Το θέμα δεν είναι ο εχθρός και η τακτική του, αλλά οι δικές μου γνώσεις και αντοχές στην πάλη της καθημερινότητας. Διότι, αν ασχοληθούμε με την θεωρητική μόνον πλευρά του θέματος, τότε το κέρδος του εσωτερικού μας κόσμου είναι ελάχιστο και θνησιγενές. Αντίθετα, αν στρέψουμε την προσοχή μας στον τρόπο που ο ίδιος ο Χριστός αντιμετώπισε το πρόβλημα των εχθρών του και εφαρμόσουμε την ίδια τακτική, προφανώς θα είμαστε πολύ πιο κερδισμένοι.

Για τον λόγο αυτό και οι αυτόπτες μάρτυρες περιγράφουν με σαφήνεια και κρίσιμες λεπτομέρειες, τον τρόπο που ο ίδιος ο Χριστός διαχειρίστηκε τα “βέλη του πονηρού”. Από τον πειρασμό των σαράντα ημερών, μέχρι την αμφίσημη στάση του Πέτρου ως προς το σχέδιο του θεού – πχ πλύσιμο των ποδιών την βραδιά του Δείπνου – οι επιλογές με τις οποίες αντιμετώπισε ο Χριστός τις ωθήσεις για παράβαση των λεπτομερειών ως προς το θέλημα του Πατέρα, είναι το καλύτερο μάθημα.

Και όσο βαθύτερα θα εξετάζουμε την διαχείριση που έκανε ο ίδιος ο Χριστός στην αντιμετώπιση των πιέσεων ή και των επιθέσεων του εχθρού, τόσο θα κατανοούμε καλύτερα τον τρόπο και την διαφορά ανάμεσα στον Αδάμ και τον Χριστό. Και πρώτο χαρακτηριστικό ήταν η ευθύνη με την οποία αντιμετώπιζε ο Χριστός τις προκλήσεις, σε αντίθεση με τον προπάτορα, ο οποίος ήξερε αλλά δεν εφάρμοσε με τις γνωστές συνέπειες. Άρα, το πρώτο κριτήριο είναι η σοβαρότητα και η ευθύνη απέναντι στην αλήθεια και όχι η υπεκφυγή, “ο όφις με ηπάτησε”, που εμείς υιοθετούμε πολύ εύκολα για να νιώθουμε συναισθηματικά ότι είμαστε εντάξει απέναντι στην αλήθεια.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η γνώση και η διάκριση, δυο κρίσιμα θέματα τα οποία εμείς τα αγνοούμε κατά κανόνα. Ο χριστός ξεκίνησε την εδώ πορεία του με την βεβαιότητα ότι είναι ο απεσταλμένος του θεού, αλλά έπρεπε και να το αποδείξει “σε μια κόλλα χαρτί”, ότι δηλαδή ήξερε για ποιο πράγμα μιλούσε αναφορικά με τις προβλέψεις της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και ποια είναι τα όριά του. Με τις γενικότητες και τις αοριστολογίες δεν καλλιεργείται ωριμότητα πίστεως.

Η επίγνωση της αλήθειας που χρησιμοποιεί ο Χριστός για να μας υποδείξει την οδό προς τον δημιουργό μας είναι συνάρτηση τόσο της ασφαλούς γνώσης των Ιερών Γραμμάτων, όσο και της πείρας που αποκτάται από το φυσικό πρόσωπο με την πάροδο του χρόνου και την καθημερινή τριβή με τα θέματα της εκάστοτε σύγχρονης ζωής.

Ένα από τα δυσκολότερα πράγματα στην καθημερινή μας ζωή είναι να προσδιορίσουμε ποιός είναι ο εχθρός μας. Διότι είναι εύκολο να θεωρήσουμε τον κ. τάδε ή την κ. δείνα ως εχθρούς, αλλά αυτό, προφανώς, δεν λύνει όλα τα ζητήματα για το θέμα αυτό.

Διότι, στην μεγαλύτερη εικόνα, ο ρόλος του Κ ου και της Κ ας μπορεί να υπάρχει, αλλά δεν είναι ο καθοριστικός παράγοντας της δικής μου δυστυχίας. Άρα, ο προσδιορισμός του εχθρού είναι θέμα σύνθετο και απαιτεί γνώση και ωριμότητα. Διότι ο απέναντι είναι εύκολο να αναγνωριστεί ως εχθρός, αλλά η αναζήτηση των αιτίων της εχθρικής του συμπεριφοράς απέναντί μου δεν είναι πάντοτε εύκολα ανιχνεύσιμη.

Τα δικά του κίνητρα, οι φυσικές του ανάγκες, ο ταραγμένος ψυχικός του κόσμος και δεκάδες άλλες παράμετροι, μπορεί να έχουν συμβάλλει σε μια εχθρική του συμπεριφορά απέναντί μου, αλλά όλα αυτά δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμα και εξηγήσιμα στην πρακτική μας καθημερινότητα. Διότι η έννοια του Δικαίου, άρα και του εχθρού που δεν αναγνωρίζει τα δικά μου δίκαια, είναι από τις πιό σύνθετες στην ανθρώπινη λειτουργική ιστορία, και δύσκολα βρίσκει κάποιος παραδείγματα που θα επιβεβαιώσουν την προσωπική του απλοϊκή άποψη.

Για τον λόγο αυτό και στην διδασκαλία του Χριστού η προσέγγιση του θέματος είναι από τις πλέον δύσκολες, ακριβώς γιατί απαιτείται ωριμότητα, απαιτείται γνώση και πνεύμα σοφίας και αποκαλύψεως, όχι μηχανικής και αριθμητικών δεδομένων, αλλά ωριμότητα βάθους, επίγνωσης πραγμάτων μη ορατών δια γυμνού οφθαλμού. Από την ενέργεια της αυτοδικίας – ο Πέτρος έκοψε το αυτί του δούλου θεωρώντας ότι αυτό είναι δίκαιο και εν προκειμένω ο εχθρός του δασκάλου ήταν ο δούλος που έπρεπε να τιμωρηθεί ! – έως την φράση – συγχώρεσέ τους γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν – η απόσταση είναι μεγάλη και περιλαμβάνει χιλιάδες εκτιμήσεις και συνεκτιμήσεις των δεδομένων για κάθε περίπτωση.

Η διδασκαλία του Χριστού, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος της πίστης οφείλει να γίνεται τέλειος όπως ο δημιουργός μας, είναι ουτοπική, αν αφαιρεθεί το κλειδί της γνώσης και της αποκαλύψεως. Η γνωστή φράση “για όλα φταίει ο διάβολος και η αμαρτία” δεν δίνει απαντήσεις. Αντίθετα, επαναπαύει, συσκοτίζει και απομακρύνει τα ερεθίσματα για την ανακάλυψη της αλήθειας των πραγμάτων. Ο πραγματικός μου εχθρός κατά κανόνα είναι η δική μου άγνοια και ο αποκλεισμός μου από την προσέγγιση της γνώσης της αλήθειας , η οποία μας ελευθερώνει από πραγματικούς ή φανταστικούς εχθρούς.