Η διασπορά, η πολλαπλασιαστική δηλαδή διαδικασία, είναι βασικός κανόνας μέσα στην ζωή, τόσο της φύσης όσο και των ανθρωπίνων δημιουργημάτων.

Η ικανότητα του “πληθύνεσθε” που έχει θέσει μέσα στο υπαρξιακό DNA μας ο ίδιος ο δημιουργός, μένει σε στασιμότητα αν δεν υποβάλλεται σε χρήση.

Αντίθετα, η ορθή χρήση παράγει αποτελέσματα θαυμάτων, και αυτό το καταλαβαίνουμε όλοι μας, είτε από την σπορά στα χωράφια και την συγκομιδή αργότερα πολλαπλασιασμένη κατά 50 ή 100 φορές, είτε από τα σχολεία όπου οι γνώσεις διασπείρονται στους μαθητές, οι μαθητές μεταμορφώνονται σταδιακά από την γνώση αυτή και από μαθητές γίνονται δάσκαλοι και καθηγητές.

Όπου δεν υπάρχει σπορά και διάχυση, όπου δεν υπάρχει επένδυση εκ των υπαρχόντων, ποτέ δεν μπορεί να έλθει ο πολλαπλασιασμός και η εξέλιξη. Ο γεωργός δεν θα θερίσει αν δεν σπείρει, αν δεν επενδύσει από τον σπόρο που ήδη έχει στην αποθήκη του. Το ίδιο και ο δάσκαλος δεν θα κάνει τους μαθητές καθηγητές, αν δεν καταθέσει τις γνώσεις και την προσωπική του εμπειρία.

Αυτή την πολλαπλασιαστική διαδικασία εφάρμοσε και ο Χριστός και προφανώς αυτό θέλει και από όλους όσοι ενδιαφέρονται για την δική του διδασκαλία.

Ο ίδιος πέρασε από σπίτια, συνάντησε ανθρώπους κάθε ηλικίας και επαγγέλματος, μίλησε με όλους τους ενδιαφερομένους, περπάτησε όλη την γύρω περιοχή της Ιουδαίας, αντάλλαξε απόψεις με απλούς αλλά και υψηλά ιστάμενους ανθρώπους της εποχής του και γενικά έδωσε το παράδειγμα ότι χωρίς πορεία, χωρίς διάχυση και διασπορά, χωρίς απαντήσεις στα αιώνια ερωτήματα που θέτει η ζωή και ο θάνατος, καμιά αλλαγή δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί όχι μόνον στο περιβάλλον, αλλά και μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο.

Η υπέρβαση της καθημερινής μας εσωστρέφειας, η εγκατάλειψη του προσωπικού μας “βολέματος”, η επέκταση σε νέους ορίζοντες είναι η μοναδική διαδικασία για να αυξηθεί ο εσωτερικός μας κόσμος και παράλληλα να ωφεληθεί και το ανθρώπινο περιβάλλον που αναζητεί απαντήσεις στα αιώνια ερωτήματα της ζωής και του θανάτου.

Έχει ειδικό ενδιαφέρον για τους αναζητητές της πίστεως η έννοια της διασποράς.

Πρώτον διότι φέρνει στο νου μας την σπορά – δια/σπορά – και δεύτερον διότι είναι ένα χαρακτηριστικό των Ελλήνων και όχι μόνον.

Ανεξάρτητα δηλαδή από τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι φεύγουν από τις εστίες τους και μετακομίζουν σε άλλες περιοχές του πλανήτη, το τελικό αποτέλεσμα είναι η δημιουργία μιας αποικίας, μιας νέας πατρίδας, μιας περιοχής του κόσμου όπου άνθρωποι από την ίδια πατρίδα συναντούνται σε ξένο τόπο και εκεί συγκροτούν νέες κοινωνίες με βάση πάντα τις προσωπικές τους καταβολές.

Όλοι δηλαδή έχουν κάτι μέσα τους, κάτι κουβαλούν από την παλιά πατρίδα και στον νέο τόπο καλλιεργούν κάθε καλό από τις εμπειρίες του παρελθόντος.

Αυτή η ικανότητα του ανθρώπου να μην χάνεται σε ένα μακρινό ταξίδι αλλά να δημιουργεί από την αρχή ένα νέο κόσμο με βάση τις παλιές του εμπειρίες, δηλαδή η ικανότητα να λειτουργεί μέσα μου ένα δυναμικό στοιχείο αναπαραγωγής ελπίδας και νέας ζωής, είναι ένα χαρακτηριστικό που αξιοποιεί ο δημιουργός μας για να αλλάξουμε φυσικό και ανθρώπινο περιβάλλον και να δημιουργήσουμε μια νέα πραγματικότητα.

Η παραβολή του σπορέα με τον γεωργό να σκορπά, δηλαδή να χάνει προσωρινά αυτό που ήδη έχει για να κερδίσει στο μέλλον πενήντα και εκατό φορές περισσότερα, είναι η δημιουργική εικόνα του “πληθύνεσθε”.

Η διασπορά, με βασικό περιεκτικό στοιχείο την “σπορά”, είναι ο πολλαπλασιαστικός παράγοντας που έχει προβλέψει ο δημιουργός μας, ακριβώς γιατί κάθε μετακίνηση ανανεώνει, κάθε αλλαγή περιβάλλοντος βοηθά τον φυσικό και ψυχικό οργανισμό μας να ανανεωθεί.

Και τούτο συμβαίνει διότι από την μια εκλείπει το τοξικό περιβάλλον εντός του οποίου είχα συνηθίσει να βιώνω την καθημερινότητά μου, και από την άλλη γιατί δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσω νέους, άγνωστους ορίζοντες, νέες εμπειρίες και υπερβάσεις που καθιστούν τον οργανισμό μας “ζωντανό” και σε εγρήγορση.

Μαθητής που ακούει μόνον και δεν ρωτάει καθόλου δεν είναι πάντα το καλύτερο υπόδειγμα.

Διότι όποιος ρωτά έχει και απορίες, άρα συμμετέχει ενεργά στην συζήτηση για ένα θέμα. Και είναι προφανές ότι όσο δυσκολότερο είναι ένα θέμα, τόσο περισσότερα ερωτηματικά δημιουργεί και τόσο πιο δύσκολες είναι οι απαντήσεις που πρέπει να δοθούν.

Το παράδειγμα του Θωμά από την περιγραφή που κάνει ο αυτόπτης μάρτυρας Ιωάννης στο δέκατο τέταρτο κεφάλαιο του ευαγγελίου του, είναι η υγιής εικόνα για κάθε σοβαρό και υπεύθυνο άνθρωπο του εικοστού πρώτου αιώνα. Λέει κάτι ο Χριστός για το μέλλον, η διατύπωση είναι ασαφής και με κενά, και ο Θωμάς δεν μασάει τα λόγια του.

Αντίθετα απευθύνει ειλικρινή ερώτηση  προς τον Χριστό, όχι για να παραστήσει τον πολύξερο, αλλά για να κατανοήσει την φράση που μόλις είχε πει ο δάσκαλος. Η ερώτηση, στηριγμένη στην κοινή λογική, δεν απορρίπτεται από τον δάσκαλο ως πράξη θράσους και αναίδειας. Αντίθετα, ο δάσκαλος παίρνει αφορμή από την ερώτηση και το μάθημα παίρνει άλλο χαρακτήρα, πλατύτερο, βαθύτερο, ουσιαστικότερο.

Στόχος του Χριστού δεν ήταν – και δεν είναι ούτε ποτέ ήταν – να αποστομώνει αυτούς που ζητούσαν να κατανοήσουν τα λόγια του, αλλά στόχος του ήταν να αναζητήσουν το βαθύτερο νόημα των όσων εκείνος έλεγε. Η σύγχρονη μιζέρια και ουσιαστική αδιαφορία για τους θησαυρούς που περιλαμβάνει η διδασκαλία του Χριστού, ντυμένη με μανδύα ταπεινοφροσύνης και απεριόριστης γονυκλισίας, δεν είναι μέσα στα παραδείγματα που περιγράφονται από τους αυτόπτες μάρτυρες της εδώ ζωής του Χριστού.

Ένας δάσκαλος που σέβεται τον εαυτό του, όσο μεγαλύτερος είναι σε γνώση και σοφία, τόσο συγκαταβατικός και ανθρώπινος είναι προς κάθε ενδιαφερόμενο μαθητή του που αργότερα θα ονομαστεί και Χριστιανός. Το αντίθετο δεν ταιριάζει στον μεγάλο δάσκαλο, όπως ο ίδιος έχει διακηρύξει με όλους τους δυνατούς τρόπους.

Η ιστορία του ατομικού μας δρόμου είναι μεν πολύ – απόλυτα θα τολμούσα να πω – προσωπική, ωστόσο δεν παύει να είναι μια πραγματικότητα που εγγράφεται μέσα στην παγκόσμια ιστορία, όχι βέβαια με βάση την συνήθη παραδοσιακή δημοσιογραφική και βιβλιογραφική παρουσίαση, αλλά με βάση τα εργαλεία που μέχρι πρότινος δεν γνωρίζαμε ότι μπορεί να υπάρξουν ποτέ, αλλά τώρα όλο και περισσότερο καταλαβαίνουμε ότι προφανώς όλα όσα λέγονται και γίνονται κάθε στιγμή μέσα στη ζωή όλων των ανθρώπων, αποτυπώνονται ψηφιακά μέσα στον χωρο – χρόνο που βιώνουμε την ατομική μας ζωή.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί εγώ να θέλω να κρυφτώ από τα μάτια των άλλων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε τι που κάνω δεν καταγράφεται από έναν αιώνιο καταγραφέα, όπως μέσω μιας απλής σύγχρονης κινητής τηλεφωνικής συσκευής μπορούμε να καταγράψουμε απίστευτα πράγματα από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας.

Θα έλεγα λοιπόν ότι αυτό είναι τραγικό αλλά και λυτρωτικό ταυτόχρονα. Τραγικό γιατί δεν μπορώ να ξεφύγω από τα μάτια του καταγραφέα, αλλά και λυτρωτικό γιατί μπορώ να επικαλεστώ τις δυσκολίες που αντιμετώπισα και εξ αιτίας αυτών έφτασα εδώ που έφτασα.

Φυσικά αυτά προϋποθέτουν υγιή στάση απέναντι στην αλήθεια και την καθημερινή πραγματικότητα.

Η απόκρυψη της αλήθειας και η προσποιητή ταπεινοφροσύνη για να αποφύγω την ευθύνη μου για τα λάθη της καθημερινότητας, δεν απαλείφουν τα όσα καταγράφει ο καταγραφέας του δικού μου DNA, για το οποίο μπορεί να μην ευθύνομαι εγώ ως προς τις οικογενειακές και κληρονομικές μου παθογένειες και τα εμφανή μου ελαττώματα, αλλά ευθύνομαι για την αδιαφορία μου να αλλάξω την πορεία και να διορθώσω τον καθρέφτη που μου παρουσιάζει παραμορφωμένα τα δικά μου δεδομένα για να καθησυχάζει την δική μου συνείδηση και δήθεν να αποτινάζει την ατομική μου ευθύνη για τα γεγονότα του σήμερα και του αύριο.

Η διδασκαλία ως εργαλείο της καθημερινότητάς μας είναι μια πραγματικότητα, στην οποία εμπλέκεται άμεσα κάθε φυσικό πρόσωπο.

Από την θέση του μαθητή ή τη θέση του δασκάλου και του καθηγητή, όλοι σε κάποια περίοδο της ζωής μας βρεθήκαμε στα σχολεία της μάθησης και της συστηματικής διδασκαλίας. Βέβαια, η μάθηση και κυρίως η εμπειρία, δεν τελειώνουν με την περίοδο των σχολείων, αλλά συνεχίζονται δια βίου, δηλαδή όλοι μαθαίνουμε κάθε μέρα της ζωής μας, “γηράσκουμε αεί διδασκόμενοι” όπως έλεγαν οι αρχαίοι.

Ωστόσο, αυτό που έχει αξία δεν είναι η εποχή που μάθαμε κάτι ή ο τρόπος που το μάθαμε, αλλά ποιο είναι το περιεχόμενο της διδασκαλίας. Αν αυτό που μάθαμε μπορεί να μεταφραστεί σε αξία και να μεταμορφώσει την ζωή μου, τότε προφανώς αυτό έχει μεγάλη και ουσιαστική αξία. Και φυσικά, ο τρόπος που εγώ προσωπικά θα διαχειριστώ τις εξελίξεις που θα προέλθουν από την απόκτηση αυτής της γνώσης, είναι μια απόλυτα προσωπική υπόθεση, όπως ο τρόπος που διαχειρίζεται ένας χειρούργος γιατρός το νυστέρι και τις γνώσεις του.

Αυτό ήταν και το αποτέλεσμα της διδασκαλίας του αποστόλου Παύλου στον Άρειο Πάγο. Κανένας από τους παρόντες αρεοπαγίτες δεν αποδέχθηκε αμέσως την διδασκαλία της αναστάσεως. Ωστόσο, μετά το  δύσκολο μάθημα, κάποιοι εκτός πλέον του χώρου του Αρείου Πάγου ζήτησαν περισσότερη διδασκαλία και εξηγήσεις από τον Παύλο. Εκείνοι πίστεψαν και ο κόπος του δασκάλου δεν πήγε χαμένος.

Το πως διαχειρίστηκαν την διδασκαλία της ανάστασης όσοι αρεοπαγίτες πίστεψαν μετά το επίσημο μάθημα, και ποιες συνέπειες είχε για την ανθρωπότητα το περιεχόμενο του μαθήματος και ο τρόπος που εκείνοι το εφάρμοσαν στην συνέχεια, δεν έχει σχέση ούτε με τον δάσκαλο ούτε με την διδασκαλία. Καθένας που ακούει ένα μάθημα, έχει και την ευθύνη της εφαρμογής του στη ζωή του.