Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Η οργάνωση της ζωής από τον δημιουργό προβλέπει όλοι ανεξαιρέτως να περνάμε από τα στάδια της γέννησης, της βρεφικής ηλικίας, της νεότητας, της ώριμης και παραγωγικής περιόδου, και τέλος, της τρίτης ηλικίας και στον θάνατο, ή την ανάλυση όπως την περιγράφει η Καινή Διαθήκη.

Κανείς δεν εξαιρείται από αυτά τα στάδια, και κάθε επόμενο στάδιο είναι εξαρτημένο από το προηγούμενο για όλες τις περιπτώσεις όλων των ανθρώπων που έζησαν ή ζουν ή θα ζήσουν στο μέλλον. Μέχρι σήμερα αυτός ο κανόνας είναι απαράβατος, και αυτό σημαίνει ότι για να κατανοήσουμε την ζωή, δηλαδή τον εαυτό μας και το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα βιώσουμε την ζωή μας, καθένας καλείται να εξερευνήσει με τον προσωπικό του τρόπο και τα προσωπικά του εφόδια, τόσο τον ίδιο του τον εαυτό, όσο και το φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον.

Διότι μπορεί για παράδειγμα το περιβάλλον σε ένα χωριό να είναι διαφορετικό από το περιβάλλον μιας μεγαλούπολης, ωστόσο, όλοι περνάμε από τα στάδια της κατάρτισης και απόκτησης εφοδίων και εμπειριών, ώστε να μπορούμε να επιβιώνουμε στο περιβάλλον που μας έλαχε και όχι σε κάποιο φανταστικό περιβάλλον, που μπορεί να υπάρχει κάπου, αλλά δεν είναι το δικό μου περιβάλλον, μέσα στο οποίο εγώ θα ζήσω και όχι κάποιος τρίτος.

Αυτή η αλήθεια και η φυσική πραγματικότητα, ενώ είναι κατανοητή δεν μας απασχολεί, κυρίως γιατί έχουμε συνηθίσει να ακολουθούμε τους άλλους, χωρίς προσωπικούς προβληματισμούς, με αποτέλεσμα η ζωή μας να μην βελτιώνεται αλλά να μιμούμαστε τους άλλους, κάτι που θα είχε διαφορετικά αποτελέσματα εάν καθένας μας αναζητούσε όχι μόνο να μάθει τον τόπο και τους σύγχρονους τρόπους ζωής, αλλά και να βελτιώσει τους υφιστάμενους όρους με καλύτερους για τον ίδιο και το κοινωνικό του περιβάλλον.

Η συνήθεια δηλαδή που έχουμε όλοι να ακολουθούμε την πορεία των άλλων, δεν είναι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των καθημερινών μας προβλημάτων, διότι έτσι δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα. Αντίθετα, εάν όλοι προσπαθούσαμε να κατανοήσουμε τον εαυτό μας και τις δυνατότητες που έχουμε ή να αποκτήσουμε, τότε η βελτίωση της ζωής μας θα ήταν ορατή και το μέλλον ακόμη πιο ελπιδοφόρο.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός επεσήμανε ότι μην ακολουθείτε μόνο τους άλλους, αλλά εξετάζετε τους εαυτούς σας, ώστε να ανακαλύπτετε τον προσωπικό σας δρόμο, διότι η μίμηση και τα παιχνίδια είναι καλά, αλλά η ενήλικη ζωή έχει απαιτήσεις από τον καθένα που συμμετέχει στην συγκεκριμένη καθημερινότητα. Εάν εσύ βελτιώσεις την δική σου ζωή, μαζί με σένα θα ωφεληθούν και άλλοι, γιατί αυτός είναι ο φυσικός νόμος της κοινωνίας.

Η κοινή εμπειρία όλων των ανθρώπων για την αξία – αλλά και την φυσική αλήθεια – της παιδικής ηλικίας, σε συσχετισμό με την ενήλικη ζωή, μας επιτρέπει να αξιολογήσουμε κάθε πράγμα κατά την δική του εποχή και την προσφορά του στον συνολικό μας κοινό βίο.

Κανείς δεν εξαιρείται από την βρεφική και παιδική ηλικία με ό,τι αυτή μπορεί να περιλαμβάνει, αλλά και κανείς δεν εξαιρείται από την αλήθεια της ευθύνης της ώριμης ηλικίας, άσχετα αν σαν βρέφη ή παιδιά κάναμε παιχνίδια χωρίς καμιά ευθύνη. Τώρα, στην ώριμη πλέον ηλικία, όλοι καταλαβαίνουμε ότι τα παιχνίδια της πρώιμης ηλικίας έχουν προσφέρει το έργο τους στον σωματικό και ψυχικό μας κόσμο, και εκείνο που απομένει είναι να αποδειχθεί το τί και το γιατί των δικών μας πράξεων κατά την ώριμη πλέον ηλικία.

Συνεπώς, τα παιχνίδια και η ανεύθυνη απλότητα των παιδικών χρόνων, πρέπει να αντικατασταθεί με την ευθύνη των δικών μας πράξεων, διότι κανένας δεν δίνει λόγο για τις πράξεις του άλλου. Αντίθετα, η αλήθεια των πραγμάτων μας συνοδεύει όσο ζούμε πάνω στη γη, και από αυτό αποδεικνύεται ο ρόλος των βάσεων που λάβαμε κατά την ανώριμη και παιδική ηλικία. Οι ώριμοι άνθρωποι δεν χαίρονται πλέον με τα παιχνίδια της βρεφικής ηλικίας. Δεν τα αποκηρύτουν, αλλά αναζητούν άλλους τρόπους να καλύπτουν την εσωτερική τους ανάγκη για ψυχαγωγία και ασφάλεια, τα στοιχεία δηλαδή που πρόσφερε στην προηγούμεη ηλικία το παιχνίδι.

Αυτό σημαίνει ότι, όπως για τα παιχνίδια είχαμε προτιμήσεις και απασχόληση, έτσι και στον ώριμο βίο καθένας πρέπει να αναζητήσει εκείνη την απασχόληση και το αντικείμενό της, που θα ικανοποιεί τις ίδιες ανάγκες της περιέργειας, της δημιουργικότητας, της απλότητας και της τελικής επιτυχίας. Οι ανάγκες δεν αλλάζουν. Αυτό που αλλάζει είναι το είδος και ο σκοπός της απασχόλησης. Όπως το παιδί και το βρέφος έχουν ανάγκη από ασφάλεια και προστασία του ατομικού τους κόσμου, έτσι και ο ενήλικας αυτό που ψάχνει δεν είναι κάτι άλλο, αλλά η απασχόληση με τα πράγματα εκείνα που θα του προσφέρουν την ασφάλεια και την προστασία, προκειμένου να ικανοποιήσει και να πετύχει τους προσωπικούς του στόχους.

Στην ώριμη ηλικία εκείνο που υπεισέρχεται είναι η προσωπική ευθύνη, κάτι που δεν υπήρχε στην προηγούμενη περίοδο της παιδικής ανεμελιάς. Και ο Χριστός ξεχώρισε αυτές τις διαφορές. Παιδική απλότητα ναι, αλλά όχι παιδική και ανεύθυνη αντίληψη του κόσμου και των δικών μας πράξεων, γιατί τώρα που μεγαλώσαμε πρέπει να μαθαίνουμε από τις εμπειρίες μας και να αποφεύγουμε επαναλήψεις λαθών, θεμελιώνοντας σταθερά εφόδια και απαρτισμό για τις επιτυχίες και όχι για το αντίθετο.

Η συμπεριφορά της ώριμης ηλικίας – και όχι η παιδική – κρίνει το μέλλον του ατόμου. Η παιδική εμπειρία μετράει μόνο στην σταθερότητα της βάσης και στις ικανότητες που δημιουργήθηκαν κατά την πρώιμη αυτή περίοδο, αλλά δεν υπολογίζεται στο τελικό έργο που καλείται καθένας να κάνει με ανάθεση από τρίτους ή από την κοινωνία στην ατομική του καθημερινότητα. Κάθε προγενέστερη εμπειρία ενός ατόμου δεν προσμετράται χωριστά, αλλά συνυπολογίζεται  στο τελικό αποτέλεσμα που εκτιμάται κατά την τελική αξιολόγηση.

Για τον λόγο αυτό και ποτέ δεν γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις παιδικές εμπειρίες ενός ατόμου, αφού αυτές αποδεικνύονται εκ του τελικού αποτελέσματος. Με λίγα λόγια, στο τέλος αποδεικνύεται η ποιότητα και το έργο καθενός, και αυτή είναι ο τελικός δείκτης που μπορούμε να εκτιμήσουμε. Τα ενδιάμεσα στάδια της παιδικής και της ανώριμης ηλικίας κρίνονται και αξιολογούνται από το ενδιαφερόμενο άτομο κατά την διάρκεια της προσωπικής του ωρίμανσης, είτε ως σκέψεις και πράξεις που δεν θέλει να θυμάται, είτε ως επιτυχημένες εμπειρίες που αξιοποιεί προς την βελτίωσης της δικής του πορείας προς τον σκοπό της δικής του ζωής. Η κοινωνική, δηλαδή, επίδραση δεν αξιολογείται από τους τρίτους, γιατί αυτό είναι στοιχείο της προσωπικής καθημερινότητας και καθένας την εντάσσει θετικά η απορριπτικά στην προσωπική του πορεία, η οποία και θα κριθεί τελικά μετά την ολοκλήρωση του ατομικού του έργου εν ζωή.

Αυτό ήταν και το μήνυμα της διδασκαλίας του Χριστού. Μη κρίνετε από το φαινόμενο, αλλά από την ουσία. Διότι το φαινόμενο είναι προσωρινό και μπορεί να διορθωθεί, εάν είναι λάθος – άρα δεν έχετε το τελικό υλικό για να κρίνετε – ή να αυξηθεί και να πολλαπλασιαστεί μέχρι την τελική φάση της ζωής του ατόμου, οπότε είναι επικίνδυνο να καταλήγετε σε προσωρινά συμπεράσματα.

Και ο Χριστός δεν δίδαξε να κρίνουμε τους άλλους – κάτι που αρέσει σε όλους μας να κάνουμε – αλλά δίδαξε να προσέχουμε τους εαυτούς μας και το δικό μας έργο μέσα στην καθημερινότητα, διότι η επιτυχημένη μας καθημερινότητα, εγγυάται και καλύτερες προοπτικές για το μέλλον. Αντίθετα, τα επαναλαμβανόμενα λάθη και παραλείψεις υποσκάπτουν κάθε τελειότητα προς το μέλλον του ατόμου. Κρίνοντας τους άλλους συσσωρεύουμε βάρος στην ατομική μας συνείδηση, διότι και εμείς πράττουμε τα ίδια ή παρόμοια. Παραβλέποντας τα λάθη των άλλων, δίνουμε bonus στον εαυτό μας, γιατί και δεν συσσωρεύουμε βάρη, αλλά και γιατί καλλιεργούμε τον δικό μας αγρό από τον οποίο και μόνο θα συγκεντρώσουμε το προσωπικό μας τελικό καρπό.

Αυτό που ξεχωρίζει την παιδική ηλικία των παιχνιδιών από την ώριμη ηλικία των πράξεων είναι η ευθύνη, πρώτα απέναντι στο συμφέρον του ιδίου αυτού ατόμου και, στη συνέχεια στο περιβάλλον μέσα στο οποίο δραστηριοποιείται καθένας μας. Η βρεφική και παιδική ηλικία είναι πολύτιμες, γιατί την περίοδο αυτή μπαίνουν οι βάσεις για μια ζωή που θα ακολουθήσει, η οποία – κατά κανόνα – έχει μικρές ή μεγάλες περιπέτειες και πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε με επιτυχία.

Αυτό σημαίνει ότι, όπως η βρεφική και νηπιακή ηλικία, έτσι και η ώριμη έχει τους τρόπους με τους οποίους το άτομο είναι ευτυχισμένο, χωρίς να απαιτείται να επαναλαμβάνει τις βρεφικές και παιδικές του πράξεις, γιατί αυτό θα φέρει εσωστρέφεια, και μη συμβατότητα με το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο βιώνουμε την προσωπική μας καθημερινότητα.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός δεν υποτίμησε την παιδική και βρεφική ηλικία, αλλά υπέδειξε την υπεύθυνη ωριμότητα ως το στοιχείο εκείνο, με την γνώση και την κατανόηση της αλήθειας των πραγμάτων, το οποίο παρέχει στο φυσικό πρόσωπο την ικανότητα να επιβιώνει και να διατηρεί τους στόχους του σε όλη την περίοδο της προσωπικής του ζωής.

Η γνώση και η κατανόηση έχουν τις βάσεις τους στην βρεφική (πρόσληψη στοιχείων για την αρτιότητα του σώματος) και στην παιδική ηλικία ( με την προσθήκη της αντίληψης και κατανόησης του γύρω κόσμου), ωστόσο, αυτά αποτελούν τις βάσεις και όχι τον στόχο. Στόχος όλων των προηγούμενων στοιχείων – της βρεφικής και παιδικής ηλικίας – ήταν να εφοδιάσουν το κάθε πρόσωπο με τα απαραίτητα εφόδια για την συνέχεια της ζωής του.

Ο στόχος όμως δεν είναι αυτός, αλλά στόχος παραμένει η ικανότητα του ατόμου να αξιοποιεί όλα τα εφόδια που διαθέτει (σωματική ικανότητα και ικανότητα γνώσης και επίγνωσης) ώστε να θέτει στόχους προσωπικούς, τους οποίους και θα κατακτά στο υπόλοιπο της ζωής του. Και ο Χριστός έδωσε και μια επιπλέον διάσταση, την οποία είναι δύσκολο να την αποδεχθεί κάποιος και πολύ πιο δύσκολο να την θέσει ως την βασική συνισταμένη της καθημερινής του ζωής.

Διότι, η πίστη που στηρίζει αυτή την προοπτική είναι απόλυτα προσωπική και καλλιεργείται από τον ενδιαφερόμενο με τις εκάστοτε δυνατότητες που του προσφέρονται και οι οποίες είναι κοινές για όλη την κοινωνία των ανθρώπων. Κανείς από το περιβάλλον μας δεν μπορεί να μας επιβάλλει τις δικές του απόψεις και σκέψεις, εάν εμείς οι ίδιοι δεν τις αποδεχτούμε. Πολύ περισσότερο κανείς δεν μπορεί να κατευθύνει τις σκέψεις και τις επιλογές μας, εάν εμείς δεν θελήσουμε να προσχωρήσουμε στην λάθος πλευρά της ματαιότητας και όχι στην ορθή πλευρά της προοπτικής του μέλλοντος.

Η σημασία που αποδίδουμε στην παιδική ηλικία και στα παιχνίδια είναι ισότιμη με την σημασία της ώριμης ηλικίας και αυτό είναι κρίσιμο θέμα, δηλαδή η αξιολόγηση όλων των δεδομένων της ανθρώπινης εξέλιξης ενός ατόμου, διότι η αξία της παιδικής ηλικίας δεν αντιστρατεύεται την αξία της ώριμης ηλικίας, αλλά συστρατεύεται, ώστε να υπάρχει το θετικό αποτέλεσμα της ώριμης περιόδου, γιατί εκεί αποδεικνύεται πόσο καλά πέρασε ένα παιδί στα παιδικά του χρόνια ή πόσο ζημιώθηκε από τις λάθος διαδικασίες.

Αυτό δηλώνει ότι καθένας πρέπει να μεγαλώνει τα παιδιά του με φροντίδα και μέριμνα, ώστε να είναι πλήρης η εμπειρία του νέου ατόμου, τόσο κατά την παιδική ηλικία, όσο και κατά την ώριμη πλέον ηλικία, τότε δηλαδή που θα κληθεί να αναλάβει τις δικές του προσωπικές ευθύνες απέναντι στον εαυτό του και το κοινωνικό του περιβάλλον.

Αναμένεται, δηλαδή, η ενηλικίωση να είναι τέλεια και να επιβεβαιώνει την καλή βάση που αποκτήθηκε κατά την παιδική ηλικία. Αυτός είναι ο κανόνας που όλοι θέλουμε για τα παιδιά μας. Ώριμους νέους χωρίς κενά και πληγές της παιδικής περιόδου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα υπάρχουν και μη τελειότητες, όπως τουλάχιστον τις έχει καθένας στο μυαλό του. Διότι, κανείς δεν είναι ούτε πρόκειται να γίνει τέλειος, σύμφωνα με τα μυριάδες πρότυπα που κυκλοφορούν στην ενημέρωσή μας. Αντίθεται, είναι απολύτως βέβαιο ότι και το δικό μας το παιδί ή εμείς οι ίδιοι θα κάνουμε λάθη, και το μυστικό έγκειται στην ανακάλυψη των λαθών και στην αποφυγή επανάληψης.

Μόνος αλάνθαστος είναι ο δημιιουργός, ο οποίος και μπορεί να μας οδηγήσει στην βελτίωση, ώστε να γίνουμε μιμητές του και όχι μιμητές των προτύπων που μας παραθέτει η δικής μας καθημερινότητα. Αυτός είναι ο ασφαλής δρόμος για την μετάβαση από την παιδική ηλικία και τα παιχνίδια, στην βελτιούμενη ενηλικίωση:

Η αναζήτηση και γνώση του δημιουργού αλλά και η προσήλωσή μας στην εξέλιξη των ατελών μας χαρακτηριστικών, προκειμένου η ζωή να έχει νόημα και επιτυχίες. Διότι, επιτυχίες χωρίς να έχουν περιεχόμενο μόνιμο και επαρκές, είναι επικίνδυνες και οδηγούν σε αναζητήσεις πέραν των ικανοτήτων μας. Αντίθεται, οι επιτυχίες που βασίζονται πάνω στις σταθερές αρχές της ζωής, αυτές, δηλαδή, που αρχίζουν από την παιδική ηλικία και εξελίσσονται στην ενήλικη ζωή, είναι ο πλέον ασφαλής δείκτης να την πληρότητα της ατομικής μας ζωής, αλλά και της δικής μας συμβολής στην σύγχρονη κάθε φορά κοινωνία που μας περιβάλλει.