Ανέκαθεν υπήρχε απόσταση κατανόησης μεταξύ των γενεών. Κάθε γενεά στην αρχή εκφράζεται διαφορετικά από την προηγούμενη. Αργότερα όμως και αυτή παραχωρεί τη θέση στην επόμενη και αυτό επαναλαμβάνεται κάθε περίπου τριάντα χρόνια. Οι νέοι θεωρούν τους παλαιότερους αναχρονιστές και οι μεγαλύτεροι τους νέους επαναστάτες. Είναι όμως προφανές ότι εφόσον αυτό επαναλαμβάνεται, δηλαδή οι σημερινοί νέοι γίνονται αύριο και αυτοί αναχρονιστές για τους νεότερους, κάποιο μυστικό υπάρχει που συνδέει και αποσυνδέει τις γενεές των ανθρώπων μεταξύ τους και αυτό είναι η γήρανση του σώματος και τώρα η αλλαγή της τεχνολογίας. Άλλα τα ενδιαφέροντα του νέου, άλλα τα ενδιαφέροντα των μεγαλύτερων με αποτέλεσμα τη δημιουργία απόστασης αντιλήψεων για τα καθημερινά ζητήματα και όχι μόνον. Ασφαλής κρίκος για να διατηρείται η ομαλή σχέση μεταξύ των γενεών είναι η αξιοποίηση των στοιχείων εκείνων που έχουν αξία και για τους παλιούς και για τους νεότερους. Οι αξίες για την ζωή και μάλιστα οι αξίες για την καλύτερη δυνατόν ζωή είναι το καλύτερο στοιχείο που μπορούμε όλοι μας να καλλιεργήσουμε για το κοινό καλό. Και αυτές τις αξίες έχουμε ανάγκη να τις ανακαλύψουμε και να τις καλλιεργήσουμε και ως νέοι και ως μεγαλύτεροι.
Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.
Πραγμάτων έλεγχος
Η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη από υποχρεώσεις και αμοιβές, από επιλογές και ανταπόδοση. Και η ευθύνη των επιλογών περιέχει δυο στοιχεία. Πρώτον την γνώση της ύπαρξης των επιλογών με το περιεχόμενο των επιλογών και δεύτερον την απόφασή μου για την μια ή την άλλη επιλογή. Και για τα δύο αυτά θέματα η ευθύνη είναι προσωπική. Κανείς δεν αποφασίζει για μας. Εμείς αποφασίζουμε και επιλέγουμε. Κανένας άλλος. Διότι είναι εύκολο να ρίχνουμε την ευθύνη σε άλλους αλλά είναι πολύ δύσκολο εμείς προσωπικά να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες των επιλογών μας και των πράξεών μας. Αυτή όμως είναι η αλήθεια και όσο περισσότερο το αποδεχόμαστε, όσο περισσότερο αναλαμβάνουμε τις ευθύνες των επιλογών και των πράξεών μας, τόσο περισσότερο ώριμοι γινόμαστε, έμπειροι γινόμαστε, σοφότεροι και αποτελεσματικότεροι. Αυτό χαρακτηρίζει τον ζωντανό από τον νεκρό. Ο ζωντανός καλείται να λαμβάνει αποφάσεις και να επιλέγει, ο ζωντανός κρίνεται, ο ζωντανός και ενεργός συμμετέχει στη ζωή και στο γίγνεσθαι με τις αποφάσεις και τις επιλογές του. Και καθένας μας λαμβάνει τις αποφάσεις του ανάλογα με την προσωπική του γνώση και κρίση. Και όσο ζούμε έχουμε περιθώρια να μεταβάλλουμε και να βελτιώσουμε τόσο τη γνώση μας όσο και την κρίση μας.
Εγώ σε υπερασπίζω
Υπερασπίζω σημαίνει ότι υψώνω μια ασπίδα (υπέρ – ασπίδα) πάνω από το κεφάλι σου και σε προστατεύω από τις επιθέσεις των εχθρών. Η ασπίδα ήταν ένα όπλο αμυντικό το οποίο μπορούσε να καλύπτει όλα τα μέρη του σώματος και η αξία του ήταν μεγάλη, διότι μπορούσε να κινείται και να προστατεύει πότε το ένα και πότε το άλλο μέλος του σώματος. Για τον λόγο αυτό και η έννοια του υπερασπίζω είναι πολλαπλή και αναφέρεται σε κάθε είδους επίθεση, ανεξάρτητα από τον στόχο του αντιπάλου. Πολλές φορές δηλαδή, ο άνθρωπος εξοπλίζεται αλλά δεν είναι δυνατόν να είναι απόλυτα ασφαλής διότι κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τα σχέδια του αντιπάλου του. Κατά συνέπεια, τα απροσδόκητα κτυπήματα πρέπει να καλυφθούν με κάποιο όπλο και αυτός ακριβώς ήταν ο ρόλος της ασπίδας, η οποία μπορούσε να μετακινείται άμεσα σε κάθε μέρος του σώματος που δεχόταν επίθεση. Και όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτή η ευελιξία ήταν και είναι πολύτιμη, διότι σε κάθε κτύπημα μπορεί να προσφέρει ισχυρή προστασία και να κρατήσει ασφαλή και αλώβητο τον άνθρωπο που δέχεται μια επίθεση από τον εχθρό του. Σε μας φυσικά που δεν ζούμε στις συνθήκες του φυσικού πολέμου, η έννοια της προστασίας έχει μεγαλύτερη αξία, διότι οι επιθέσεις και οι αμυντικές ανάγκες είναι πολλές και κατά κανόνα άγνωστες, μια και ο εχθρός διαθέτει πλούσιο οπλοστάσιο και ποικιλία μεθόδων στις επιθέσεις του.
Αγράμματοι και ιδιώτες
Επειδή όλοι κατανοούμε ή τουλάχιστον υποπτευόμαστε ότι τα δώρα του Θεού είναι σημαντικά και μοναδικά, για ανεξήγητους λόγους θεωρούμε κατά κανόνα ότι αυτά τα δώρα απευθύνονται μόνον στους ειδικούς, και στα θεία δώρα έχουν εξουσία και πρόσβαση μόνον εκείνοι που γνωρίζουν πολλά και απολαμβάνουν τιμές και δόξες στην καθημερινή μας ζωή. Θεωρούμε επίσης ότι οι απλοί και καθημερινοί άνθρωποι δεν έχουν μερίδιο στη γνώση και στην εμπειρία αυτή, άρα είναι αποκλεισμένοι από τα ζητήματα αυτά και θεωρούμε ως φυσική κατάσταση το ότι πρέπει να είναι εξαρτημένοι από την γνώμη των άλλων. Αυτή προφανώς είναι μια εσφαλμένη και προσχηματική εικόνα για τα δώρα του θεού, αν μάλιστα ληφθεί υπόψη ότι στις μέρες μας, απλοί άνθρωποι διαχειρίζονται τεράστια ζητήματα που αφορούν εκατομμύρια ανθρώπους και την καθημερινή τους ζωή, από τους οδηγούς των αυτοκινήτων μέχρι τους επαγγελματίες που μεριμνούν για την καθημερινότητά μας. Ενώ δηλαδή εμείς, δηλαδή απλοί άνθρωποι διαχειριζόμαστε μεγάλα ζητήματα της ζωής μας, όταν ερχόμαστε στη διαχείριση των δώρων του Θεού, για ανεξήγητους λόγους, θεωρούμε ότι αυτό είναι ένα θέμα που δεν μας αφορά, δεν μπορούμε να έχουμε γνώση και φυσικά δεν μπορούμε να το διαχειριστούμε. Και αυτό είναι προφανώς λάθος και μάλιστα μοιραίο.
Η άμπελος
Βασική αρχή της επιτυχίας των στόχων μας είναι το επιθυμητό αποτέλεσμα. Θεωρούμε δηλαδή ως επιτυχία, αν το αποτέλεσμα για το οποίο κοπιάσαμε, είναι αυτό που τελικά έχει προκύψει μέσα από τον κόπο μας. Σε κάθε άλλη περίπτωση θα πρόκειται για μια άσκηση, χρήσιμη μεν ασύμφορη δε. Διότι εκ του αποτελέσματος κρίνονται όλα. Για τον σκοπό αυτό και ο Χριστός δεν αναλύει θεωρητικά την διδασκαλία του, αλλά χρησιμοποιεί πρακτικά παραδείγματα, όχι μόνον για να γίνει κατανοητή η διδασκαλία, αλλά και για να αποφύγει τις παρανοήσεις. Οι πρακτικές αυτές εικόνες που χρησιμοποιεί ο χριστός δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως αδυναμία και απλούστευση ή λαϊκισμός, αλλά αντίθετα δίνουν την δυνατότητα, πατώντας πάνω σε στερεή βάση, να προχωρήσει κανείς σε βαθύτερες και ουσιαστικότερες αναζητήσεις μέσα από τις καθημερινές και πρακτικές εικόνες. Με τον τρόπο αυτό μας οδηγεί από την επιφάνεια στο βάθος, από την απλοϊκότητα στη σύνθεση, από τα πρόχειρα στα επίσημα και από το σκοτάδι στο λίγο φως, στο περισσότερο φως, στο ζωντανό νερό και τελικά στη ζωή.