Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Οι ρίζες δεν φαίνονται, αλλά παίζουν τον καθοριστικό ρόλο στην διαδικασία της παραγωγής ενός δένδρου ή φυτού. Εμείς κρίνουμε από το αποτέλεσμα, αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια. Διότι κατά κανόνα το πρόβλημα δεν είναι στα κλαδιά του δένδρου, αλλά στις ρίζες του. Διότι αν αρρωστήσει ένα κλαδί από το δένδρο, το κόβουμε και το θέμα τελειώνει εδώ. Αν όμως το πρόβλημα δεν είναι στο κλαδί αλλά στην ρίζα, τότε το δένδρο είναι καταδικασμένο να ξεραθεί.

Και ενώ αυτό είναι απόλυτα πρακτικό και κατανοητό, όταν ερχόμαστε στις πράξεις μας και στις σκέψεις που προηγούνται των αποφάσεων, τότε δεν κάνουμε ενδελεχή έλεγχο, αλλά παραμένουμε θεατές των συνεπειών, χωρίς αναζητήσεις των αιτίων που προκάλεσαν αυτή την αστοχία ή την αμαρτία. Το αποτέλεσμα είναι η κατηφόρα, η εσωστρέφεια, η αύξηση του μίσους, η ανικανότητα, και, τέλος, η κατάθλιψη της ψυχής και τα συνεπακόλουθα.

Για τον λόγο αυτό ο Χριστός δεν δίστασε – και το πλήρωσε με την ζωή του – να μας υποδείξει ότι το πρόβλημα ξεκινά από τον εσωτερικό μας κόσμο, την συνείδησή μας και την άγνοιά μας, και ό, τι ακολουθεί, είναι παράγωγο των λανθασμένων επιλογών μας και στην συνέχεια των πράξεών μας.

Θέλοντας λοιπόν να προσδιορίσει με ακρίβεια την πηγή του κακού, δεν αρκέστηκε σε κριτική μόνον, αλλά υπέδειξε με κάθε λεπτομέρεια την περιοχή της συνειδήσεώς μας, τον εσωτερικό μας κόσμο, δηλαδή, εκεί όπου κυοφορούνται οι λάθος αντιλήψεις και η άγνοια ή η γνώση των πραγμάτων.

Μάλιστα, για να δώσει το μέγεθος της αξίας της ακριβούς γνώσης που πρέπει να έχουμε για να μπορούμε να διαχειριζόμαστε τις μυριάδες υποθέσεις που αντιμετωπίζουμε στην καθημερινότητα και όχι μόνον στα θρησκευτικά μας καθήκοντα, παρομοίασε την ατομική μας – για τον καθένα μας – ευθύνη με την ευθύνη ενός μαθητή, ο οποίος θέλει να ζήσει την σύγχρονη ζωή με τους κανόνες και τις συνθήκες του σήμερα, και όχι με τις ιδεολογίες του παρελθόντος.

Γι’ αυτό και έθεσε ως όρο την “μαθητεία”, δηλαδή την συστηματική γνώση και επίγνωση της αλήθειας των πραγμάτων, ώστε να μην πέφτουμε θύματα της άγνοιας, και τα λάθη μας να μην στοιβάζουν αρνητισμό στην συνείδησή μας, γεγονός που μας απομακρύνει από την θύρα της αλήθειας και μας κρατεί δέσμιους των λαθών μας.

Η δουλεία είναι αποτέλεσμα των δικών μου λαθών, των δικών μου λάθος επιλογών στα γεγονότα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζω καθημερινά. Και επειδή, συνήθως, αποδίδουμε τις αρνητικές συνέπειες των λαθών μας σε λάθος “δράστες” και όχι σε μας που πήραμε τις λάθος αποφάσεις, όταν έρχεται ο καιρός της κρίσης και των συνεπειών, αναζητούμε ευθύνες από άλλους – το σύστημα, την κοινωνία, τον Αδάμ και την Εύα, κλπ – ή και τον ίδιο τον δημιουργό, τον οποίο, ωστόσο, ποτέ δεν ρωτήσαμε και ποτέ δεν αναζητήσαμε. Ακόμη χειρότερα, στηριζόμαστε σε λάθος στηρίγματα, σε λάθος γνώση της αλήθειας των πραγμάτων. Και, φυσικά, αυτό δεν διορθώνει και δεν αγιάζει τα δικά μου λάθη, διότι είχα όλο το χρόνο και την δύναμη να μάθω και να μην απορρίπτω την αλήθεια με διάφορα προσχήματα και δικαιολογίες.

Προκειμένου, λοιπόν, να αποσαφηνιστούν οι παράμετροι που οδηγούν στα δικά μου λάθη, ο Χριστός πήγε στην πηγή και μας υπέδειξε σε ποιό σημείο κάνουμε λάθος εκτιμήσεις, με αποτέλεσμα να κάνουμε και λάθος ενέργειες, οι οποίες, συσσωρευόμενες στον διάβα της ζωής μας, αποβαίνουν μοιραίες και, τελικά, θανατηφόρες.

Το πρώτο θέμα που τον απασχόλησε ήταν το βάρος που έδιναν οι σύγχρονοί του Εβραίοι στην αξία της παραδόσεως. Ο Χριστός δεν αμφισβήτησε την αξία της παραδόσεως, αλλά υπέδειξε την λανθασμένη βαρύτητα που απέδιδαν οι σύχρονοί του, όσον αφορά τις προσωπικές τους πράξεις και την ατομική τους ελευθερία από τις συνέπειες των λανθασμένων πιστεύω τους.

Η διδασκαλία του Χριστού δεν εξέλαβε την παράδοση ως αμαρτία ή εμπόδιο για την ορθή εκτίμηση των ατομικών μας εκτιμήσεων και πράξεων, αλλά υπέδειξε το υπόβαθρο της λανθασμένης διδασκαλίας, η οποία άφηνε απροστάτευτους τους συμπολίτες του.

Η διακήρυξη ότι αν η διδασκαλία μου δεν μπει μέσα σας και δεν καλλιεργηθεί, δεν μπορείτε να ξεπεράσετε την αγκύλωση που σας κρατά μακριά από την αλήθεια των πραγμάτων, άρα σας οδηγεί σε λάθος σκέψεις, λάθος αποφάσεις, και, τελικά, σε λάθος πράξεις και ενέργειες. Και αυτά τα λάθη τα πληρώνουμε εμείς και όχι κάποιος άλλος.

Όλοι γνωρίζουμε ότι άρχοντας είναι εκείνος που άρχει, εξουσιάζει, λαμβάνει αποφάσεις και, επί πλέον, έχει την δύναμη να τις πραγματοποιήσει. Αυτό προϋποθέτει επίγνωση της αλήθειας των πραγμάτων και εφόδια δύναμης για να υλοποιεί τις αποφάσεις του.

Και μπορεί αυτή να είναι η εξωτερική εικόνα, ωστόσο, τα ίδια ισχύουν και για την μη ορατή εικόνα του εσωτερικού μας κόσμου, την περιοχή δηλαδή, όπου κυοφορούνται οι διαδικασίες και λαμβάνονται οι αποφάσεις, τις οποίες και θα εκτελέσουμε στο μέλλον.

Αυτή η περιοχή είναι κρίσιμη, όχι μόνον γιατί εκεί λαμβάνονται όλες μας οι αποφάσεις, αλλά και γιατί η ευθύνη για την λειτουργία αυτής της περιοχής είναι προσωπική μας ευθύνη. Μια ευθύνη που δεν μεταβιβάζεται και δεν αφορά κανέναν άλλον, αλλά εμείς πληρώνουμε τις συνέπειες των λανθασμένων αποφάσεών μας.

Γι’ αυτό και ο Χριστός εισήλθε σε αυτή την απόλυτα προσωπική περιοχή του ατόμου, εξηγώντας ότι καθένας είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις και τις πράξεις του.

Η γνωστή φράση ” ο όφις με ηπάτησε” δεν ισχύει, γιατί καθένας είναι υπεύθυνος για την προσωπική του πορεία και όχι μόνον για τις στιγμιαίες συνθήκες που μπορεί να μας επιβάλλουν μη αποδεκτές λύσεις. Πορεία σημαίνει δρόμος, εξελίξεις, αξιοποίηση των σημερινών μας ικανοτήτων, έχοντας πάντα το βλέμμα προς την αιωνιότητα και όχι μόνον την – κατά τα άλλα – πολύτιμη προσωπική μας καθημερινότητα.

Ο Χριστός μετέφερε το θέμα από την θρησκευτική μας παράδοση στην προσωπική ευθύνη των πράξεών μας σήμερα, και καθόρισε ως κριτήριο προσωπικό την ικανότητα να ακούω και να εκτελώ την δική του διδασκαλία, πράγμα εύκολα αντιληπτό, όταν, βεβαίως, θέτουμε αυτή την παράμετρο στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τον τρόπο της κατάκτησης της ελευθερίας, αλλά και τον τρόπο διατήρησης στον εσωτερικό μας κόσμο, στην προσωπική και ατομική μας συνείδηση.

Ο όρος “διαδικασία” περιέχει διαδοχικά στάδια, και αυτό αποτελεί ένδειξη μιας προόδου προς ένα τελικό σκοπό. Και, φυσικά, αυτό δηλώνει προσήλωση στον στόχο και αντοχή μέσα στο χρόνο. Αυτό ονομάζεται “μαθητεία” και όλοι εμείς που ζούμε την σύγχρονη εποχή, γνωρίζουμε καλά τί αυτό σημαίνει πρακτικά: κόπος, επιμονή, επιμέλεια, διάβασμα, συμμετοχικότητα και πλήθος άλλων λεπτομερειών καθημερινότητας, προκειμένου να πετύχουμε τον στόχο ή ακόμη περισσότερο, αν θέλουμε να διακριθούμε από τους άλλους.

Αυτό ήταν και το όριο που έθεσε ο ίδιος ο Χριστός για τον καθένα που επιθυμεί να κατακτήσει την ελευθερία του, αλλά και να την διατηρήσει αλώβητη στο μέλλον, εγγύς, απώτερο και αιώνιο. Η προσήλωση, δηλαδή, στην διδασκαλία του με την έννοια του μαθητή, δεν είναι συναισθηματική, αλλά είναι πρακτική στην καθημερινότητα, γεγονός που αποτελεί και την πρόγευση του μέλλοντος.

Διότι ο Χριστός δεν αναφέρθηκε σε συναισθήματα – χωρίς να αποκλείσει τον ρόλο τους στην καθημερινότητα – αλλά έδωσε βαρύτητα στις επιλογές και στις τελικές πράξεις μας, απλούστατα διότι όλοι γνωρίζουμε ότι εκ των πράξεων η πίστη μας ολοκληρώνεται.

Η κατάκτηση, λοιπόν, της ατομικής μας ελευθερίας, δεν είναι θεωρητική αλλά πρακτική, και επιβεβαιώνεται από την καθημερινή μας επιτυχία, η οποία είναι και ο προπομπός της τελικής μας νίκης επί της δουλείας. Ο Χριστός πλήρωσε με την ζωή του την διδασκαλία του, ακριβώς γιατί ήθελε να δώσει το μέτρο της αξίας της ατομικής μας, εσωτερικής ελευθερίας. Διότι μόνον μέσα από αυτή την κατάσταση γινόμαστε άρχοντες, δηλαδή εξουσιάζουμε όσα πρέπει, ώστε οι αποφάσεις μας να είναι μετρήσιμες στο προσωπικό μας χαρτοφυλάκιο χωρίς την συμμετοχή τρίτων.

Η έννοια του άρχοντα είναι δημιουργικά προβλέψιμη, ενώ η δουλεία είναι παρενέργεια των δικών μου λαθών, καθώς δεν εφαρμόζω τις διαδικασίες που μας αποκάλυψε ο κύριος της ελευθερίας, αλλά ακολουθώ – συνειδητά ή ασυνείδητα – την πορεία της δουλείας στο σήμερα, αλλά και στο μέλλον, εγγύς και απώτερο.

Το πρώτο στοιχείο στην διαδικασία της ελευθερίας είναι η επίγνωση ότι είμαι δούλος και όχι ελεύθερος.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η αναζήτηση του κυρίου στον οποίο είμαι δούλος, άρα θα πρέπει να τον απορρίψω και να αναζητήσω τον κύριο της ελευθερίας.

Το τρίτο στοιχείο είναι η κατανόηση των διαδικασιών, προκειμένου να πορευτώ προς την ελευθερία, να την κατακτήσω και να την κατοχυρώσω, όχι μόνον για το άμεσο μέλλον, αλλά και για την αιωνιότητα.

Και στα τρία αυτά δεδομένα η διδασκαλία του Χριστού δίνει τις δικές της απαντήσεις, και εξηγεί ότι δούλος δεν είμαι γιατί βρίσκομαι κάτω από την κυριαρχία ενός κατακτητή του έθνους μου, αλλά δούλος είμαι γιατί δεν γνωρίζω και δεν μπορώ να πράττω αυτό που εγώ θα ήθελα να κάνω.

Για το δεύτερο στοιχείο, η αναζήτηση και η κατανόηση του κυρίου στον οποίο είμαι δούλος, ο Χριστός εξήγησε ότι καθένας που πράττει την αμαρτία, δηλαδή λαμβάνει και εκτελεί λανθασμένες και επιζήμιες αποφάσεις, είναι δέσμιος των συνεπειών αυτών των λανθασμένων αποφάσεών μου.

Ως προς το τρίτο στοιχείο ο Χριστός εξήγησε την ανάγκη της μαθητείας στον δικό του λόγο, στην δική του διδασκαλία, διότι μόνον μέσα από αυτή την εμπειρία της μαθητείας είναι δυνατόν να ξεφύγει κάποιος από την σημερινό του κύριο και να πορευθεί στην οδό της επίγνωσης της αλήθειας των πραγμάτων, η οποία με την σειρά της θα επιφέρει και την εσωτερική μου ελευθερία.

Η τήρηση των θρησκευτικών μου παραδόσεων, μπορεί να είναι πολύτιμη, αλλά δεν υποκαθιστά την προσωπική μου ευθύνη έναντι της αλήθειας των πραγμάτων, καθημερινών και αιώνιων.