Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Η πληρότητα, όπως και η πλεονεξία, δεν έχουν όρια. Καθένας σταθμίζει αυτά που έχει και αυτά που δεν έχει αλλά τα χρειάζεται, και ανάλογα ενεργεί, είτε για να τα συμπληρώσει, είτε για να αποκτήσει περισσότερα, ενώ στην πραγματικότητα δεν τα χρειάζεται, -αυτό είναι πλεονεξία -, και μάλλον θα του προσθέσουν βάρος και άγχος. Διότι, όταν αποκτάς κάτι, τίθεται και το ερώτημα πώς θα διατηρήσεις πράγματα που δεν τα χρειάζεσαι; Διότι έχεις τώρα πλέον και την ευθύνη για τα πράγματα αυτά, και πρέπει να τα φροντίζεις, από φόβο να μην τα χάσεις.

Αυτή η αρχή ισχύει για όλα τα θέματα της ατομικής και κοινωνικής μας καθημερινότητας, – από τα τρόφιμα έως τα συναισθήματα και τις ιδέες -, και εύκολα όλοι περνάμε τα όρια της αυτάρκειας και μπαίνουμε στον χώρο της πλεονεξίας, δηλαδή της ειδωλολατρίας. Και αυτή η υπέρβαση έχει ως αποτέλεσμα να κάνουμε πράξεις που δεν θα ήταν αναγκαίες, εάν δεν είχαμε πλουτίσει περισσότερο από ό,τι χρειαζόμαστε στην πραγματικότητα.

Άρα, καθένας καλείται με απόλυτη προσωπική ευθύνη “να κόβει και να ράβει” τις ανάγκες του ανάλογα με τις διαθέσιμες ατομικές του δυνάμεις, και να μην υπερβαίνει τα όρια σε τομείς της καθημερινότητας, όταν αυτοί οι τομείς δεν πρόκειται να του προσφέρουν την πληρότητα. Διότι, πληρότητα δεν σημαίνει πλούτος ανεξέλεγκτος, αλλά σημαίνει αυτάρκεια σε κάθε τομέα της καθημερινής μας ζωής. Τότε η αυτάρκεια είναι σημαντική και πολύτιμη, διότι δεν προσθέτει, αλλά αφαιρεί βάρος και έγνοια από την ατομικής μας καθημερινότητα, που σημαίνει πιο ισορροπημένη ζωή και, κατά συνέπεια, πιο πετυχημένη ζωή.

Διότι, συσσωρεύοντας πλούτο, εάν δεν υπάρχει αυτός που θα τον αξιοποιήσει στο μέλλον, μάταια πάει ο κόπος και το άγχος για πράγματα, που δεν θα ωφελήσουν προφανώς εμένα, αλλά και – πιθανόν – δεν θα ωφελήσουν κάποιον στο ορατό μέλλον, αλλά θα προσθέσουν μπελάδες στους “κληρονόμους” του δικού μου πλούτου ή ο πλούτος αυτός θα χαθεί μέσα στο χάος του άγνωστου μέλλοντος. Για τον λόγο αυτό η σύνεση είναι αναγκαίο στοιχείο, ώστε με σύνεση, δηλαδή με αίσθηση και αντίληψη της αληθινής και όχι πλασματικής ανάγκης, να συγκεντρώνουμε πλούτο, αλλά να μην ξεφεύγουμε από τα όρια και να μην βάζουμε τον εαυτό μας σε πειρασμό, διότι θα το πληρώσουμε ακριβά στο μέλλον.

Και εδώ βρίσκεται μία παγίδα. Στον αγώνα, δηλαδή, να κερδίσουμε κάτι καλύτερο, χάνουμε πολλές φορές την αίσθηση της αληθινής πραγματικότητας, και προσπαθούμε να κερδίσουμε πράγματα με βάση την φαντασία και τον κακώς εννοούμενο εγωισμό, στοιχεία που είναι βέβαιο ότι θα μας σπρώξουν να ξεπεράσουμε τα δικά μας όρια και να οδηγηθούμε σε προσωπικές περιπέτειες, κάτι που θα μπορούσαμε να έχουμε αποφύγει, εάν δεν είχαμε παρασυρθεί από το πνεύμα της πλεονεξίας και της αδηφαγίας. Διότι, κάθε τι που προσφέρεται, δεν σημαίνει ότι είναι για το δικό μου συμφέρον, και για τον λόγο αυτό η πληρότητα δεν είναι παρωνυχίδα, αλλά είναι ο συνεκτικός κρίκος ανάμεσα στις πραγματικές μου ανάγκες για συμπληρώματα, αλλά και τις ατομικές μου ικανότητες να τον διαχειριστώ προς όφελος και όχι προς ζημία. 

Η πληρότητα της ζωής δεν εξαρτάται μόνο από τα πράγματα που μας περιβάλλουν, αλλά εξαρτάται και από άλλους παράγοντες, εξωγενείς και εσωτερικούς. Διότι, τα πράγματα καλύπτουν κρίσιμες ανάγκες πρακτικές, αλλά ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη μόνο πρακτικά θέματα, αλλά έχει ανάγκη και θέματα που δεν φαίνονται με το φυσικό μας μάτι, ωστόσο, παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ψυχική και γενικά στην εσωτερική μας ισορροπία και πληρότητα.

Κάθε έλλειψη στον πρακτικό τομέα απαιτεί ενέργειες εκ μέρους του ατόμου, προκειμένου να καλυφθεί η έλλειψη αυτή, που μπορεί να αφορά ο,τιδήποτε, τροφή, ενδυμασία, και μυριάδες άλλα θέματα της καθημερινότητας. Αντίστοιχα, κάθε έλλειψη στον εσωτερικό μας κόσμο, μπορεί να μην είναι ορατή και μετρήσιμη, ωστόσο και αυτή απαιτεί ανάλογες ενέργειες εκ μέρους του ατόμου, προκειμένου ο εσωτερικός του κόσμος να είναι πλήρης. Και εδώ υπάρχουν δύο πλευρές που πρέπειι να εξηγηθούν. Η μία είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνει το άτομο, και η άλλη είναι η πηγή από την οποία θα προέλθουν τα στοιχεία εκείνα που θα συμ-πληρώσουν το κενό που διαπιστώθηκε στον εσωτερικό ψυχικό μας κόσμο.

Και τα μεν πρακτικά ξέρουμε από που θα προμηθευτούμε τα στοιχεία που μας λείπουν. Όταν όμως ερχόμαστε στον εσωτερικό μας κόσμο, εκεί τα πράγματα είναι δύσκολα, διότι δεν είναι ορατά και μετρήσιμα, όπως πχ η δύναμη της φιλίας και της αγάπης, το μίσος και η κακία, το άδικο και το δίκαιο, η αγανάκτηση και η ηρεμία, και χιλιάδες άλλες εσωτερικές λειτουργίες που μεταβάλλουν το status της εσωτερικής μας ζωής, όταν δεν είναι πλήρεις σύμφωνα με τις ατομικές μας ανάγκες.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός εξήγησε ότι το μίσος και η αγάπη καλλιεργούνται μέσα μας, και στην εσωτερική αυτή λειτουργία, που παράγει τα καλά ή τα κακά αποτελέσματα, την ευθύνη έχει αποκλειστικά το άτομο και όχι οι κοινωνίες των ανθρώπων ή ο δημιουργός. Διότι, όπως στα πρακτικά θέματα υπάρχουν χιλιάδες προσφερόμενες επιλογές αλλά καθένας επιλέγει το ωφέλιμο για τον ίδιο, έτσι και στα θέματα που έχουν σχέση με τον εσωτερικό μας κόσμο, οι κοινωνίες των ανθρώπων προσφέρουν μυριάδες λύσεις, αλλά η τελική ευθύνη ανήκει στο άτομο και όχι στην κοινωνία.

Και εδώ βρίσκεται η ρίζα του προβλήματος. Ακολουθούμε το ρεύμα χωρίς να κάνουμε τις δικές μας επιλογές, αρκούμενοι μόνο στα επιφανειακά στοιχεία, χωρίς προβληματισμούς για το ωφέλιμο ή το επιζήμιο, και αυτό είναι επικίνδυνο. Διότι, η ζημία από λάθος επιλογές στα πρακτικά θέματα είναι πάντα περιορισμένη και δεν μπορεί να επιφέρει ανεπανόρθωτη ζημία στον εσωτερικό μας κόσμο. Αντίθετα, η ζημία σε θέματα λάθους στα ερωτήματα του εσωτερικού κόσμου, μπορεί να μας οδηγήσουν στην απελπισία και στην έλλειψη εσωτερικής δύναμης για να υπερβούμε τον σκόπελο που έχει παρουσιαστεί.

Ο ισχυρός εσωτερικά άνθρωπος από την μια ξέρει πώς να αποφεύγει τους δρόμους που θα τον οδηγήσουν στα αδιέξοδα, και από την άλλη δοκιμάζει και καλλιεργεί τους δρόμους που οδηγούν στην πληρότητα της ατομικές του ζωής, για κάθε ζήτημα που θα φέρει το καλό και ωφέλιμο στην δική του καθημερινότητα, αλλά περιλαμβάνει και στοιχεία σε σχέση με την προοπτική της αιωνιότητας. 

Η πληρότητα του εσωτερικού μας κόσμου είναι ένα δύσκολο άθλημα, για όποιον ενδιαφέρεται να μεταμορφώσει την προσωπική του ζωή σε κάτι καλύτερο από αυτό που είναι σήμερα. Διότι, το πεδίο δεν είναι ορατό και μετρήσιμο, άρα, πρέπει να δουλέψει ο ενδιαφερόμενος με άλλα μέσα, αξιοποιώντας τις ατομικές του ικανότητες, αλλά επιλέγοντας και μια νέα προοπτική ζωής, η οποία δεν θα περιορίζεται μόνο στο σήμερα και τις πρακτικές του ανάγκες, αλλά θα έχει και ορίζοντες μέλλοντος.

Διότι, καθένας οργανώνει την ζωή του με βάση τα οράματα και τις επιθυμίες του, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, όταν μιλάμε για ζωή στο μέλλον, ένα μέλλον άγνωστο από κάθε άποψη. Και η άγνοιά μας δεν αφορά μόνο τις κοινωνικές αλλαγές, αλλά περιλαμβάνει και τις ατομικές μας μεταβολές στα συμφέροντα, τα οποία και θα οδηγήσουν τον εσωτερικό μας κόσμο σε απαγγίστρωση από τις αγκυλώσεις του ατομικού μας παρελθόντος, υιοθετώντας μια νέα πορεία ανακαλύψεων οπτικής γωνίας, η οποία δεν θα συμπίπτει με τα όσα βλέπαμε χρήσιμα μέχρι σήμερα, αλλά θα περιλαμβάνει και τις αναζητήσεις που έχουν να κάνουν με την ίδια την οπτική και προοπτική του δημιουργού.

Όσο, δηλαδή, καλά και εάν οργανώσουμε την ατομική μας καθημερινότητα, αυτή δεν μπορεί να διατηρηθεί σε βάθος μέλλοντος, διότι υπόκειται σε άγνωστες και ανεξέλεγκτες μεταβλητές, οι οποίες θα επηρεάσουν και την ατομική μας υπόθεση. Και στον τομέα αυτόν, των ανεξέλεγκτων μεταβλητών, κυρίαρχο σταθεροποιητικό ρόλο παίζει ο παράγοντας “πίστη”. Διότι, αυτό το εφόδιο που διαθέτουμε όλοι ανεξάρτητα από το τί πιστεύουμε, είναι το εφόδιο με το οποίο θα υπερβούμε την άγνοια και θα προσεγγίσουμε την πηγή της γνώσης και της επίγνωσης της αλήθειας των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, ορατά και μη ορατά.

Κυρίως δε, όταν ενδιαφερόμαστε για τον ψυχικό μας κόσμο, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας και τον παράγοντα των ατομικών μας παρανοήσεων, οι οποίες αποτελούν και την αιτία της αποτυχίας στις προσπάθειές μας. Η γνώση που διαθέτουμε όλοι – κατά κανόνα – είναι περιορισμένη και αβαθής, με αποτέλεσμα να υπεισέρχεται η διαστρέβλωση της αλήθειας των πραγμάτων που εξετάζουμε, και να φτάνουμε σε ναυάγια τόσο των πεποιθήσεων, όσο και των πράξεών μας. Αυτό συνεπάγεται ότι καθένας που ενδιαφέρεται για την αλήθεια των πραγμάτων, ορατών και μη, θα πρέπει να επιδίδεται σε μια συνεχή αναζήτηση, και όχι να επαναπαύεται μόνο στο βάθος των γνώσεων που διαθέτει σήμερα.

Διότι, δεν είναι μόνο οι εξωτερικές αλλαγές, αλλά, κυρίως, είναι η ατομική ωρίμανση, η οποία μεταβάλλει την γνώση σε επίγνωση και ορθή πράξη, λησμονώντας και αποβάλλοντας την περασμένη επιτυχία των γνώσεων, και υιοθετώντας κάθε στιγμή την επίκαιρη πραγματικότητα. Και αυτή η μεταβολή – μετάνοια – συντελείται μέσα στον εσωτερικό μας κόσμο, ο οποίος εμπλουτίζεται με την συνεχή εσωτερική ανανέωση, χωρίς εξωτερικές τυμπανοκρουσίες. Η πληρότητα του εσωτερικού μας κόσμου χωρίς κενά είναι η καλή προϋπόθεση για κάθε επιτυχία στο μέλλον. Αντίθετα, η εσωτερική φτώχεια είναι ο δούρειος ίππος που θα φέρει την αποτυχία με μεγάλο πάταγο. 

Στα πρακτικά ζητήματα της καθημερινότητας η πληρότητα είναι εύκολα κατανοητή. Η διαχείριση όλων τα υλικών πραγμάτων που περνά από το χέρι μας, αλλά και άλλα μη ορατά θέματα – η ζήλια, το μίσος, η αγάπη, η ευαισθησία, και χιλιάδες άλλα θέματα που σχετίζονται με την ατομική και κοινωνική μας δραστηριότητα, εμπεριέχουν τον όρο της πληρότητας σε κάθε στιγμή. Και μαθαίνουμε από μικρή ηλικία να ξεχωρίζουμε το γεμάτο από το άδειο, το πλήρες από το ελλιπές κλπ, με αποτέλεσμα αυτό το στοιχείο – της πληρότητας ή της έλλειψης – να γίνεται συνώνυμο της ατομικής μας σοφίας και πρακτικής.

Όλοι τρέχουμε καθημερινά να καλύψουμε τις ελλείψεις σε όλους τους τομείς. Από τις γνώσεις, τα οικονομικά, τα συναισθήματα, την κοινωνική μας θέση, μέχρι τις προσδοκίες και μυριάδες άλλες πλευρές που μας απασχολούν, όλα συνδέονται οργανικά με τις ελλείψεις ή την πληρότητα. Δηλαδή, η πληρότητα είναι το πρώτο στοιχείο, το οποίο μεταφέρει την ατομική μας ικανοποίηση στο επίπεδο της άνεσης και της ανάπαυσης, σε αντίθεση με την έλλειψη, η οποία μας οδηγεί σε άγχος και τρέξιμο. Με λίγα λόγια, η πληρότητα δίνει στο άτομο το χρόνο να αναλογιστεί και να βάλει σε λειτουργία τον μηχανισμό της βελτίωσης, όχι μόνο στους τομείς που μέχρι τώρα έχουμε κατακτήσει, αλλά και σε τομείς που ακόμη μπορεί και να αγνοούμε την ύπαρξή τους, όπως τα μυστήρια της δημιουργίας και του ίδιου του δημιουργού.

Διότι, μπορεί το σώμα να ικανοποιείται με τα μετρήσιμα πράγματα και θέματα, όταν αυτά φτάσουν στο επίπεδο της πληρότητας κάποια στιγμή ή μια περίοδο, αλλά υπάρχουν και μη ορατά και μη μετρήσιμα ζητήματα, τα οποία ούτε μετρώνται, ούτε υπολογίζονται κατ’ αναλογία με τους άλλους ανθρώπους. Και αυτό συμβαίνει διότι αναφέρονται στον εσωτερικό μας κόσμο, εκεί που καθένας είναι μια απόλυτα ειδική περίπτωση, που μπορεί να έχει στοιχεία ομοιότητας με άλλους, ωστόσο, η αλήθεια είναι πολύ βαθύτερη και ο βαθμός πληρότητας απεριόριστος.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός δεν έθεσε κανένα ανθρώπινο όριο στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη  του εσωτερικού μας κόσμου, του κόσμου της ψυχής, αλλά υπέδειξε ως μοναδικό στοιχείο σύγκρισης τον εαυτό του και το θεό δημιουργό του σύμπαντος. Επικαλέστηκε, βέβαια, παραδείγματα από το παρελθόν, αλλά μετέθεσε το όριο πέρα από τα σύνορα του ουρανού και του σύμπαντος. Άρα, ο εσωτερικός μας κόσμος έχει περιθώρια ανάπτυξης πολύ πέρα από τα ορατά και μετρήσιμα, δηλαδή να ταυτιστεί με τα όρια και τα χαρακτηριστικά του ίδιου του δημιουργού του σύμπαντος.

Και αυτό σημαίνει, για το θέμα της πληρότητας που μας απασχολεί, ότι ακόμη και αν κατακτήσουμε όσα τα ενδιαφέροντα και η φαντασία μας μπορεί να συλλάβουν, υπάρχουν πολύ περισσότερα πεδία που καλούμαστε να εξερευνήσουμε στον ορατό και, πολύ περισσότερο, στον μη ορατό κόσμο που μας περιβάλλει και μας καλεί να υπερβούμε την μετριότητα που κινείται γύρω και μέσα μας μέχρι σήμερα.

Την έννοια της πληρότητας την καταλαβαίνουμε καλύτερα από την έκφραση “συμπληρώνω”, “συμπλήρωμα”, “συμπληρωματικός”, κλπ, δηλαδή λείπει κάτι από αυτό που έχω, και εγώ το προσθέτω στο ήδη υπάρχον. Με λίγα λόγια, δεν είμαι στο μηδέν και στην ανυπαρξία, αλλά έχω κάτι, έστω και λίγο, και πάνω σε αυτό προσθέτω το νέο συμπλήρωμα.

Και η κατανόηση αυτής της έννοιας είναι κάτι που μηχανικά όλοι κάνουμε κάθε στιγμή της ζωής μας, από τα απλούστερα έως τα σοβαρότερα και το πιό πολύπλοκα. Κοπιάζουμε για να συμπληρώσουμε το εισόδημά μας, κοπιάζουμε για να πετύχουμε καλύτερη ζωή, προσπαθούμε να κατακτήσουμε τους στόχους για να έχουμε κέρδος στο μέλλον, και, γενικά, η πληρότητα, δηλαδή το τμήμα εκείνο που δεν έχω αλλά θέλω να το αποκτήσω, είναι το κίνητρο για δράση και ενέργεια προς κάτι καλύτερο. Και όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν είναι θέμα αδράνειας, αλλά είναι θέμα ατομικής δράσης και ανταπόκριση προς κάτι καλύτερο από αυτό που διαθέτω αυτή τη στιγμή.

Αυτή ακριβώς η έλλειψη ήταν και το κίνητρο που οδήγησε τους πρώτους ακροατές του Χριστού να τον ακολουθήσουν και να γίνουν μαθητές του, δηλαδή να παρακολουθήσουν συστηματικά την διδασκαλία και τα θαύματα που έκανε εκείνος, προκειμένου να τους οδηγήσει σε μεγαλύτερη και καλύτερη πίστη, δηλαδή σε μια ζωή με πλουσιότερο περιεχόμενο και προοπτικές μέλλοντος, εγγύς, απώτερου, απώτατου και αιώνιου. Διότι, η διδασκαλία του Χριστού, όπως την άκουγαν και έβλεπαν με τα μάτια τους εκείνοι οι πρώτοι μαθητές, δεν ήταν θεολογική εξήγηση – και αυτό το στοιχείο δεν έλλειπε – αλλά ήταν μια πρακτική ζωής, μέσα από την οποία καταλάβαιναν ότι θα είχαν μια καλύτερη καθημερινότητα, αλλά και προοπτικές του ατομικού αλλά και του κοινωνικού μέλλοντος της δικής τους πορείας στην ζωή.

Και αυτό, προφανώς, ήταν εξαιρετικά δελεαστικό, διότι κανένας δεν θέλει να εγκαταλείψει κάτι, εάν δεν έχει εξασφαλίσει τον τρόπο που στην θέση αυτού που θα έχει χάσει, θα πάρει κάτι πιο πολύτιμο και αξιόλογο. Ο Χριστός, δηλαδή, δεν δίδαξε μόνο για το μέλλον, αλλά υπέδειξε και τους τρόπους αποφυγής λαθών της καθημερινότητας, τα οποία βυθίζουν το άτομο – και την κοινωνία – σε αδιέξοδα, θέτοντας αυτό το στοιχείο, την επιτυχία, δηλαδή, της καθημερινότητας, ως βάση και δείγμα του τί πρόκειται να ακολουθήσει στο μέλλον ενός ατόμου ή ακόμη και μιας ολόκληρης κοινωνίας.

Αυτό το στοιχείο της πληρότητας που δίδαξε και βίωσε ο ίδιος ο Χριστός, ήταν και το κίνητρο που έφερε τους τότε θεατές και ακροατές στο σημείο να εγκαταλείψουν την φαινομενική πληρότητα, που διέθεταν με βάση τους ανθρώπινους νόμους και τις θρησκευτικές τους παραδόσεις, και να αναζητήσουν μέσα από την εφαρμογή της δικής του νέας διδασκαλίας για την πίστη και την πολύτιμη ανταπόδοση του θεού στον καθένα που θα αποφασίσει να μάθει και να εφαρμόσει στην ατομική του ζωη, το νέο πνεύμα της αλήθειας, το οποίο οδηγεί τον ενδιαφερόμενο σε μια νέα ζωή στο σύνολό της, χωρίς αποκλεισμούς και εξαρτήσεις.