Αρχεία για: Φεβρουάριος 2019

Οι πεποιθήσεις και οι απόψεις μας δεν αλλάζουν εύκολα. Και τούτο διότι είναι βαθιά ριζωμένες μέσα στην συνείδησή μας, και η άρνησή ή η διαφοροποίησή τους απαιτεί δύναμη έξωθεν.

Δεν είναι δυνατόν δηλαδή να αλλάξει κάποιος τις πεποιθήσεις του τις θρησκευτικές, αν δεν υπάρξει δύναμη εξ ύψους, δύναμη ανανεωτική, δύναμη σκέψης και φρόνησης, δύναμη κατανόησης του δημιουργού και της εποχής στην οποία καθένας μας ζει.

Διότι οι θρησκευτικές μας πεποιθήσεις έχουν σχέση με την πίστη μας, αλλά και με τις αξίες και τις προτεραιότητες των αξιών στην καθημερινότητά μας. Διότι μπορεί να υπάρχει πίστη μέσα στον άνθρωπο, αλλά η πίστη αυτή πρέπει να είναι παραγωγική και ανανεωτική, προσαρμοσμένη στις ανάγκες της κάθε εποχής.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο ίδιος ο αναστημένος Χριστός εμφανίζεται στον Σαύλο, ένα Φαρισαίο πιστό αλλά διώκτη των αντιφρονούντων Χριστιανών της πρώτης εκκλησίας, ακριβώς για να μετατοπίσει την δύναμη της πίστης του στους καιρούς και στις συνθήκες – κοινωνικές και ατομικές – που επικρατούσαν μετά την διδασκαλία και την ανάσταση του Χριστού.

Ο Σαύλος διέθετε δύναμη πίστης και γνώσεις θρησκευτικές, αλλά οι ενέργειές του ήταν και εκτός χρόνου και εκτός πραγματικότητας. Η δολοφονία του Στεφάνου με το πρόσχημα της αυστηρής τήρησης του Μωσαϊκού Νόμου στην οποία είχε συμπράξει ο ίδιος, ήταν ένδειξη της αποφασιστικότητας του Σαύλου να στηρίξει την πατροπαράδοτη πίστη του, αγνοώντας όμως τους καιρούς που είχαν μεταλλαχθεί και από την τήρηση των εντολών είχε περάσει η ανθρωπότητα στην παρουσία του ζωντανού θεού στην καθημερινότητα των ανθρώπων, όπως αποδείχθηκε μετά την Πεντηκοστή.

Η αποστασία από τον ζωντανό θεό με κάλυμμα την εφαρμογή αρχών του Μωσαϊκού Νόμου, αρχών που είχαν ήδη ξεπεραστεί λόγω της άγνοιας και του φόβου που προκαλούσαν, ήταν προφανής.

Και ο μόνος τρόπος να πειστεί ο σκληρός Φαρισαίος ήταν να εμφανιστεί ο ίδιος ο Χριστός, και μέσα από μια συγκλονιστική προσωπική εμπειρία να αποτινάξει τις μέχρι τότε πεποιθήσεις του και να αποδεχθεί την αξία της ζωής του ανθρώπου, όπως ο δημιουργός την είχε δημιουργήσει.

Μιας ζωής που δεν είχε γνώμονα την τυφλή υπακοή, αλλά την οικογενειακή σχέση μεταξύ μελών την ίδιας οικογένειας, άσχετα από τις εξωτερικές διαφοροποιήσεις τους.

Οι δομικές αλλαγές, δηλαδή οι αλλαγές στο εσωτερικό και όχι μόνον στο εξωτερικό φαίνεσθαι, είναι απαραίτητες για μια μόνιμη και διαρκή συμπεριφορά. Δεν αρκεί δηλαδή μόνον η εξωτερική αλλαγή, αλλά θα πρέπει να προϋπάρχει η εσωτερική, η αλλαγή των εσωτερικών δομικών στοιχείων της προσωπικότητάς μας.

Και είναι βέβαια κατανοητό, ότι αυτό είναι δύσκολο και όχι εύκολο, καθώς δεν είναι απλό πράγμα να ελέγξει κάποιος τους εσωτερικούς μηχανισμούς του σώματος και της ψυχής του και να τους προσανατολίσει σε μια νέα και άγνωστη μέχρι τώρα πρακτική και λογική. Και ενώ αυτό είναι ένα μεγάλο εγχείρημα που μεταβάλλει οριστικά την προσωπικότητα του ατόμου, δεν αποτελεί προσφιλές έργο στον σύγχρονο – και όχι μόνον – άνθρωπο, καθώς όλοι ικανοποιούμαστε με τις ήδη κατακτήσεις μας.

Για τον λόγο αυτό και οι δομικές αλλαγές στον εσωτερικό μας άνθρωπο επέρχονται μόνον μέσα από την ασφαλή παρουσία του προσωπικού μας δασκάλου, του πνεύματος του θεού, και των παραδειγμάτων και μαθημάτων των ανθρώπων που ήδη έχουν πετύχει το στόχο τους στο παρελθόν.

Δύο είναι κατά κανόνα οι πρακτικές όψεις αυτής της δομικής μεταβολής. Η πρώτη έρχεται μέσα από εξωτερική επέμβαση και η δεύτερη μέσα από μια προσωπική εσωτερική αναζήτηση, μη ορατή από τον εξωτερικό κόσμο. Η πρώτη περιγράφεται στο παράδειγμα του Σαύλου, ενός φανατικού Φαρισαίου της εποχής του Χριστού, ο οποίος με μια εξαιρετική εξωτερική επέμβαση της παρουσίας του ίδιου του αναστημένου Χριστού μεταλλάσσεται σε κήρυκα από διώκτη που ήταν πριν.

Η δεύτερη περιγράφεται στα πρόσωπα των δώδεκα μαθητών του Χριστού, οι οποίοι έχοντας αναζητήσεις προσωπικές και εσωτερικές – και όχι μόνον – ανησυχίες, ακολουθούν ένα άγνωστο δάσκαλο, ελκύονται από την παρουσία και το έργο του, και τελικά επωμίζονται την ευθύνη να συνεχίσουν και να εφαρμόσουν στην πρακτική ζωή τα μαθήματα που ο ίδιος ο δάσκαλος τους είχε διδάξει. Στην δεύτερη περίπτωση ο χρόνος είναι σύμμαχος σε μια σταδιακή μετουσίωση και μετάλλαξη, η οποία επέρχεται με την επίγνωση των πραγμάτων και τις προσωπικές εμπειρίες που αποκτούνται κατά την αναζήτηση του δημιουργού.

Ο χαρακτήρας της ασιατικής σκέψης διαφέρει σε ουσιαστικά σημεία από την σκέψη της Ευρώπης. Εκεί καλλιεργείται η επιβολή, εδώ καλλιεργείται η επιλογή. Εκεί καλλιεργείται η υποταγή, εδώ καλλιεργείται η προσωπική ελεύθερη θέληση. Στην μια περίπτωση αυξάνεται η κεντρική κοσμική εξουσία, στην άλλη αυξάνεται το εσωτερικό βάρος κάθε μονάδας που βιώνει την δύναμη της προσωπικής επιλογής.

Η αξία του ατόμου παίρνει άλλη διάσταση στην σκέψη της Ασίας και άλλη στην σκέψη της Ευρώπης. Στην μια περίπτωση υπάρχει σταυρός και βασανιστήρια γιατί δεν συμφωνούμε με τις σκέψεις και τις επιλογές του, στην άλλη υπάρχει επιστροφή και αποκατάσταση στο κομμένο αυτί ενός άχρηστου δούλου, δούλου που δεν παύει να έχει την αξία ως άνθρωπος, ως δημιούργημα με υπέρτατο προορισμό κατά τον δημιουργό του.

Ο Χριστός δεν ήλθε για να κόβει αυτιά και να οδηγεί τους αντιφρονούντες στην φυλακή και στον θάνατο, αλλά ήλθε για να θέσει προ των οφθαλμών μας τις επιλογές, την δυνατότητα των πολλαπλών επιλογών.

Η καθαρή ματιά του Χριστού, τότε και σήμερα, δεν θολώνει τα δεδομένα, αλλά αποκρυσταλλώνει τις αξίες και τροφοδοτεί με δύναμη την δική μας θέληση: και να καταλάβουμε τις διαφορές και να επιλέξουμε το καλύτερο για μας. Το καλύτερο, όχι μόνον για τα φαγητά και τα ενδύματα, το καλύτερο όχι μόνον για να ικανοποιήσουμε τις καθημερινές μας ανάγκες, αλλά το καλύτερο και για το σήμερα και για το αύριο.

Η προοπτική της ζωής είναι το μεγάλο δώρο Χριστού στον άνθρωπο τα τελευταία δυο χιλιάδες χρόνια. Δεν ήλθε για να διδάξει αγάπη, αλλά ήλθε για να θέσει τις επιλογές της πρακτικής αγάπης στον δικό μας προσωπικό ορίζοντα στην καθημερινότητα. Ήλθε για να δώσει την δυνατότητα να κατανοήσουμε τις αξίες της ζωής, και για το σήμερα και για το αύριο. Και για το ατομικό και για το κοινωνικό μέλλον. Ήλθε να ανοίξει τον δρόμο, όχι ένας, αλλά καθένας που επιλέγει την ζωή να έχει και την δυνατότητα να το βιώσει σήμερα με την προοπτική της αιωνιότητας.

Για την κατανόηση της αλήθειας, είναι ανάγκη πολλές φορές, να λαμβάνουμε υπόψη μας και τις συνθήκες και το περιβάλλον μέσα στο οποίο ένα γεγονός εξελίσσεται, ώστε τα λόγια που περιγράφονται στην Καινή Διαθήκη να έχουν πρακτικό νόημα και να μπορούν να βρουν απήχηση και εφαρμογή στην εκάστοτε σύγχρονη ζωή και πραγματικότητα.

Κύριο στοιχείο είναι η κατανόηση του ακροατηρίου προς το οποίο απευθύνονται και το οποίο αφορούν τα όσα γράφουν οι συγγραφείς των κειμένων της Καινής και της Παλαιάς Διαθήκης. Διότι αν γίνει λάθος εκτίμηση για το ακροατήριο, τότε υπάρχει κίνδυνος να ζητήσουμε να εφαρμόσουμε σήμερα πράγματα, τα οποία δεν έχουν κανένα νόημα και δεν προάγουν τη γνώση μας για τον δρόμο της αλήθειας και την πορεία προς την επίγνωση του δημιουργού μας.

Αν δηλαδή συσσωρεύουμε γνώσεις ιστορικές χωρίς όμως πρακτική αξία εφαρμογής σήμερα, τότε υπάρχει κίνδυνος να εφαρμόζουμε πράγματα αναχρονιστικά και να δίνουμε αξίες σε πράγματα που δεν αξίζουν σήμερα προς την κατεύθυνση της επίγνωσης του δημιουργού μας.

Για τον λόγο αυτό, τόσο ο ίδιος ο Χριστός όσο και οι μαθητές του που εφάρμοσαν πρώτοι την διδασκαλία του, πάντοτε αναφέρονταν στο παρελθόν, αλλά με κύριο στόχο την πρακτική εφαρμογή των λόγων στο εκάστοτε σήμερα. Δηλαδή έκαναν μάθημα καθημερινής πρακτικής ζωής και όχι μάθημα αρχαιολογίας και ιστορίας.

Και μέσα σε αυτό το σκεπτικό, η κατανόηση των γεγονότων της Καινής Διαθήκης παίρνει πρακτικό νόημα και για μας σήμερα, άσχετα αν απέχουμε είκοσι αιώνες από την εποχή που συνέβησαν.

Διότι το ζητούμενο είναι το θέλημα του θεού σήμερα και όχι χθες και στο παρελθόν, και μάλιστα το θέλημα του θεού για μένα και όχι για κάποιους άλλους που ζουν ή που έζησαν πριν εκατοντάδες χρόνια και κρίθηκαν ήδη για τις πράξεις τους. Μπορεί βεβαίως να είναι παράδειγμα προς αποφυγή ή προς μίμηση ένα ιστορικό γεγονός, αλλά αυτό δεν πρέπει να ανατρέπει την βασική αρχή:

ότι δηλαδή ο θεός σήμερα είναι ζωντανός, σήμερα διδάσκει εμένα προσωπικά ως προσωπικός μου διδάσκαλος, σήμερα απευθύνεται σε μένα και όχι σε άλλους.

Η συντροφικότητα, η παρέα, οι σχέσεις είναι στοιχεία απαραίτητα στην καθημερινότητά μας και χωρίς αυτά δεν υπάρχει ζωή. Και αν υπάρχει είναι κακή και ελλειπής.

Και ενώ το γνωρίζουμε καλά αυτό, σε σχέση με την καθημερινή μας συμπεριφορά και ζωή, όταν ερχόμαστε στα θέματα της πίστης και του εσωτερικού μας κόσμου, της περιοχής δηλαδή της προσωπικότητάς μας όπου λαμβάνονται όλες οι αποφάσεις της ζωής μας, μικρές και μεγάλες, σημαντικές και ασήμαντες, εκεί η γνώση και ο προβληματισμός είναι ανύπαρκτος ή διαστρεβλωμένος.

Όπως δηλαδή στην καθημερινή ζωή η παρουσία και η συνεργασία με άλλους είναι βασικό στοιχείο της λειτουργίας μας, έτσι και στον εσωτερικό μας κόσμο, προκειμένου να λαμβάνουμε αποφάσεις με γνώση και αποτελεσματικότητα, θα πρέπει να υπάρχουν στοιχεία που θα συνεργάζονται με το βασικό εφόδιο, την πίστη μας, προκειμένου οι αποφάσεις και η γνώμη μας να είναι πολλαπλά εξαρτημένες και όχι μονομερείς, εγωιστικές και εκτός πραγματικότητας.

Ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία αυτής της απαραίτητης συντροφιάς και συνεργασίας είναι η συνείδηση, και μάλιστα η αγαθή συνείδηση. Δηλαδή η συνείδηση εκείνη που επιλέγει μέσα από τις απέραντα διαθέσιμες επιλογές την καλύτερη για το παρόν και το μέλλον, το προσωρινό αλλά και το αιώνιο.

Συνεπώς και η πίστη, για να έχει τα αποτελέσματα που περιμένουμε να έχει, πρέπει να συνοδεύεται από ορθές επιλογές πορείας και προτιμήσεων. Διότι η δύναμη είναι στοιχείο ουδέτερο και εξαρτάται από τις δικές μας επιλογές για το που θα κατευθυνθεί. Και είναι προφανές ότι κάθε καλή και θετική απόφαση της αγαθής μας συνείδησης, όταν υλοποιείται, προάγει και ενισχύει την πίστη μας και την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε το καλό από το κακό πριν αυτά έλθουν στην πραγματικότητα.

Αυτό άλλωστε είναι το αποκαλυπτικό έργο της πίστης στον αναστημένο και ζωντανό Χριστό. Δεν περιορίζει, αλλά διευρύνει, δεν νεκρώνει αλλά ζωοποιεί, δεν αποστερεί αλλά ενισχύει, δεν συσκοτίζει αλλά φωτίζει το μέλλον, το άμεσο αλλά και το μακρινό.