόμη και σήμερα παραμένει ανεξερεύνητο και ανεξήγητο.
Διότι γνωρίζουμε τα συστατικά που αποτελείται το σώμα μας, αλλά δεν γνωρίζουμε τις συνθήκες κάτω από τις οποίες τα συστατικά αυτά λειτουργούν και παράγουν την ζωή. Και ο πήλινος στρατός της Κίνας μας δίνει ένα μεγάλο μάθημα για την κατανόηση του περιεχομένου και όχι μόνον του εξωτερικού περιβλήματος, το οποίο μπορεί να είναι ακριβές, αλλά του λείπει το στοιχείο της συνθετικής λειτουργίας που παράγει την ζωή.
Η εξωτερική εικόνα του ανθρώπου είναι πολύτιμη, αλλά δεν εξαντλεί το περιεχόμενο, το οποίο παραμένει άγνωστο μέχρις ότου το ανακαλύψουμε εμείς και κατανοήσουμε το νόημα της ζωής και όχι μόνον των εξωτερικών χαρακτηριστικών μας.