Η κατανόηση και ορθή αντίληψη για τον κόσμο είναι ένα γεγονός που συντελείται σε όλη τη διάρκεια της ζωής μας και εμπλουτίζεται από τις προσωπικές μας εμπειρίες ή τις εμπειρίες άλλων ατόμων τους οποίους εμπιστευόμαστε ως προς την σωφροσύνη και την εντιμότητά τους. Είναι, δηλαδή, η κατανόηση του κόσμου ένα σύνθετο, πολυδαίδαλο και πολυεπίπεδο  ζητούμενο, ακριβώς, γιατί ο κόσμος είναι τέτοιος, πολυεπίπεδος και πολυδαίδαλος και ανεξερεύνητος – προς το παρόν – από τον άνθρωπο.

Και αυτή, ακριβώς, η απεραντοσύνη της άγνοιας είναι που μας οδηγεί στην αναζήτηση οδηγών και διδασκάλων, ώστε με την δική τους βοήθεια να εξερευνήσουμε και να κατανοήσουμε τον κόσμο, τόσο τον εσωτερικό μας κόσμο, όσο και τον κόσμο που μας περιβάλλει. Και είναι προφανές ότι το τέλος αυτής της διαδικασίας, δηλαδή της κατανόησης του κόσμου, είναι συνεχώς μετακινούμενο, ώστε κανείς να μην μπορεί να καυχηθεί ότι τα ξέρει ή τα κατάλαβε όλα.

Διότι προφανώς η γνώση είναι πάντοτε πεπερασμένη και περιορισμένη στις προσωπικές σελίδες της ύπαρξής μας, αφήνοντας τα υπόλοιπα για τους μελλοντικούς ανθρώπους. Το πλήθος των ανθρώπων κάθε στιγμή συνιστά ένα μεγάλο άθροισμα και η επαφή και συνεργασία μεταξύ τους είναι εφικτή και άνετη σήμερα.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι φτάσαμε στο τέλος, αλλά σημαίνει ότι ξεκινήσαμε να κατανοούμε τις ουσιαστικές παραμέτρους της ύπαρξης και λειτουργίας του κόσμου και του εαυτού μας, άρα έχει μεγάλο μήκος δρόμου να διατρέξει η ανθρωπότητα προκειμένου να κατακτήσει τον γενικότερο στόχο της.

Και αυτό συμβαίνει όταν καθένα άτομο που ζει πάνω στη γη εκτελεί – με γνώμονα την αλήθεια και τις ικανότητές του – το καθημερινό του καθήκον, τόσο στις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους και τον κόσμο γενικότερα, όσο και με τον ίδιο τον εαυτό του.

Συμπερασματικά μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι η πορεία του ανθρώπου πάνω στη γη είναι ένας στόχος ατομικός και παράλληλα κοινωνικός.

Για τον λόγο αυτό ο Χριστός εξήγησε ότι καθήκον του καθενός μας δεν είναι να κρίνουμε και να κατακρίνουμε τους άλλους, αλλά να λάβουμε δύναμη μέσα από τις διαδικασίες της δικής του διδασκαλίας και διάκρισης, ώστε να διατηρηθεί η πορεία από το σήμερα στο καλύτερο αύριο, μια πορεία που εξαρτάται από την προσωπική κατανόηση του εαυτού μου και του κόσμου μέσα στον οποίο διάγω τον προσωπικό μου βίο.

Η διαχείριση του αισθητού κόσμου, δηλαδή της σχέσης μας με το φυσικό και το ανθρώπινο περιβάλλον μέσα στο οποίο καθένας περνά τον καιρό του σε όλη του τη ζωή, δεν είναι εύκολη και απαιτεί συνεχή ενημέρωση και βελτίωση, τόσο για τα εξωτερικά ζητήματα (αλλαγή νόμων, αλλαγές κοινωνικού status), αλλά και βελτίωση των προσωπικών μας ικανοτήτων ανάλογα με τις ατομικές μας προκλήσεις.

Η κοινωνία μας προσφέρει την βασική εκπαίδευση για την επικοινωνία και την κατανόηση του σύγχρονου κάθε φορά περιβάλλοντος, αλλά μετά την ενηλικίωση δεν υπάρχει “σχολή” για να μας διδάξει πώς να κατανοούμε και να ερμηνεύουμε ορθά και άρτια τις αλλαγές που επέρχονται καθημερινά, τόσο μέσα μας – ως προς τις προσωπικές μας ανάγκες – όσο και γύρω μας.

Και τις μεν εξωτερικές μεταβολές τις αντιλαμβανόμαστε από τις επαφές μας και τις σχέσεις μας με τους ανθρώπους και το κοινωνικό κράτος. Όταν όμως ερχόμαστε στον εαυτό μας, εδώ τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, γιατί πρώτα πρέπει να μάθουμε τις προσωπικές μας ικανότητες και τα προσωπικά μας δεδομένα, και, στη συνέχεια, να αποδεχθούμε ή να απορρίψουμε εν όλω ή εν μέρει την πρόκληση που εμφανίζεται στη ζωή μας.

Και αν μεν πρόκειται για τα απλά καθημερινά ζητήματα, τότε το θέμα είναι απλό και – συνήθως – χωρίς σοβαρές συνέπειες. Όταν όμως πρόκειται για τα μεγάλα ζητήματα της ζωής (επάγγελμα, σύντροφος, κατοικία, οικογένεια, κλπ) εκεί τα ζητήματα είναι κρίσιμα, γιατί από αυτά εξαρτάται το μήκος και η ποιότητα της καθημερινής μας ζωής.

Το “γνώθι σαυτόν” που έλεγαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας, είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την αποφυγή των μεγάλων λαθών, διότι υπερ-εκτίμηση ή υπο-εκτίμηση των ικανοτήτων μας σημαίνει μελλοντικά προβλήματα και σοβαρές αρνητικές συνέπειες στην καθημερινότητά μας.

Και στον στόχο αυτό αποσκοπούσε η διδασκαλία του Χριστού: Να φέρει το άτομο – όχι την κοινωνία – σε επίγνωση της αλήθειας των πραγμάτων, και μέσα από αυτή την επίγνωση να καταρτίσει κάθε άτομο τον “εκπαιδευτικό του χαρακτήρα”, δηλαδή να βελτιώνει τις προσωπικές του επιδόσεις όσον αφορά την σωστή αντίληψη για τον κόσμο από τη μια, και από την άλλη να έχει ισορροπημένη εικόνα και εκτίμηση για τον κόσμο που καλείται να συναγωνιστεί με προσωπική επιτυχία.

Η αναγκαιότητα της κατανόησης του κόσμου που μας περιβάλλει είναι προφανής για καθένα ενήλικα και σκεπτόμενο άνθρωπο, ανεξάρτητα από τόπο και χρόνο της δικής του ζωής.

Τόσο η κατανόηση της λειτουργίας του εαυτού μας, όσο και της φύσης που είναι έξω από τις δικές μας δυνατότητες αλλαγών, αλλά, κυρίως, ο κοινωνικός μας περίγυρος, όχι μόνο είναι αναγκαία η κατανόηση της λειτουργίας του, αλλά από αυτή την πηγή προέρχονται τα περισσότερα δεινά της καθημερινότητάς μας.

Οι άνθρωποι μας μισούν, μας κακολογούν, μας υποτιμούν και, κυρίως, μας αδικούν, και μας στερούν τα δικαιώματά μας, με αποτέλεσμα η προσωπική μας ζωή να περνά δυσάρεστα και μη αποτελεσματικά.

Ορισμένοι άνθρωποι νομίζουν – κακώς – ότι φταίει ο σατανάς, ωστόσο αυτή δεν είναι η κρίσιμη αλήθεια, διότι ο σατανάς δεν ασχολείται μαζί μας, αλλά έχει τους δικούς του ανθρώπους που κάνουν την δική του δουλειά.

Άρα, ο οδηγός που θα μας οδηγεί στην κατανόηση του κόσμου, δεν μπορεί να δέχεται πρόχειρες δικαιολογίες ως σοβαρές και υπεύθυνες, αφού έτσι μετατίθεται η ευθύνη από τον δράστη στον μη ορατό εχθρό, και το δίκαιο χάνεται χωρίς τις ευεργετικές συνέπειες από την εφαρμογή του.

Η αδικία, δηλαδή, και η μη εφαρμογή του δικαίου είναι η αιτία που μας φέρνει πρακτικά σε αδιέξοδα και περιπέτειες, γιατί το δίκαιο είναι ένα συστατικό του ανθρώπινου γονιδιώματος, και χωρίς την δική του λειτουργία μέσα στην καθημερινή μας ζωή, η πορεία μας χάνει το ουσιαστικό της νόημα.

Διότι, είναι γνωστό ότι ανέκαθεν μεταξύ των ανθρώπων υπήρχε το αίσθημα του δικαίου και της δικαιοσύνης γενικότερα, και αυτό οδήγησε τον άνθρωπο στην βελτίωση της κοινωνικής του συμπεριφοράς.

Η αδικία είναι η αιτία που μας πληγώνει, είναι η αιτία του μίσους και της στέρησης, είναι το σαράκι που κατατρώει την προσωπική μας ειρήνη και μετατρέπει την ζωή μας σε κόλαση.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο ίδιος ο Χριστός και κατόπιν οι μαθητές του τόνισαν την ανάγκη να γίνει η κατανόηση της δικαιοσύνης και της αλήθειας το προέχον θέμα στην πρακτική μας καθημερινότητα.

Χωρίς την βάση της δικαιοσύνης και της κατανόησης της αλήθειας στην διαχείριση των καθημερινών μας θεμάτων, θα είμαστε αναληθείς και χωρίς καρπό του μέλλοντος.

Κατανόηση σημαίνει ορθή αντίληψη του κόσμου, δηλαδή του κοινωνικού και φυσικού, αλλά και εμού του ιδίου, ο οποίος θα κληθώ αύριο και στο μέλλον να αντιμετωπίσω τα ερωτήματα που θέτει η κοινωνική και προσωπική μας καθημερινότητα.  Δεν σημαίνει επινόηση, δηλαδή “κατασκευή” ενός διαφορετικού κόσμου από τον υφιστάμενο πραγματικά, διότι σε αυτή την περίπτωση σε λίγο θα επέλθει ο όλεθρος και τα αδιέξοδα. Κατανόηση δεν σημαίνει επιφανειακή εικόνα των πραγμάτων, αλλά σημαίνει εξερεύνηση των υφιστάμενων σήμερα δεδομένων, με δεδομένη την εξέλιξή τους στο μέλλον.

Και αυτό δηλώνει ότι ο ενδιαφερόμενος πρέπει να είναι αποφασισμένος να ξοδέψει όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις του – των οικονομικών του συμπεριλαμβανομένων – και όλο τον δικό του χρόνο, προκειμένου να μην παρανοεί αλλά να κατανοεί το πλάτος, το μήκος, το ύψος και το βάθος της αλήθειας όλων των πραγμάτων που τον απασχολούν σήμερα, και μάλιστα μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που διάκειται αρνητικά σε κάθε τι νέο, δηλαδή κάτι που δεν είναι συμβατό με την υφιστάμενη κοινωνική αντίληψη και θέση των πραγμάτων.

Και αυτό είναι μια πραγματική παράμετρος που ο ίδιος ο Χριστός δίδαξε και έζησε μέσα στο δικό του περιβάλλον της εποχής του. Δεν υποσχέθηκε αλλαγή των συνθηκών του κόσμου, αλλά υποσχέθηκε μια προσωπική αλλαγή, η επέκταση της οποίας σταδιακά επηρεάζει και  μεταλλάσσει και τον κοινωνικό μας περίγυρο.

Κάθε άτομο που αναζητά την αλήθεια και την αιτία των υφισταμένων κάθε φορά πραγμάτων (κοινωνικές αδικίες, προσωπικές και κοινωνικές συμφορές, κλπ) αντιλαμβάνεται ότι αυτά δεν θα πάψουν ποτέ να υπάρχουν. Εκείνο που μπορεί να αλλάξει είναι η ενεργητική δύναμη της ανάστασης που μετουσιώνει το αληθές προσωπικό και κοινωνικό παρόν στην προοπτική του μέλλοντος.

Και αυτό γίνεται αντιληπτό από την ιστορία των τελευταίων δυο χιλιάδων χρόνων. Όλες οι κοινωνικές μεταβολές που έχουν επέλθει – και είναι αναμφίβολα προς το καλύτερο – είναι η ανακάλυψη και η παραδοχή των αξιών της ζωής, όχι μόνον της εφήμερης του παρόντος βίου, αλλά και η ελπίδα για καλύτερους χρόνους και περιόδους για την ανθρωπότητα.

Η δικαιοσύνη ήταν, όπως συνάγεται από την διδασκαλία του Χριστού και των πρώτων αποστόλων, η κυρίαρχη αρετή και επιδίωξη όλων των ενδιαφερομένων για την κατανόηση του κόσμου, αλλά συνυφασμένη και με μια καλύτερη προοπτική του μέλλοντος.

Για κάθε δύσκολο ή πολύτιμο πράγμα που επιδιώκουμε να κατακτήσουμε στη ζωή μας απαιτείται και η ανάλογη δύναμη και προσπάθεια. Άλλη ένταση και προσπάθεια χρειάζεται για τα απλά καθημερινά, άλλη ένταση και μήκος χρόνου για τα σοβαρότερα θέματα που μπορεί να μας απασχολούν. Και είναι προφανές, ότι όσο πιο σοβαρά είναι τα ζητήματα που μας απασχολούν στην ζωή μας, τόσο μεγαλύτερη προσπάθεια και υπομονή απαιτείται.

Και αυτό είναι μεν κοινός τόπος για όλους τους ανθρώπους επί γης, ωστόσο, πολλές φορές δεν γίνεται συνείδηση, με αποτέλεσμα να αγανακτούμε όταν με εύκολο τρόπο δεν μπορούμε να πετύχουμε τους στόχους μας. Έτσι έρχεται η απογοήτευση, η εσωστρέφεια, η απελπισία και η τελική εγκατάλειψη του αρχικού μας στόχου.

Ωστόσο, τόσο η καθημερινή μας εμπειρία, όσο και η διδασκαλία του Χριστού μας διδάσκουν και μας οδηγούν στην κατανόηση των δυσκολιών, όταν με τους τρόπους που επιχειρούμε δεν καταφέρνουμε να φτάσουμε στους στόχους μας. Διότι, βασική προϋπόθεση της επιτυχίας μας δεν είναι μόνο η καταβολή προσπάθειας, αλλά και ο έλεγχος σε περίπτωση αποτυχίας, ώστε από την προσωπική μας πείρα να βγάζουμε και τα δικά μας συμπεράσματα και να παίρνουμε τα προσωπικά μας μαθήματα για να τα εφαρμόσουμε στο μέλλον.

Κάθε προσπάθεια είναι πολύτιμη και χωρίς προσπάθειες δεν μπορούμε να κατακτήσουμε κανένα στόχο στην καθημερινότητά μας. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χριστός επέμενε στις πράξεις και όχι μόνο στα λόγια. Διότι ο λόγος είναι πολύτιμος, αλλά δεν αντικαθιστά το κέρδος της πράξης.

Και όπως λέει ο λαός, με τα λόγια “κτίζεις ανώγεια και κατώγια”, αλλά μέχρι που να γίνουν πράξη όλα αυτά είναι λόγια και όχι κέρδος πρακτικό.

Η μη εφαρμογή της διδασκαλίας του Χριστού στην προσωπική μας  καθημερινή ζωή είναι δώρο άδωρον, διότι δεν μπορούμε να πάρουμε τον καρπό, το αποτέλεσμα που προβλέπεται από την λογική των πραγμάτων.

Αντίθετα, η εφαρμογή της δικής του διδασκαλίας, αν και μπορεί να περιέχει κινδύνους όπως συμβαίνει σε κάθε σοβαρή προσπάθεια, ωστόσο, είναι ο μοναδικός τρόπος να πειστούμε, όχι μόνο για την αλήθεια των πραγμάτων, αλλά και να αποκτήσουμε την απαραίτητη εμπειρία, ώστε να διακρίνουμε το καλό από το κακό, το καλύτερο από το καλό, εμπειρία που είναι απαραίτητη για τον κάθε αναζητητή της αλήθειας του κόσμου.