Η γνωστή αυτή φράση που αποδίδεται στον Σωκράτη ή τον Σόλωνα δηλώνει την διάθεση του ανθρώπου να μην σταματά ποτέ να μαθαίνει και να εκσυγχρονίζεται. Συνήθως όλοι μαθαίνουμε όταν είμαστε σε μικρή ηλικία, αλλά όσο περνούν τα χρόνια επαναπαυόμαστε σε όσα έχουμε μάθει και αποφεύγουμε να μαθαίνουμε κάτι νέο. Και αυτό γιατί η μάθηση είναι κουραστική όταν δεν συνοδεύεται από πρακτικό αποτέλεσμα ή δεν είναι κάτι που ενδιαφέρει προσωπικά εμένα. Συνεπώς για να υπάρχει ενδιαφέρον για μάθηση μετά τα νεανικά χρόνια, θα πρέπει ή αυτό που μαθαίνω να έχει πρακτικό κέρδος για μένα ή να καλλιεργώ τα προσωπικά μου ενδιαφέροντα, ώστε πάντοτε να θέλω να μαθαίνω. Και επειδή σε όλα τα πράγματα υπάρχει ένα φυσικό όριο, είτε γιατί τα πράγματα τα ίδια είναι έτσι από τη φύση τους, είτε γιατί εγώ μέχρι εκεί ενδιαφέρομαι να μάθω, το μόνο που απομένει ανεξερεύνητο πάντοτε είναι ο άγνωστος θεός, ο δημιουργός του φυσικού κόσμου. Και αν για τον φυσικό κόσμο η ζωή μας δεν επαρκεί για να τον εξερευνήσουμε, πολύ περισσότερο η εξερεύνηση του δημιουργού του φυσικού κόσμου παραμένει πάντα ένα κεφάλαιο ολόκληρο και προσωπικό, ένα ζητούμενο που οδηγεί όχι μόνο σε γνώση αλλά και ζωή ταυτισμένη με τον ίδιο τον δημιουργό μας.
Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.
Το γεφύρι της Άρτας
Η φράση “η δουλειά μου είναι σαν το γεφύρι της Άρτας” σημαίνει ένα έργο που την ημέρα γίνεται και το βράδυ καταστρέφεται, άρα πρέπει την επομένη να αρχίσω και πάλι από την αρχή. Και αυτό βέβαια είναι μια κατάρα, γιατί το να επαναλαμβάνει κάποιος το ίδιο έργο χωρίς αυτό να ολοκληρώνεται ποτέ, δεν σημαίνει μόνο χάσιμο χρόνου, αλλά είναι και δήλωση αναισθησίας και μωρίας, αφού ενώ κοπιάζω άσκοπα και δεν σταματώ για να κατανοήσω που οφείλεται αυτή η κατάρα. Και βέβαια στην καθημερινότητα δεν έχω υπόψη μου σοβαρούς ανθρώπους που να κοπιάζουν χωρίς κανένα κέρδος. Αντίθετα, όλοι προσπαθούμε κάθε εργασία μας να ολοκληρώνεται, να παίρνουμε το μισθό και το κέρδος μας, προκειμένου να ξεκινήσουμε κάτι άλλο και όχι αρχίζοντας το προηγούμενο έργο από την αρχή. Και ενώ αυτό είναι κατανοητό στην πρακτική ζωή μας, όταν ερχόμαστε στα ζητήματα της πίστεως, κανείς δεν διαμαρτύρεται για το αναποτελεσματικό της πίστης του. Αποδεχόμαστε κάθε μέρα μια αναποτελεσματική θρησκευτική στάση, επαναπαυόμαστε στην επανάληψη αγόγγυστα και καθησυχάζουμε την συνείδησή μας ότι όλα πάνε καλά, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε στάσιμοι, έχουμε μείνει πίσω, και αντί για δάσκαλοι ξαναγυρίζουμε στην πρώτη δημοτικού, αναζητώντας δάσκαλο να μας διδάξει από την αρχή εκείνα, στα οποία εμείς οι ίδιοι θα έπρεπε να είμαστε δάσκαλοι. Στο τέλος βέβαια για όλα φταίνε οι άλλοι και ποτέ εγώ, σύμφωνα με την Νεοελληνική μας νοοτροπία.
Φως, περισσότερο φως
Η γνωστή φράση του Γερμανού ποιητή Γκαίτε έχει σχέση με το φως και όχι μόνον. Δεν είπε δηλαδή μου αρέσει το φως, δεν είπε τι καλό που είναι το φως, αλλά είπε περισσότερο φως, δηλαδή μετέφερε την αξία του φωτός στην ποσότητα και όχι μόνο στις ιδιότητες και την σημασία του φωτός. Και βέβαια όλοι καταλαβαίνουμε ότι για να μιλήσει, και μάλιστα στις τελευταίες στιγμές της ζωής του ο μεγάλος αυτός ποιητής για ποσότητα φωτός και όχι απλά για φως, κάτι μεγάλο και σημαντικό ήθελε να δηλώσει και να μας αφήσει παρακαταθήκη. Διότι όλοι ξέρουμε το φως, αλλά τότε, πριν από περίπου διακόσια χρόνια, η έννοια της ποσότητας του φωτός λίγο ήταν αντιληπτή. Όλοι ξέρουμε το φως και όλοι θέλουμε το φως. Λίγοι όμως είναι εκείνοι, όπως οι φρόνιμες παρθένες της παραβολής, που μεριμνούν καθημερινά ώστε όχι μόνον να έχουν, αλλά να έχουν και περίσσευμα, ακριβώς γιατί οι ανάγκες μας στα πολύτιμα πράγματα – φως, νερό, ζωή, κλπ – δεν είναι παιχνίδι, στο οποίο και αν χάσουμε, παιχνίδι ήταν! Και κάτι ακόμη. Και αν γνωρίζουμε το φως, δική μας δουλειά είναι να κρατάμε την πηγή του φωτός πάντοτε διαθέσιμη, την πηγή του νερού πάντα σε λειτουργία ώστε να γεμίζει τις δεξαμενές μου καθημερινά με πληρότητα, με αφθονία, που δεν θα επαρκεί μόνο για μένα αλλά και για πολλούς άλλους.
Το ελατήριο
Η λειτουργία του ελατηρίου είναι γνωστή σε όλους μας και υπάρχει σε εκατοντάδες συσκευές που χρησιμοποιούμε όλοι καθημερινά. Κύριο χαρακτηριστικό του είναι η αντοχή του στις πιέσεις που δέχεται και μπορεί να παραμορφώνεται προσωρινά, σύντομα όμως επανέρχεται στην αρχική του εικόνα. Και μπορεί αυτή η παραμόρφωση να τρομάζει, ωστόσο ο κατασκευαστής έχει προνοήσει, ώστε να μπορεί ακόμη και σε μεγαλύτερες καταπονήσεις να διατηρεί την λειτουργία του και να επανέρχεται, έτοιμο για την επόμενη καταπόνηση. Βέβαια, η βιομηχανική εικόνα είναι δημιούργημα κυρίως του εικοστού αιώνα, ωστόσο η λειτουργία του ελατηρίου είναι ορατή στη φύση και μάλιστα στα ψηλά δένδρα, τα οποία μπορεί να παραμορφώνονται κάτω από την πίεση των καιρικών συνθηκών, ωστόσο διατηρούν την ευλυγισία τους και επανέρχονται όταν περάσει η καταιγίδα. Ο ίδιος άλλωστε δημιουργός έχει τοποθετήσει και μέσα στον άνθρωπο την ίδια ικανότητα να αντέχει στις πιέσεις των περιστάσεων της καθημερινότητας, και όταν αυτές περάσουν, να μπορεί να επανέρχεται στην προηγούμενη κατάσταση, ενισχυμένος από την εμπειρία που έχει ήδη αποκτήσει. Είναι δηλαδή προφανές ότι καθένας μας έχει μέσα του τις προβλεπόμενες για την ζωή του αντοχές και ο Θεός μεριμνά η πίεση από την καθημερινότητα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε, να μην υπερβαίνει την δυνατότητα των αντοχών μας, αλλά μαζί με την δοκιμασία, κάνει και την έκβαση ώστε να μπορούμε να αντέξουμε. Μια ματιά στο παρελθόν της προσωπικής μας ζωής το επιβεβαιώνει.
Ο κόσμος ο μικρός ο μέγας
Ο κόσμος δεν είναι μόνο μικρός, αλλά είναι και μέγας. Μικρός για να μπορώ να τον ανακαλύπτω και μέγας για να υπάρχει πάντοτε περιθώριο νέων ανακαλύψεων. Και αυτό δεν ισχύει μόνον για τον φυσικό κόσμο, αλλά ισχύει πολύ περισσότερο και για τον ψυχικό κόσμο, τον δικό μου ατομικό και πολύ προσωπικό κόσμο. Ερευνώντας την ύπαρξή μας καταλαβαίνουμε πόσο λίγο γνωρίζουμε το φυσικό περιβάλλον και πολύ περισσότερο καταλαβαίνουμε πόσο λίγο γνωρίζουμε και το ανθρώπινο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούμε. Στην αρχή της ζωής μας όλα φαίνονται εύκολα και απλά, αλλά αργότερα από την πείρα καταλαβαίνεις ότι το μόνο που γνωρίζεις είναι ότι τίποτα δεν γνωρίζεις, όχι γιατί πραγματικά τίποτα δεν γνωρίζεις, αλλά γιατί μπροστά σε αυτά που δεν γνωρίζεις αυτά που ήδη γνωρίζεις είναι σταγόνα στον ωκεανό. Όμως ο κόσμος είναι εδώ, είναι γύρω μας, είναι πίσω μας και μπροστά μας και καθένας καλείται να τον ανακαλύψει για δικό του όφελος και για το όφελος των άλλων. Η αναζήτηση και εξερεύνηση του φυσικού και ψυχικού μας κόσμου είναι χωρίς τέλος, πολύ περισσότερο χωρίς όριο είναι η αναζήτηση και ανακάλυψη του ζωντανού θεού που δημιούργησε τον κόσμο που εξερευνούμε. Δεν είμαστε πλασμένοι για την έρευνα του φυσικού κόσμου μόνον, αλλά είμαστε πλασμένοι να αναζητούμε και να γνωρίζουμε εκείνον που έκτισε τον φυσικό κόσμο, και αυτό είναι το έργο του Χριστού και όσων ακολουθούν την διδασκαλία του.