Το να ξεχνάμε είναι ανθρώπινο. Το να μην θέλουμε να διορθώνουμε την μνήμη μας, αυτό είναι προσωπική μας απόφαση. Και μια τέτοια προσωπική απόφαση έχει και τις προσωπικές συνέπειες. Άλλωστε, για τον λόγο αυτό ανακαλύφθηκε και αναπτύχθηκε η γραφή: να μπορούμε να διατηρούμε ασφαλείς τις πληροφορίες, όχι μόνον στην μνήμη μας, αλλά και σε κάτι πιο σταθερό σε βάθος χρόνου. Η γνωστή φράση scripta manent σημαίνει ότι τα γραπτά μένουν σε βάθος χρόνου μεγαλύτερο από το χρονικό όριο της ανθρώπινης μνήμης.
Και αυτό είναι πολύτιμο, όχι μόνον γιατί μπορούμε να ανανεώνουμε την μνήμη μας για ένα θέμα που δεν είμαστε σίγουροι ότι το θυμόμαστε πλήρως και ορθά, αλλά και γιατί αυτό είναι ένα εργαλείο του ανθρώπινου οργανισμού, ώστε να μπορεί “να ξεχνά” και να “ξαναθυμάται”. Με λίγα λόγια, μπορούμε να μην κρατάμε τα πάντα στη μνήμη μας – η οποία ούτως ή άλλως έχει περιορισμένη χωρητικότητα – αλλά να αφήνουμε χώρο για κάτι καινούριο, αφού το παλιό μπορώ να το ανακτήσω μέσα από την γραφή ή ακόμη – σήμερα πλέον – και μέσα από τα ηλεκτρονικά μέσα. Άρα, το πρόβλημα του ανθρώπου δεν είναι η μνήμη του, αλλά είναι η κατανόηση του περιεχομένου της μνήμης μας. Είναι η διόρθωση της μνήμης μας. Είναι η αντικατάσταση των λανθασμένων λέξεων με τις ορθές, τις οποίες μπορώ να ανασύρω κάθε φορά που τις χρειάζομαι για να τις χρησιμοποιήσω.
Και ενώ αυτό είναι η φυσική καθημερινότητα όλων μας, ανατρέχουμε δηλαδή σε γραπτά κείμενα για να είμαστε ασφαλείς σε ό,τι πούμε ή γράψουμε (βλέπω τους δικαστές να κρατούν στα χέρια τους τους ποινικούς κώδικες και να τους συμβουλεύονται ως πρωτοετείς φοιτητές της Νομικής ! ), όταν ερχόμαστε στα θέματα της διδασκαλίας του Χριστού κάνουμε ακριβώς το αντίθετο. Ό,τι θυμόμαστε τυχαία, αυτό θεωρούμε ότι είναι το σωστό, χωρίς να μπαίνουμε στον κόπο να ανοίξουμε το γραπτό κείμενο για να ελέγξουμε την ορθότητα της μνήμης μας. Αποτέλεσμα; Κατά κανόνα θυμόμαστε λάθος περιεχόμενο και σε άσχετα συμφραζόμενα.
Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός εξήγησε ότι αν μένουμε στα λόγια του, τότε θα γνωρίσουμε τις αλήθειες της ζωής για να ζούμε ελεύθεροι από τις παγίδες που είναι καλά κρυμμένες μέσα στα λάθη, τα δικά μας ή των άλλων τους οποίους ακολουθούμε. Διότι, σπάνια μπαίνουμε στον κόπο να ανοίξουμε ένα βιβλίο για να διαπιστώσουμε αν αυτό που είπε κάποιος είναι ψευδές ή αληθές. Και αυτό δημιουργεί στην καθημερινότητά μας την κόλαση. Όχι γιατί δεν ξέρουμε, αλλά κυρίως γιατί ξέρουμε λάθος πράγματα και δεν μπαίνουμε στον κόπο να ελέγξουμε την μνήμη μας. Το να ανανεώνουμε στη μνήμη μας την διδασκαλία του Χριστού είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να αποφεύγουμε τα λάθη – τις αμαρτίες – στην καθημερινότητά μας.
Τα λάθη και οι συνέπειες των λαθών μας δεν εξαλείφονται δια της μαγείας από την ζωή μας, αλλά εξαλείφονται με την επίγνωση της αλήθειας των πραγμάτων, είτε αυτό αφορά ζητήματα της καθημερινότητας, είτε αφορά ζητήματα μεγαλύτερου βεληνεκούς και προσωπικού ενδιαφέροντος.