Το “ουαί”, δηλαδή το αλίμονο που λέμε εμείς σήμερα, δεν είναι φράση εκδίκησης, δηλαδή δεν σημαίνει “να δεις τι θα σου κάνω” ή “τι θα πάθεις”, αλλά είναι αναγνώριση και πρόβλεψη των τραγικών αποτελεσμάτων μιας συγκεκριμένης συμπεριφοράς.

Είναι αυτό που λέμε “αμάν τι έχει να γίνει !”, “πω πω τι θα συμβεί σε λίγο !”, αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας μια συγκεκριμένη πράξη ή μια συμπεριφορά κάποιου που θα τον οδηγήσει σε συμφορά. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι εμείς γνωρίζουμε συνέπειες τις οποίες κάποιος άλλος αγνοεί και φέρεται ως πρόβατον επί σφαγή, δηλαδή οδηγείται με βεβαιότητα στην αυτοκαταστροφή του.

Όταν πονάμε και συμπάσχουμε με κάποιον, η επιφύλαξη και η γνώμη μας για τις πράξεις του δεν είναι κατάκριση και απειλή, αλλά είναι το καμπανάκι μας για τις τραγικές συνέπειες των πράξεών του.

Αν μάλιστα εμείς οι ίδιοι έχουμε πείρα, έχουμε δηλαδή βαθιά γνώση των συνεπειών της συμπεριφοράς αυτής, τότε όχι μόνον συμπάσχουμε με τον ταλαίπωρο φίλο μας, αλλά προσπαθούμε με όλη μας την δύναμη να τον αποτρέψουμε από την συνέχιση της πορείας του. Πολύ περισσότερο αν ο υποψήφιος ταλαίπωρος είναι γνωστός και πολύ περισσότερο αν είναι συγγενής και πολύ περισσότερο αν κάποιος είναι οικείος και είναι παιδί μας και έχουμε την ευθύνη του ως γονείς.

Αυτό ήταν και το μήνυμα του Χριστού με τα “ουαί” που χρησιμοποίησε κατά την διδασκαλία του. Δεν απειλούσε ως τιμωρός, αλλά επισήμαινε τους κινδύνους από μια λανθασμένη συμπεριφορά άγνοιας και τραγικής έλλειψης σύνεσης και αντίληψης της πραγματικότητας. Τελικά πλήρωσε με την ίδια την ζωή του την πράξη του αυτή, δηλαδή την προσπάθειά του να ξυπνήσει από το λήθαργο τους δικούς του ανθρώπους.

Όπου υπάρχουν εξελίξεις υπάρχει και κλιμακούμενος βαθμός δυσκολίας.

Κάθε φορά από το πιο εύκολο και απλό μεταφερόμαστε στο πιο δύσκολο και το πιο σύνθετο. Αυτό ισχύει σε όλες τις εκδηλώσεις της ζωής μας, από τα σχολεία μέχρι την επαγγελματική μας καριέρα και την κοινωνική μας συναλλαγή. Και είναι εύκολο να κατανοήσει κάποιος ότι το ίδιο ισχύει και στον εσωτερικό μας άνθρωπο, τον άνθρωπο που λαμβάνει τις αποφάσεις της ζωής καθημερινά.

Όσο περνάει ο καιρός και οι εμπειρίες της ζωής αυξάνονται, τόσο και οι απαιτήσεις γίνονται μεγαλύτερες και σπουδαιότερες. Και όσο ψηλότερα θέλει κάποιος να ανέβει επαγγελματικά, κοινωνικά, οικονομικά κλπ, τόσο και οι δυσκολίες έχουν σταδιακή κλιμάκωση, ακριβώς γιατί ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να γίνει πιο δόκιμος, θα πρέπει να γίνει ικανότερος στον τομέα που τον απασχολεί.

Όσο καιρό κυβερνάμε το μικρό μας βαρκάκι και κάνουμε βόλτες στην παραλία, τα πράγματα είναι εύκολα και ελεγχόμενα. Αν θελήσουμε να κυβερνήσουμε ένα μεγάλο καράβι, τότε προφανώς θα πρέπει να περάσουμε από σκληρές δοκιμασίες μάθησης και εμπειρίας, μέσα από την οποία θα γίνουμε ικανοί για τα νέα καθήκοντα.

Στην προοπτική της αιώνιας ζωής είναι προφανές ότι αυτό όχι μόνον ισχύει, αλλά και όσο μεγαλύτερο έργο εξασκούμε, τόσο και η εκπαίδευση μεταβαίνει από τα απλά στα σύνθετα και από τα εύκολα στα πιο δύσκολα!

Η μετάβαση στο επόμενο στάδιο

Οι μεταμορφώσεις και οι φυσικές αλλαγές στην ζωή μας είναι ένα γεγονός για το οποίο όλοι έχουμε τις ίδιες εμπειρίες: βρέφος, νέος, ώριμος, ηλικιωμένος, γέροντας, είναι η ομαλή εξέλιξη στη φυσική μας ζωή.

Αυτό σημαίνει ότι κάθε έμβιο ον μεταμορφώνεται καθημερινά και αδιάκοπα, άρα και κάθε άνθρωπος ζει την φυσική του εξέλιξη και μεταβαίνει από το ένα στάδιο στο επόμενο, χωρίς κανείς να μπορεί να αποφύγει αυτή την αδήριτη πραγματικότητα. Κάθε άλλη εξέλιξη, κάθε στασιμότητα ή εμπλοκή στην φυσική αυτή εξέλιξη, παράγει αφύσικα και τραγικά αποτελέσματα και αυτό είναι η εξαίρεση που όλοι απεύχονται.

Η ίδια εξέλιξη ισχύει και στον εσωτερικό άνθρωπο: πρώτα βρέφος, μετά νήπιο και ακολουθεί η εξέλιξη στην ωριμότητα με μια ουσιαστική διαφοροποίηση από την φυσική μας εξέλιξη: εδώ δεν υπάρχει η γήρανση αλλά υπάρχει η ανανέωση, ένα στοιχείο που στο φυσικό μας σώμα έχει χάσει την δυνατότητα αυτή.

Ενώ δηλαδή στο σώμα μας είναι φυσική κατάληξη το γήρας και τελικά ο θάνατος, στον εσωτερικό μας άνθρωπο αυτό δεν ισχύει. Ο εσωτερικός μας άνθρωπος έχει την ικανότητα της αέναης ανανέωσης και αυτό το καταλαβαίνουμε γιατί οι άνθρωποι όταν γεράσουν μπορεί να μην έχουν την σωματική ικανότητα, αλλά ο ψυχικός τους κόσμος, τα συναισθήματα, παραμένουν αμετάβλητα και ό,τι τους προκαλούσε ευχαρίστηση στην νεότητα, την ίδια ευχαρίστηση τους προκαλεί και στο γήρας.

Η ουσιαστική αυτή διαφορά στην εξελικτική διαδικασία μεταξύ σώματος και ψυχής είναι ένα δείγμα του ρόλου του πνεύματος, το οποίο μπορεί να ανανεώνει για πάντα τον εσωτερικό μας άνθρωπο, όχι μόνον τα συναισθήματα, αλλά και την κρίση, και την διάκριση, και την ελπίδα για συνεχιζόμενη ζωή.

Ο φυσικός άνθρωπος τερματίζει τον βίο στον τάφο. Ο εσωτερικός άνθρωπος που ανανεώνεται από το πνεύμα του δημιουργού, δεν έχει σημείο τερματισμού.

Κινητήρια δύναμη δεν είναι οι τροχοί του αυτοκινήτου, κινητήρια δύναμη δεν είναι η μηχανή του αυτοκινήτου, αλλά κινητήρια δύναμη είναι η ενέργεια που απελευθερώνεται από την καύση της βενζίνης μέσα στον κινητήρα του οχήματος.

Αυτή η διευκρίνηση, ενώ είναι καθημερινή εμπειρία όλων των σύγχρονων ανθρώπων, άρα εύκολα αντιληπτή, όταν ερχόμαστε στα ζητήματα της πίστης παραγνωρίζεται, γίνεται συγκεχυμένη και νομίζουμε ότι κινητήρια δύναμη είναι τα σίδερα του οχήματος ή ακόμη και το ίδιο το καύσιμο που χρησιμοποιείται. Αυτό είναι προφανές λάθος.

Διότι άλλο πράγμα είναι τα εξαρτήματα του οχήματος και άλλο πράγμα είναι η κινητήρια δύναμη που απελευθερώνεται καθώς το καύσιμο φτάνει στο εσωτερικό του κινητήρα και εκεί, κάτω από κατάλληλες συνθήκες, απελευθερώνει την δύναμη που κινεί το όχημα.

Στα ζητήματα της πίστης κινητήρια δύναμη δεν είναι το κτίριο της εκκλησίας, δεν είναι τα στασίδια και τα καθίσματα, δεν είναι ο ιερέας και ο ψάλτης, αλλά κινητήρια δύναμη είναι τα λόγια του θεού που φτάνουν μέσα μου, γίνονται κατανοητά, διατηρούνται ακέραια μέσα μου και όταν έλθουν οι κατάλληλες συνθήκες απελευθερώνουν την δύναμη που κινεί το όχημα της πίστης μου και προάγει τον εσωτερικό μου κόσμο στο επόμενο αναγκαίο στάδιο.

Ο λόγος του θεού, το Ευαγγέλιο είναι εκείνο που όταν κατασκηνώσει μέσα μου και βρει κατάλληλες συνθήκες, γίνεται η κινητήρια δύναμη και ανανεώνει την ζωή και την καθημερινότητά μου.

Όπως η καθαρότητα του καυσίμου στο αυτοκίνητο είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την κίνηση του οχήματος, έτσι και η καθαρότητα των λόγων του Χριστού που κατοικούν μέσα μου είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για να γίνουν η κινητήρια δύναμη της πίστης μου. Χωρίς καθαρότητα ματαιοπονούμε.

Η έννοια της διαύγειας είναι γνωστή  και δηλώνει την εσωτερική καθαρότητα και όχι μόνον την εξωτερική.

Η διαύγεια αναφέρεται στον ορίζοντα και την ατμόσφαιρα, στην δυνατότητα να βλέπω μακριά και καθαρά, χωρίς παραμορφώσεις και εμπόδια. Και στα θέματα των σχέσεων, όχι μόνον μεταξύ των ανθρώπων αλλά και μεταξύ θεού και ανθρώπων, η διαύγεια παίζει σημαντικό ρόλο, γιατί όπου υπάρχουν παραμορφώσεις και εμπόδια, εκεί κρύβονται κίνδυνοι και παγίδες.

Η Καινή Διαθήκη δίνει μεγάλη σημασία στην έννοια αυτή, τόσο από τον ίδιο τον Χριστό όσο και από τους μαθητές αργότερα, διότι η εξωτερική καθαριότητα ήταν εύκολη και εύκολο να την διακρίνει κάποιος, όπως και σήμερα, αλλά το δύσκολο ήταν – και συνεχίζει να είναι – το να υπάρχει και να βελτιώνεται η εσωτερική καθαρότητα, η διαύγεια της ψυχής, της καρδιάς, του εσωτερικού ανθρώπου, της συνείδησης, δηλαδή της περιοχής όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις της ζωής για την καθημερινότητα και όχι μόνον.

Καθαρός ουρανός αστραπές δεν φοβάται, και αυτό δηλώνει την αξία της διαύγειας και της καθαρότητας. Στα σύννεφα κρύβονται οι αστραπές, οι συγκρούσεις των ηλεκτρικών φορτίων, οι κεραυνοί. Στην σκοτεινιά της ψυχής και των σκέψεων, στην διαταραγμένη συνείδηση και στις εικόνες που διαστρεβλώνουν την αλήθεια και την πραγματικότητα, σε ένα τέτοιο περιβάλλον μόνον κίνδυνοι και αμφιβολίες μπορεί να κατοικήσουν.