Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Στην Καινή Διαθήκη η διδασκαλία του Χριστού βάζει τα πράγματα της ατομικής μας καθημερινότητας – για όσους ενδιαφερόμαστε να την μάθουμε και να την εφαρμόζουμε στην ατομική μας ζωή – σε μια βάση λογικής. Η πίστη είναι το εφόδιο. Η λογική βάζει τα πράγματα σε τάξη, ώστε να προκύψουν τα προβλεπόμενα οφέλη από την χρήση των εφοδίων. Διαφορετικά, εάν δεν βάλουμε και δεν υπολογίζουμε την λογική ως ουσιαστικό παράγοντα, κινδυνεύουμε να βάζουμε καύσιμα στο αυτοκίνητο, χωρίς να έχουμε βάλει την παροχή του καυσίμου στο στόμιο των καυσίμων. Τότε κινδυνεύουμε όχι μόνο να χάσουμε τα πάντα, αλλά και να φανούμε ανόητοι και γελοίοι.

Αυτή η απλή λογική ισχύει σε όλες τις εκφάνσεις της ατομικής μας καθημερινότητας. Από την συμπεριφορά μας μέσα στο σπίτι, τις ενέργειές μας στο φυσικό και κοινωνικό μας περιβάλλον, τις σχέσεις με τους γύρω μας, όλα περνούν από την λογική πίστη σε οτιδήποτε καθένας θεωρεί ως αντικείμενο της ατομικής του ευθύνης μέσα στην καθημερινότητα.

Δεν υπάρχει καμία ενέργεια ή πράξη στην ατομική μας καθημερινότητα που να  μην περνά μέσα από την πίστη και την λογική, ανάλογα με το μέτρο που καθένας διαθέτει ως εφόδιο για τον σκοπό αυτό. Και η κατάκτηση αυτών των δύο εφοδίων, δηλαδή της πίστης και της λογικής, περνά μέσα από την προσωπική μας επιλογή. Διότι η πίστη είναι εφόδιο, αλλά απαιτεί την προσωπική μας μέριμνα και καλλιέργεια. Και η λογική καλλιεργείται μέσα από την εμπειρία των λαθών και των θετικών πράξεων.

Η πίστη ως εφόδιο υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους και όχι μόνον. Η λογική και η σοφία έχουν και αυτές τοποθετηθεί από τον δημιουργό μέσα στο σώμα μας ως απαραίτητα εφόδια για την επιβίωσή μας. Και αυτό το κατανοουμε όλοι οι ενήλικες μέσα από την καθημερινή μας εμπειρία. Και αυτό σημαίνει ότι όλοι διαθέτουμε αυτά τα εφόδια, αλλά καθένας κάνει διαφορετική χρήση, προκειμένου να πετύχει τις ατομικές του κατακτήσεις. Διότι κάθε κατάκτηση, προϋποθέτει ένα στόχο. Και κάθε στόχος έχει μια ατομική πορεία, προκειμένου να κατακτηθεί, δηλαδή να γίνει κτήμα κάθε ενδιαφερομένου. Διότι δεν υπάρχει κατάκτηση ενός στόχου χωρίς πορεία και εφόδια από τον ενδιαφερόμενο.

Η ανοησία δεν οδηγεί ποτέ σε θετικούς στόχους, αλλά δημιουργεί την προσωρινή αυτοϊκανοποίηση και γελοιοποίηση, παράγοντες αντίθετους με την προοπτική της κατάκτησης. Και ο Χριστός εξήγησε ότι κανένας εχέφρων που δεν έκανε χρήση του εφοδίου της λογικής και των υπολογισμών, δεν μπορεί να περάσει τις εξετάσεις για την προοπτική του μέλλοντος. Η απλότητα έχει τα όριά της. Η λογική και οι θετικοί και ορθοί υπολογισμοί αποτελούν την βάση της επιτυχίας μέσα στην ατομική μας καθημερινότητα – όπως όλοι το διαπιστώνουμε καθημερινά. Και αυτή η βάση διατηρεί το οικοδόμημα της πίστης σε βάθος χρόνου και σε αντίσταση της καθημερινής ρουτίνας. 

Η κατάκτηση της γνώσης την περίοδο του 21ου αιώνα έχει αποκτήσει πλέον ιστορικές διαστάσεις, που κανείς δεν είχε καν υποπτευθεί στο παρελθόν της ανθρωπότητας. Κάθε φυσικό πρόσωπο από τα οκτώ δισεκατομμύρια που βιώνει σήμερα την δική του καθημερινότητα, με ένα πάτημα ενός κουμπιού μπορείς να μάθει πώς είναι ο καιρός στην άκρη του κόσμου ή να διαβάσει την Ιλιάδα, ή να ακούσει ένα γνωστό τραγουδιστή.

Και όλα αυτά με μια μικρή ηθελημένη κίνηση με το ένα του δάκτυλο. Και αυτό είναι μια πρωτόγνωρη για την ανθρωπότητα ιστορική επανάσταση, που μετατρέπει την ζωή μας σε ζωή μιας άλλης διάστασης ευθυνών και καλοπέρασης. Και αυτό στην αρχή ακούγεται εντυπωσιακό και ενθουσιάζει το άτομο, αλλά σύντομα γίνεται παγίδα, γιατί απαιτεί την δική μας συμμετοχή. Και από παιχνίδι μετατρέπεται πολλές φορές σε εφιάλτη, όταν το άτομο δεν είναι σε θέση να κυριαρχεί και να εξουσιάζει την θέλησή του και τις γνώσεις του.

Ένα δυνατό αυτοκίνητο μπορεί να σε ταξιδέψει ευχάριστα, αλλά και μπορεί να γίνει εφιάλτης για την ατομική σου ζωή εάν δεν γνωρίζεις πρώτα να κυριαρχείς στα αισθήματα και στις ατομικές σου ικανότητες. Διότι, όλα τα λάθη πληρώνονται στην ζωή αυτή, υπονομεύοντας παράλληλα και οτιδήποτε μπορεί ένα άτομο να προσδοκά για το μέλλον του. Με λίγα λόγια η γνώση μπορεί να γίνει παγίδα και εφιάλτης, εάν δεν συνοδεύεται από την λογική εγκράτεια και τις αρχές της καλύτερης ζωής στο σύνολο και όχι μόνο σε μια απόλαυση της στιγμής ή μιας περιόδου.

Η ισορροπία μεταξύ του θέλω, μπορώ και πράττω, είναι το κυρίαρχο στοιχείο μιας πετυχημένης ατομικής καθημερινότητας. Όλα τα θέλουμε, αλλά όλα δεν τα μπορούμε. Όλα τα μπορούμε, αλλά όλα δεν ωφελούν την ατομική μας καθημερινότητα και το μέλλον μας. Αντίθετα, εάν συμπεριφερθούμε με αφέλεια, υπάρχουν πιθανότητες να βρεθούμε δούλοι της ανοησίας μας και η καθημερινότητά μας να μετατραπεί σε εφιάλτη, εάν δεν τηρήσουμε τα προσωπικά μας όρια αντοχών.

Ένα κινητήρας χιλίων ίππων σε ένα μικρό όχημα, μπορεί να καταστρέψει το όχημα της ζωής μας και να μετατραπεί από απόλαυση σε εφιάλτη που θα επηρεάζει την ζωή μας στο μέλλον μέσα από ένα αναπηρικό καροτσάκι ή ένα νοσοκομείο. Όσα μπορούμε να κατακτήσουμε, δεν σημαίνει ότι όλα θα μας ωφελήσουν, εάν δεν τεθούν κάτω από τα δυνητικά μας όρια αντοχών και αξιοποίησης.

Η απελευθέρωση δυνάμεων που μπορεί να διαθέτουμε στην ατομική μας καθημερινότητα, προ-απαιτεί την ατομική εγκράτεια και τους σοφούς υπολογισμούς για να παραμείνει εφόδιο και όχι εμπόδιο και εφιάλτης στην ζωή μας. Και ο μόνος τρόπος για να κατανοήσουμε αυτή την διάσταση είναι κατά την διδασκαλία του Χριστού να δοκιμάζουμε σταδιακά την εφαρμογή των γνώσεων και ικανοτήτων μας στην ατομική μας καθημερινότητα, παρακολουθώντας τα “κέρδη” ή τις “ζημιές”, επιλέγοντας το βέλτιστο για την ατομική μας ζωή. 

Ένα από τα δυσκολότερα πράγματα που καλείται το άτομο να κατακτήσει στην ατομική του καθημερινότητα, εκτός της τροφής και της προστασίας, είναι η γνώση. Θέμα θεμελιακό, διότι χωρίς την γνώση κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα στην ζωή του. Από την χρήση των τροφών και την διαχείριση των ενδυμάτων και των στοιχείων της προστασίας, όλα περνούν από την γνώση και την χρήση, διαφορετικά, όλα μπορεί να υπάρχουν, αλλά το άτομο πεθαίνει από το κρύο ή την έλλειψη των τροφών, που θα διατηρούσαν στην ζωή το φυσικό του σώμα.

Άρα, γνώση δεν είναι μόνο η εγκυκλοπαιδική γνώση που μαθαίνουμε στα σχολεία, αλλά είναι και η γνώση της ζωής και των λειτουργιών της, θέμα που δεν διδάσκεται από κανένα, αλλά το άτομο οφείλει – και αυτό κάνουμε όλοι – σιγά σιγά να ανακαλύπτει προσωπικά και ατομικά το ίδιο το άτομο, τόσο το αντικείμενο της ανάγκης του, όσο και τον τρόπο χρήσης και εφαρμογής στην ατομική του καθημερινότητα.

Αρκεί μια μόνο ματιά στην ατομική μας καθημερινή πρακτική, για να κατανοήσουμε αυτές τις διαστάσεις που καταλαμβάνει στην πρακτική μας ζωή ο ρόλος της γνώσης. Από την ανάγκη για ενέργεια, έως τις ανάγκες για εγκυκλοπαιδική γνώση, όλα περνούν μέσα από την διαδικασία της κατάκτησης, δηλαδή της κατοχής και άσκησης μιας γνώσης, πχ την οδήγηση ενός οχήματος, το μαγείρεμα ενός φαγητού, το πλύσιμο των ρούχων, και χιλιάδες άλλες εφαρμογές που όλοι καθημερινά διαχειριζόμαστε για προσωπικούς λόγους και περνούν μέσα από την γνώση.

Ωστόσο αυτό είναι πολύ θεωρητικό. Διότι η γνώση περνά μέσα από την ακοή και την όραση, αλλά εάν δεν μετατραπεί και σε ατομική εμπειρία από την εφαρμογή της στην ατομική καθημερινότητα, σύντομα γίνεται θεωρία για συζητήσεις, και δεν παράγει χρήσιμους καρπούς για το άτομο και την κοινωνία.

Κατά συνέπεια, η γνώση περνά στην μνήμη, αλλά η μνήμη έχει όρια σε χώρο και χρόνο και κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι θυμάται τα πάντα, πχ από ένα ταξίδι στο εξωτερικό ή την διαδρομή με ένα αυτοκίνητο. Διότι ο ανθρώπινος νους διαθέτει μεν την δύναμη της μνήμης, αλλά αυτή εξασκείται σε χώρο μέσα στον εγκέφαλο και σε διαθέσιμο χρόνο – κανείς δεν θυμάται και δεν του χρησιμεύουν οι γνώσεις του όταν φτάνει στο τέλος της επίγειας διαδρομής του.

Άρα, η μεν γνώση μπορεί να υπάρχει για ένα θέμα, ωστόσο αυτή δεν μπορεί να φέρει καρπούς εάν δεν περάσει στην ατομική εφαρμογή και εμπειρία από την εφαρμογή της. Παρατηρείστε την πρακτική της παρασκευής των τροφών στο σπίτι μας. Όσα και να διαβάζουμε ή ακούμε και βλέπουμε, δεν μπορούν να φέρουν παραγωγικό καρπό, εάν δεν τα βάλουμε σε εφαρμογή στην ατομική μας καθημερινότητα. Και ο Χριστός ήταν απόλυτος. Εάν δεν κάνετε πράξη στην ατομική σας καθημερινότητα όσα σας διδάσκω δια της ακοής ή της παρατηρήσεως, τότε ο δρόμος σας θα είναι στο κενό χωρίς στηρίγματα, και θα κινδυνεύετε να καταποντιστείτε στην επόμενη καταιγίδα της ζωής. 

Η κυριαρχία που επέρχεται μετά την κατάκτηση έχει μεγάλο ενδιαφέρον, διότι εκτείνεται στο μέλλον και όχι στο παρελθόν. Δηλαδή, αυτό που αλλάζει δεν είναι το παρελθόν – κάτι που όλοι θεωρούμε ότι υπάρχει ακόμη ενώ στην πραγματικότητα έχει ακυρωθεί και δεν επηρεάζει άμεσα το μέλλον – αλλά είναι το μέλλον, με τις δικές του ευθύνες και προεκτάσεις.

Διότι η κατάκτηση, δηλαδή η απόκτηση κυριαρχίας πάνω σε κάτι υπαρκτό και υπολογίσιμο, δεν είναι αστείο, αλλά είναι ανάληψη ευθύνης, τόσο απέναντι στον εαυτό μας – μια και κοπιάσαμε να το κυριεύσουμε και να το αποκτήσουμε – αλλά και απέναντι στο ίδιο το αντικείμενο της κατάκτησης. Δεν πρόκειται δηλαδή για κάτι ασήμαντο, αλλά για κάτι σπουδαίο κατά την δική μας επιθυμία – εμείς θέλαμε να το αποκτήσουμε – και κατά την ευθύνη που αναλάβαμε απέναντι στην αξία του αντικειμένου που κατακτήσαμε.

Και εδώ αρχίζουν τα παρατράγουδα. Όταν φτάσουμε στο τέλος, στο χειροκρότημα και στις φωτογραφίες, πολλές φορές αναρωτιόμαστε εκ των υστέρων, εάν άξιζε τον κόπο όλη αυτή η προσπάθεια που είχαμε καταβάλλει μέχρι την κατάκτηση, ή μετανιώνουμε για όλη την ιστορία που μας στοίχισε σε χρόνο και κούραση. Με λίγα λόγια, δεν βασανίσαμε τον εαυτό μας πριν ξεκινήσουμε την πορεία της κατάκτησης, αλλά φερθήκαμε επιπόλαια, με ενθουσιασμό μόνο, και αυτό δεν βοηθά στις αντοχές μας, όταν φτάνουμε στο τέλος.

Διότι στο τέλος “ξυρίζουν τον γαμπρό”, δηλαδή εκ του αποτελέσματος κρίνονται όλα τα προηγούμενα. Και εάν είναι μόνο συναίσθημα, όλα σιγά-σιγά ξεθωριάζουν, οι ιδέες και οι παλαιότερες επιθυμίες έχουν εξανεμιστεί, και το μόνο που απομένει είναι μια κατάκτηση χωρίς νόημα και περιεχόμενο. Το οποίο μπορεί να το κατανοούμε ως γεγονός, αλλά δεν έχουμε πλέον τον χρόνο και τις αντοχές να αρχίσουμε από την αρχή, με άλλους στόχους και άλλα εφόδια, ώστε και το αποτέλεσμα της κατάκτησης να αντέχει στον χρόνο και στις περιπέτειες της ζωής.

Αυτό συμβαίνει συνήθως στα ζευγάρια όταν παντρεύονται ή στις σπουδές που ξεκινά ένας νέος, χωρίς να ξέρει τι τον/την περιμένει στο τέλος επαγγελματικά. Δηλαδή, καλύτερα να γίνεται η εξονυχιστική έρευνα πριν ξεκινήσουμε την πορεία της κατάκτησης, παρά στο τέλος να μετανιώνουμε για τα λάθη μας. Διότι τότε η διόρθωση δεν μπορεί να γίνει – το παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει ποτέ – και ο χρόνος και οι δυνάμεις μας δεν επαρκούν για νέο ξεκίνημα.

Και ο Χριστός εξήγησε ότι αυτό είναι μωρία και επιπολαιότητα χωρίς νόημα. Διότι κανείς δεν μας βιάζει να ξεκινήσουμε κάτι εάν εμείς δεν το θέλουμε. Και τα θεμέλια για κάθε κατάκτηση στόχου πρέπει να είναι σταθερά και υγιή, διότι σε διαφορετική περίπτωση το οικοδόμημα της επιτυχίας μας βρίσκεται σε κίνδυνο κατάρρευσης χωρίς επιστροφή. 

Η κατάκτηση είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την άσκηση κάθε εξουσίας επί υφιστάμενων πραγμάτων στην καθημερινή ζωή ενός ατόμου. Χωρίς κατάκτηση, δηλαδή χωρίς να έχει φύγει από την μέση ο προηγούμενος κατακτητής – ιδιοκτήτης, δεν μπορεί πρακτικά να ασκηθεί καμία εξουσία και κυριότητα επί πραγμάτων που υφίστανται πάνω στον φυσικό χώρο. Και το σύνηθες λάθος που κάνουμε όλοι είναι ότι θεωρούμε ως ιδιοκτησία μας και ότι έχουμε κυριότητα, δηλαδή μπορούμε να ασκήσουμε εξουσία ως άρχοντες επί πραγμάτων, τα οποία όμως ήδη κατέχουν και έχουν κυριότητα άλλοι, γεγονός που επιφέρει συγκρούσεις, αδιέξοδα, ακόμη και θανάτους.

Και αυτή η αποσαφήνιση έχει καίρια σημασία για όσους ενδιαφέρονται στην σύντομη ζωή τους επί γης να κατακτήσουν κάτι που οι ίδιοι θεωρούν σπουδαίο για την δική τους ατομική ή την κοινωνική ζωή. Εκτός από τα στοιχεία της βασικής ζωής και επιβίωσης, δηλαδή την γέννηση και βρεφική ηλικία, όλα τα λοιπά στοιχεία της καθημερινότητας κάθε φυσικού προσώπου περνούν μέσα από την κατάκτηση, δηλαδή την εκδίωξη του προηγούμενου ιδιοκτήτη-κατακτητή, και την εγκαθίδρυση της ατομικής και προσωπικής  του Εξουσίας και Αρχής πάνω στην νέα του κατάκτηση.

Και μπορεί αυτά να είναι αυτονόητα και να αφορούν διάφορα θέματα και αντικείμενα της καθημερινής μας ζωής, ωστόσο, όσο καλύτερα κατανοούμε αυτή την διαδικασία της κατάκτησης, δηλαδή την εκδίωξη των προηγούμενων κυρίων ή κατακτητών, τόσο πιο ασφαλές είναι το αντικείμενο της κατάκτησής μας. Και εάν πρόκειται για κατακτήσεις που αυξάνουν το περιεχόμενο του εσωτερικού μας κόσμου, πχ γνώση, δεξιότητα, ικανότητα, αγάπη, εκτίμηση κλπ, τότε η αποκλειστική ευθύνη ανήκει στο άτομο και όχι στην κοινωνία που κινείται γύρω μας.

Εάν όμως πρόκειται για πράγματα του περιβάλλοντος, δηλαδή φυσικά ή κοινωνικά αγαθά, πχ σπίτια, περιουσίες φυσικές, θέσεις μέσα στον κοινωνικό ιστό, κλπ, τότε η προσπάθεια κατάκτησης περνά και μέσα από την κοινωνική αντίδραση, διότι εκδικώκεται ο προηγούμενος ιδιοκτήτης και κύριος, άρα ο συναγωνισμός ξεφεύγει και γίνεται ανταγωνισμός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ατομική μας καθημερινότητα.

Απαιτείται δηλαδή ωρίμανση, ώστε η κατάκτηση να καταστεί εφικτή, χωρίς “να χυθεί αίμα”. Διαφορετικά θα πρόκει για πόλεμο και όχι για πάλη, δηλαδή θα υπάρξουν θύματα, άρα και δυσάρεστες συνέπειες, οι οποίες θα θέτουν υπό αμφισβήτηση της κυριότητα που έχει επέλθει μέσα από ένα πόλεμο. Διότι ο προηγούμενος κύριος και ιδιοκτήτης θα αναζητά το χαμένο του σπίτι, την χαμένη του ιδιοκτησία, με αποτέλεσμα να τίθεται κάθε στιγμή σε αμφισβήτηση από αυτόν της κατακτημένης και δικής σου πλέον ιδιοκτησίας.

Η διδασκαλία του Χριστού επισημαίνει αυτές τις παραμέτρους, διότι σκοπός της δεν είναι η συντήρηση των υπαρχόντων, αλλά η αύξηση και ο πολλαπλασιασμός, στοιχείο που συνήθως παραβλέπουμε, έχοντας υπόψη μόνο το δυσάρεστο και ατελές παρελθόν και όχι τις μελλοντικές μας κατακτήσεις που καθένας – αλλά και όλοι μας – επιθυμούμε στην πραγματικότητα.