Αρχεία για: Νοέμβριος 2021

Η λειτουργική πλευρά της δημιουργίας είναι – πολλές φορές – το μέγα ζητούμενο. Διότι όλα τα δημιουργήματα είναι παρόντα, όσα και όσο – τουλάχιστον – τα αναγνωρίζουμε, αλλά αυτό δεν τα καθιστά και αυτόματα χρήσιμα στην καθημερινότητα. Ενώ, δηλαδή, μπορούμε να βεβαιώσουμε την ύπαρξη όλων των δημιουργημάτων, εκείνο το οποίο – κατά κανόνα – μας λείπει είναι η λειτουργία τους και η λειτουργική τους σχέση με τα υπόλοιπα δημιουργήματα.

Αυτό είναι ένα μεγάλο ζητούμενο της καθημερινότητας για όλη την ανθρωπότητα. Διότι μπορεί να είμαστε περιτριγυρισμένοι από δημιουργήματα, αλλά η άγνοια της λειτουργίας τους τα καθιστά αδιάφορα για την προσωπική μας ζωή. Με λίγα λόγια, τόσο η λειτουργία και των δημιουργημάτων όσο και η λειτουργική σχέση μεταξύ τους είναι το μέγα ζητούμενο, γιατί σε διαφορετική περίπτωση δεν μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα και το μήκος της ζωής μας.

Και αυτό δεν είναι φιλοσοφία, αλλά είναι αναγνώριση της πραγματικότητας μέσα στην καθημερινότητά μας, και κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί άγνοια για την ανάγκη κατανόησης της λειτουργίας και της λειτουργικής συνάφειας των δημιουργημάτων μεταξύ τους.

Και, προφανώς, το ίδιο ισχύει και για τον εσωτερικό μας κόσμο, όπου η αναγωγή στην επίγνωση της ύπαρξης αλλά και της λειτουργίας των εσωτερικών μας εφοδίων, δεν είναι ανιχνεύσιμη από εξωτερικά μηχανήματα, αλλά πρόκειται για προσωπική μέριμνα του ατόμου, χωρίς να αποκλείονται και έξωθεν βοηθήματα. Τα στοιχεία που πρέπει να ανιχνεύσει κάποιος ενδιαφερόμενος δεν είναι εύκολα ανιχνεύσιμα, διότι απαιτούν διάθεση χρόνου και δύναμης, με αποτέλεσμα, εμείς οι άνθρωποι της καθημερινότητας να μην έχουμε επάρκεια αυτών των δυνάμεων, και, φυσικά, αυτό αποβαίνει μοιραίο για τις προσωπικές μας αναζητήσεις.

Εκεί ακριβώς έχει εστιάσει ο Χριστός και την δική του διδασκαλία. Όχι στο τυφλό “μη”, αλλά στο εξηγήσιμο “γιατί”, προκειμένου μέσα από τον προσωπικό προβληματισμό να γονιμοποιείται και η συνείδησή μας, η οποία θα αποτελέσει και την κυψέλη συλλογής του νέκταρος, με το οποίο θα ενηλικιωθεί ο εσωτερικός μας οργανισμός. Σε αυτή την περίπτωση το μάθημα από την φύση, με παράδειγμα τις μέλισσες, είναι ενδεικτικό της πορείας από το “εδώ” προς το ζητούμενο “εκεί”.

Ο βιολογικός κύκλος της φύσης, μέσα στην οποία όλοι ζούμε και βιώνουμε τις εμπειρίες της καθημερινότητας, είναι το υπόδειγμα της πορείας για την ανάπτυξη και του εσωτερικού μας κόσμου, με κατεύθυνση όχι το παρελθόν, αλλά με κατεύθυνση το μέλλον, εγγύς και απώτερο.

Το σύνολο της καθημερινής μας ζωής απαρτίζεται από τις διάφορες λειτουργίες, είτε αυτές αφορούν την σκέψη και τις αποφάσεις μας, είτε αφορούν τις πράξεις μας. Χωρίς τις λειτουργίες δεν υπάρχει ζωή, τουλάχιστον όπως εμείς την γνωρίζουμε μέχρι σήμερα.

Αυτό δηλώνει ότι η έννοια της “λειτουργίας” είναι τμήμα της δημιουργίας, όλων δηλαδή των δημιουργημάτων, των πραγμάτων μέσα στα οποία και με τα οποία ζούμε καθημερινά. Και αυτό σημαίνει ότι όσο καλύτερα κατανοώ την λειτουργική μου σχέση – και όχι μόνον το αντικείμενο αυτό καθ’ αυτό, τόσο καλύτερα και πιο αποτελεσματικά εξυπηρετείται η καθημερινότητά μου.

Πρέπει, λοιπόν, όχι μόνον να γνωρίζω το θέμα που με απασχολεί, αλλά και να γνωρίζω και την λειτουργική του σχέση με το περιβάλλον, φυσικό και ανθρώπινο. Διότι μόνον τότε είναι δυνατή μια λύση, που θα φέρει απελευθέρωση, και όχι μια βαθύτερη κρίση που θα φέρει σκληρότερη δουλεία και χρέη στο διηνεκές.

Με λίγα λόγια, η κατανόηση της λειτουργίας των πραγμάτων και των θεμάτων που μας απασχολούν καθημερινά, είναι κρίσιμο θέμα, και δεν αρκεί μόνον η εξωτερική ή η εσωτερική γνώση, η οποία είναι θεμελιακή αλλά όχι μοναδική. Διότι, μια αλήθεια, ολοκληρώνεται με την λειτουργική της συνάφεια και συνεργασία με τα λοιπά ζητήματα, και κατά κανόνα, η γνώση αυτή είναι ελλειπής και δεν λύνει τους δεσμούς της άγνοιας και της δουλείας.

Με παρόμοιο τρόπο και η διδασκαλία του Χριστού δεν είναι δυνατόν να γίνει κατανοητή και εκτελεστή, αν δεν ακολουθήσει αυτή την πρακτική στην καθημερινότητα. Διότι το σύνολο της διδασκαλίας αυτής περιλαμβάνει και την λειτουργική της σχέση με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο καλούμαστε να την βιώνουμε στην δική μας σήμερα καθημερινότητα. Δεν αρκεί, δηλαδή, μόνον η γνώση της διδασκαλίας, αλλά είναι απαραίτητη και η γνώση της λειτουργικής της συνάφειας και σχέσης με την προσωπική μου σύγχρονη και σημερινή πραγματικότητα.

Και αφού ο Χριστός είναι ο ίδιος χθες και σήμερα, αυτό δηλώνει την ανάγκη να κατανοήσω την δική του διδασκαλία στην δική μου σύγχρονη πραγματικότητα, και να πειραματιστώ με την αποτελεσματική της εφαρμογή, προκειμένου να μην είναι η διδασκαλία κενό γράμμα, αλλά φορέας μηνυμάτων ζωής και μάλιστα όχι μόνον καθημερινής, αλλά και αιωνίου.

Η παράμετρος της λειτουργίας όλων των δημιουργημάτων (ανθρωπίνων και θεϊκών) είναι το κρίσιμο θέμα της ζωής. Δημιουργίες οι οποίες δεν λειτουργούν για τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν είναι νεκρές, και συνεπώς δεν μας απασχολούν σήμερα στην δική μας καθημερινότητα. Και επειδή όλα τα δημιουργήματα έχουν μια αρχή, ένα σημείο εκκίνησης, είναι προφανές ότι όσο πιό πίσω, δηλαδή προς το σημείο εκκίνησης, αναζητούμε την αλήθεια των δημιουργημάτων, τόσο πιό εύκολα μπορεί να γίνει αντιληπτή και η λειτουργική της συνάφεια με τα λοιπά δημιουργήματα, κάτι που μπορεί να μην είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού σήμερα, αλλά θα γίνει αντιληπτό στο μέλλον.

Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται επαγρύπνηση και προσωπική έρευνα της αλήθειας όλων των δημιουργημάτων που βρίσκονται μέσα μας ή και κοντά μας και μας επηρεάζουν κάθε στιγμή στην καθημερινότητά μας, χωρίς αυτή η ανάγκη για έρευνα να μπορεί να μετακυλιστεί σε άλλον, διότι η γενική γνώση μπορεί να είναι πολύτιμη, ωστόσο, όταν φτάνουμε στην προσωπική εφαρμογή, τότε είναι αναγκαία η προσωπική μας επιλογή, άρα και η προσωπική μας ευθύνη.

Αν, για παράδειγμα, στέκομαι σε μια στάση του λεωφορείου μαζί με πολλούς συνεπιβάτες, τότε η επιλογή του λεωφορείου και της στάσης στην οποία θα κατέβω εγώ, ποτέ δεν είναι ίδια για όλους, προφανώς γιατί οι ανάγκες δεν συμπίπτουν σε κάθε λεπτομέρεια.

Αυτό δηλώνει ότι μπορεί να ξέρουμε τις γενικές αρχές – το λεωφορείο θα έλθει και θα εκτελέσει το δρομολόγιό του, ωστόσο αυτό δεν εξαντλεί τις δικές μου ανάγκες, οι οποίες – κατά κανόνα – διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Με λίγα λόγια, η λειτουργία του λεωφορείου είναι κοινή, αλλά αυτό δεν με καλύπτει, διότι οι ανάγκες των επιβατών δεν είναι απολύτως όμοιες. Αυτό δηλώνει ότι ο κατασκευαστής του λεωφορείου έκανε καλά την δική του δουλειά, ο οδηγός επίσης έκανε καλά την δική του δουλειά, αλλά αυτό δεν περιλαμβάνει και την δική μου ευθύνη στην τελική επιλογή, η οποία και θα καλύψει την προσωπική μου ανάγκη.

Η γνώση της διδασκαλίας του Χριστού για τις καθημερινές επιλογές, τόσο στους σχεδιασμούς όσο και στις πράξεις μας, είναι απαραίτητη, αλλά η τελική ευθύνη για την επιλογή που θα εξυπηρετήσει την προσωπική μας ανάγκη είναι προσωπική μας υπόθεση και κανενός άλλου.

Λειτουργία είναι ο σύνδεσμος της συνύπαρξης των δημιουργημάτων. Χωρίς αυτή την δυνατότητα, τα δημιουργήματα, τα επιμέρους, δηλαδή, τμήματα της δημιουργίας είναι νεκρά.

Και αυτό είναι κομβικό σημείο στην κατανόηση όχι μόνον της δημιουργίας των πραγμάτων – ουρανός, γη, ήλιος, κλπ, αλλά και του τρόπου που επιτρέπει στα δημιουργήματα να συνυπάρχουν και να ανανεώνονται στο διηνεκές. Η ύπαρξη, δηλαδή, των δημιουργημάτων δεν είναι ο μόνος σκοπός, αλλά, παράλληλα, η λειτουργική τους ικανότητα τα μετατρέπει σε φορείς και υπόδειγμα της συνεχούς αιωνιότητας.

Διότι ο κόσμος, το σύμπαν, και όλα όσα βρίσκονται μέσα σε αυτό, δεν είναι νεκρές δημιουργίες, αλλά η αλληλοεπίδραση τα μετατρέπει κάθε στιγμή σε τμήματα της ζωής. Άρα, αν δεν υπήρχε η συλλειτουργία μεταξύ τους, θα ήταν “πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμένοι”, δηλαδή νεκρές παρουσίες χωρίς συμμετοχικότητα στη ζωή, όπως τουλάχιστον την γνωρίζουμε εμείς σήμερα.

Όλες οι παραβολές του Χριστού περιλαμβάνουν όχι νεκρές παρουσίες, αλλά περιλαμβάνουν και την λειτουργία τους, δηλαδή το αποτέλεσμα της ύπαρξής τους και της συμβολής τους στην διατήρηση της ζωής. Η άμπελος, ο σίτος, ο πλούσιος άνθρωπος, ο καλός Σαμαρείτης, κλπ, δεν είναι νεκρές περιπτώσεις, αλλά λειτουργούντα στοιχεία που συμμετέχουν, άρα και παράγουν τμήματα και δομές της ζωής.

Αν, δηλαδή, δεν υπήρχαν αποτελέσματα που συμβάλλουν στην ζωή – θετικά ή αρνητικά, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι το θέμα της διδασκαλίας του Χριστού ήταν για τους νεκρούς και όχι για την ζωή. Αντίθετα, είναι προφανές ότι όλα όσα έλεγε ο Χριστός στους ακροατές του κάθε φορά, ήταν υποδείγματα της ζωής, και του τρόπου λειτουργίας μιας καλύτερης ζωής, και σε καμιά περίπτωση τμήματα του θανάτου. Αυτό μας υποχρεώνει να δούμε την διδασκαλία αυτή ως ακρογωνιαίο λίθο της ζωής και της αποφυγής του θανάτου.

Όσα, δηλαδή, εισάγει ως στοιχεία στην διδασκαλία του, δεν είναι θεωρητικά, αλλά πρακτικά τμήματα μιας ζωής που δεν είναι για περιορισμό της ζωής και τον θάνατο, αλλά είναι τμήματα μιας οικοδομής που αποβλέπει στην επιτυχία της καθημερινότητας, αφήνοντας ανοιχτή και την θύρα προς την αιωνιότητα.

Η λειτουργία ως δύναμη ενέργειας έχει αποφασιστικό ρόλο μέσα στην πρακτική μας καθημερινότητα. Από την μια, δηλαδή, υπάρχουν τα δημιουργήματα, αλλά από την άλλη υπάρχει και η λειτουργική τους συνάφεια στην κάθε περίπτωσή μας.

Διότι άλλη εφαρμογή έχει ένα αντικείμενο – δημιούργημα στην δική μου περίπτωση, αλλά άλλη ή παρόμοια με την δική σου περίπτωση. Αυτό δηλώνει ότι δεν αρκεί η εξωτερική γνώση μόνον των δημιουργημάτων, αλλά απαιτείται και μια βαθύτερη επίγνωση των λειτουργιών τους, ώστε να είναι αποτελεσματικά στην κάθε περίπτωση. Και αυτό το καταλαβαίνουμε από το γεγονός ότι άλλη χρήση έχει στον ένα και άλλη στον άλλον ή σε διαφορετική στιγμή και περίσταση.

Πρόκειται δηλαδή για μια ουσιαστική παράμετρο της δημιουργίας των πραγμάτων, διότι χωρίς την επίγνωση αυτής της παραμέτρου, το δημιούργημα υπάρχει, αλλά δεν ωφελεί εμένα στην προσωπική μου περίπτωση. Και, φυσικά, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι αν αφαιρεθεί από την δημιουργία ο σκοπός και ο τρόπος αξιοποίησης των δημιουργημάτων, αφαιρείται και η δυνατότητα της ζωής, όπως τουλάχιστον την κατανοούμε εμείς.

Ο δημιουργός, δηλαδή, δεν δημιούργησε ένα νεκρό κόσμο, αλλά δημιούργησε ένα κόσμο που συλλειτουργεί, κάθε δημιούργημα με την δική του συνεισφορά στο σύνολο, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κινητικότητα και όχι την στασιμότητα. Διότι, η ζωή δεν είναι το σώμα μας, αλλά η ζωή εμπεριέχεται στο σώμα μας και είναι αυτή που κινεί το σώμα μας στην κάθε περίπτωση.

Αυτό σημαίνει ότι άλλο πράγμα είναι το δημιούργημα και άλλο πράγμα είναι η λειτουργική του συνεισφορά κάθε στιγμή στην ζωή του σύμπαντος, επομένως και σε κάθε μια δική μας περίπτωση.

Και αυτό είναι το ζητούμενο. Να αποχωρήσουμε από την στείρα επανάληψη και να ανακαλύπτουμε κάθε φορά την λειτουργία που εξυπηρετεί την δική μας πρακτική περίπτωση. Διότι, αυτό που για τους άλλους μπορεί να είναι πολύτιμο, στην δική μου περίπτωση αυτό μπορεί να μην ισχύει.

Άρα, απαιτείται διάκριση όχι μόνον των δημιουργημάτων, αλλά και των επιμέρους ιδιοτήτων και λειτουργιών τους, ώστε να αποβαίνουν προς την κατεύθυνση της ζωής και της επιτυχίας, και όχι προς τον θάνατο και την αποτυχία.