Αρχεία για: Οκτώβριος 2020

Η αναζήτηση του καλύτερου, η προσπάθεια και η επιθυμία να κατακτήσω το καλύτερο που μπορώ σήμερα, αλλά και να αφήσω περιθώρια για νέες αναζητήσεις στο μέλλον, είναι ένα κρίσιμο θέμα στην καθημερινή μας ζωή. Διότι όλοι θέλουμε το καλύτερο σήμερα, το άριστον, αλλά κανείς δεν θέλει να στερηθεί το δικαίωμά του για αριστεία και στο μέλλον, κάτω από άλλες συνθήκες και κάτω από άλλες παραμέτρους.

Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού δεν είναι φορτίο, αλλά είναι επένδυση στο σήμερα και στο μέλλον. Διότι, από την μια προσθέτει δυνάμεις σε όσες ήδη έχουμε προσωπικά, από την άλλη ελευθερώνει τους ορίζοντες του νου και της ψυχής μας. Ελευθερώνει τις εσωτερικές μας δυνάμεις, προσανατολίζει τις εσωτερικές μας δυνάμεις, ενεργοποιεί και προσθέτει στις υφιστάμενες εσωτερικές μας δυνάμεις, και τελικά μας καθιστά καλύτερους για το σήμερα, ζηλωτές της αριστείας για το αύριο και το μέλλον.

Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού είναι απλή αλλά όχι απλουστευτική. Είναι κατανοητή αλλά όχι ρηχή. Είναι εύπλαστη αλλά όχι εύθραυστη. Αντίθετα, η διδασκαλία του Χριστού ξεκινά από τα απλά και τα εύκολα κατανοητά, για να προσφέρει στην συνέχεια την αλλαγή συνειδήσεως, και να αναζητήσει την δική μας αγάπη και το προσωπικό μας ενδιαφέρον για την εξερεύνηση του κόσμου βαθύτερα και ουσιαστικότερα.

Το παράδειγμα με τους δούλους αναφέρεται σε μια καθημερινή εικόνα για την εποχή εκείνη, και προφανώς όλοι οι ακροατές του μπορούσαν να κατανοήσουν το μήνυμα που ήθελε να δώσει ο Χριστός, εφόσον βέβαια δεν τον ακολουθούσαν μόνον για να βρίσκουν εύκολο φαγητό ή να δουν κάποιο θαύμα του.

Η διάκριση ανάμεσα στην εικόνα που είχε τότε ο κόσμος για τους δούλους, και στην εικόνα που συνθέτει ο Χριστός για τους ανθρώπους που αναζητούν τον δημιουργό τους και είναι πρόθυμοι να πληρώσουν τον κόπο και το υψηλό κόστος των προσωπικών τους αναζητήσεων, είναι εξαιρετικά αποκαλυπτική. Οι δούλοι των ανθρώπων ήταν στα χωράφια για σπορά και θερισμό ή στα κοπάδια για την φροντίδα των ζώων. Και φυσικά αυτό δηλώνει ότι οι δούλοι αυτοί, όχι μόνον είχαν χάσει τα πολιτικά και ανθρώπινα δικαιώματά τους, αλλά βίωναν μια κόλαση καθημερινότητας, χωρίς ποτέ να ξέρουν τις τους περιμένει αύριο.

Αντίθετα, η εικόνα των δούλων που περιγράφει ο Χριστός για την δική του άποψη ζωής, ξεχωρίζει σε όλους τους τομείς. Και αυτό κάνει την διαφορά. Εδώ ο κύριος των δούλων αναγνωρίζει μεν την απώλεια της ελευθερίας που είχαν στερηθεί, αλλά τους μετακινεί στη σφαίρα της αναζήτησης της ελευθερίας τους μέσα από την γνώση και την εμπειρία. Όχι μόνον έχουν αξιοπρεπή καθημερινότητα με διατροφές και ενδύματα, αλλά διαχειρίζονται ένα μυθικό πλούτο για λογαριασμό του κυρίου τους. Και το κυριότερο: η ορθή, συνετή και νουνεχής διαχείριση των σημερινών αξιών, επιφυλάσσει για τους ίδιους νέες εκπλήξεις αριστείας και χαρά για όσα έρχονται στο μέλλον, εγγύς και απώτερο.

Στους ανθρώπους της καθημερινότητας είναι δύσκολο να γίνει κατανοητή η έννοια της αριστείας, ακριβώς γιατί το βάρος της καθημερινότητας εξαντλεί όλες τις φυσικές και ψυχικές μας δυνάμεις. Φυσικά, όχι της αριστείας με στόχο να τα καταφέρνω καλύτερα, αλλά της αριστείας που εμπεριέχει την επιθυμία να προαχθώ σε κάτι καλύτερο, το οποίο δεν γνωρίζω και προφανώς δεν έχω εμπειρία.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χριστός έθεσε νέες βάσεις σκέψης και αντίληψης του κόσμου. Μιας αντίληψης που θεμελιώνεται και στηρίζεται στην καθημερινή και αληθινή πραγματικότητα, αλλά δεν εξαντλείται και δεν περιορίζεται από αυτήν.

Ο Χριστός άνοιξε νέους δρόμους κατανόησης του φυσικού και του μη ορατού ακόμη κόσμου – ακόμη και σήμερα, πολύ δε περισσότερο τότε που δεν υπήρχε internet και μικροσκόπια – με σκοπό να παρακινήσει κάθε ενδιαφερόμενο να αναζητήσει όχι μόνον το κατά την φύση καλύτερο, αλλά και το επέκεινα του φυσικού κόσμου καλύτερο, ήτοι την αριστεία που δεν γνωρίζει τέλος, την βελτίωση όχι κατά τα ανθρώπινα πρότυπα, αλλά κατά το πρότυπο του δημιουργού.

Αυτή ήταν όλη η προσπάθεια του Χριστού. Να παρακινήσει και να προσελκύσει κάθε εχέφρονα και ουσιαστικό αναζητητή της αλήθειας, παγκόσμιας και καθημερινής, να αναζητήσει πρώτα την δύναμη της ανάστασης, προκειμένου να εφοδιαστεί με εφόδια που δεν εξαντλούνται μόνον στις καθημερινές μας ανάγκες, αλλά παραμένουν αμείωτα – και μάλλον επαυξανόμενα – σε όλη την διάρκεια του επίγειου βίου μας, έχοντας και την προοπτική της αιωνιότητας.

Για τον λόγο αυτό και έθεσε σε πρώτη θέση και σε πρώτη προτεραιότητα την αναζήτηση της δικής του θέασης του κόσμου, της δικής του καθημερινότητας, της δικής του “βασιλείας” όπως ήταν τότε κατανοητή η έννοια της άσκησης της εξουσίας σε λειτουργίες εκτός του χρόνου, δηλαδή εκτός του φυσικού και μετρήσιμου με το ρολόι κόσμου.

Σήμερα, περισσότερο από ποτέ άλλοτε, η έννοια του μετρήσιμου χρόνου είναι πεπερασμένη, περιοριστική, και κατανοητή μόνον από τις κινήσεις του ήλιου που καθορίζει τον 24ωρο, ενώ όλοι γνωρίζουμε ότι στο διάστημα και μάλιστα στο εκτός του ηλιακού μας συστήματος διάστημα, ο χρόνος δεν έχει τα χαρακτηριστικά της δικής μας έννοιας, αλλά είναι μια συνισταμένη απροσδιόριστου χαρακτήρα.

Η θέαση του κόσμου με τις παραμέτρους της διδασκαλίας του Χριστού είναι μια άλλη προοπτική ζωής, μια άλλη καθημερινότητα, με άλλα στοιχεία αριστείας, με παραμέτρους που δεν κινούνται μόνον προς την βελτίωση της καθημερινότητας, αλλά μετακινούν τους ορίζοντες του ενδιαφερόμενου ατόμου στην φύση της δικής του αναστάσεως και πορείας προς τον δημιουργό.

Η αριστεία, από το άριστος, δηλαδή ο καλύτερος ή το καλύτερο, είναι μια έννοια στενά δεμένη με την καθημερινότητά μας και την πρακτική μας ζωή, αν και πολλές φορές λειτουργούμε χωρίς να το συνειδητοποιούμε. Όλοι ψάχνουμε το άριστον, το κατά το δυνατόν άριστον, είτε αφορά τις προσωπικές μας επιλογές στα πρακτικά ζητήματα, είτε και στις ιδεολογικές μας τοποθετήσεις κατά την κρίση μας. Άρα, το γεγονός ότι όλοι επιλέγουμε το κατά το δυνατόν άριστον, σηματοδοτεί και μια μόνιμη εσωτερική λειτουργία της συνειδήσεώς μας, ένα ένστικτο, μια παρόρμηση, ένα “κοσκίνισμα” αξιών, με την τελική απόφαση της δικής μας προτίμησης.

Και ενώ αυτό συμβαίνει καθημερινά σε κάθε άνθρωπο πάνω στον πλανήτη, από την αγορά αγαθών μέχρι τις επιλογές φίλων και συντρόφων, στα θέματα της πίστεως είμαστε απομονωμένοι από την φυσική αυτή πραγματικότητα και αφήνουμε τους εαυτούς μας ακαλλιέργητους για ζητήματα που συνδέονται άμεσα με το μέλλον, το εγγύς και το απώτερο.

Διότι η πίστη, το εφόδιο που έχουμε όλοι μέσα μας, δεν αφορά μόνον τις θρησκευτικές μου πρακτικές, αλλά αφορά και το σύνολο της ζωής μου, αφού οι επιλογές μου καθορίζουν το αύριο, αλλά και καθορίζονται από τις εσωτερικές μου δυνάμεις και ικανότητες. Για παράδειγμα, η αγορά ενός αυτοκινήτου δεν είναι μόνον θέμα οικονομικό, αλλά ταυτόχρονα είναι και θέμα αριστείας, δηλαδή η αναζήτηση του κατά δύναμιν καλύτερου οχήματος με τα οικονομικά που μπορώ να διαθέσω, για να έχει η επιλογή μου λογική και συνέπεια.

Και αυτή “η αρετή της αριστείας”, δηλαδή να έχω την προδιάθεση και την ικανότητα να επιλέγω το άριστον την συγκεκριμένη στιγμή, δεν είναι ασήμαντο γεγονός, αλλά υποστηρίζει κάθε ορθή ή λανθασμένη επιλογή της ζωής μου. Και αν η λάθος επιλογή μου είναι αναστρέψιμη, προφανώς έχω την δυνατότητα της μετάνοιας, της αλλαγής πλεύσης και επιστροφή στην προηγούμενη κατάσταση, διορθώνοντας την λάθος επιλογή μου.

Αυτή την κρίσιμη οπτική γωνία της καθημερινότητάς μας αξιοποίησε και ο Χριστός για να δώσει το μήνυμα της αριστείας, της επιλογής του καλύτερου για κάθε μέρα κάθε φυσικού προσώπου στις καθημερινές του πράξεις, και όχι μόνον στην εκτέλεση των θρησκευτικών του καθηκόντων. Διότι ο Χριστός ποτέ δεν κατέκρινε τους σύγχρονούς του για την θρησκευτική τους πρακτική – αν και παρωχημένη πλέον από την δική του διδασκαλία, αλλά, αντίθετα, ζητούσε την τήρηση των θρησκευτικών τυπικών της εποχής του για τον λαό του.

Από την άλλη, ζητούσε από τους ακροατές της διδασκαλίας του να κατανοήσουν την έννοια της αριστείας, ότι δηλαδή έχουν την φυσική ικανότητα να ανακαλύπτουν το άριστον, άσχετα αν οι ίδιοι εθελοτυφλούσαν – όπως και εμείς – και δεν επέλεγαν την οδό της ανακάλυψης της αλήθειας και την ανακάλυψη των καθημερινών πρακτικών αληθειών. Παράλληλα είχαν – και έχουμε – την δυνατότητα να επιλέγουμε το άριστον, και να μην συμβιβαζόμαστε επ’ άπειρον με τις μετριότητες και τα φαύλα, χωρίς προοπτική μέλλοντος.