Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Η γνωριμία – από το ρήμα γνωρίζω – σημαίνει ότι ξέρω κάτι, αναγνωρίζω κάτι που με ενδιαφέρει. Και μπορεί αυτό να ακούγεται αυτονόητο, ωστόσο, η πρακτική εφαρμογή του στην καθημερινότητά έχει κυρίαρχο ρόλο και επηρεάζει τόσο την προσωπική μας ζωή, όσο και τις ζωές των άλλων.

Διότι, κανείς δεν μπορεί να ζήσει αποκομμένος από τον γύρω κόσμο, ανθρώπους, πράγματα και καταστάσεις, ακόμη και αν αποφασίσει να ζήσει σε ένα σπήλαιο. Διότι η γνώση είναι απαραίτητη ακόμη και στην ζωή σε ένα σπήλαιο, δεδομένου ότι οι ανάγκες συνοδεύουν τον άνθρωπο από την στιγμή που γεννιέται μέχρι την ημέρα της ταφής του, και κανείς δεν εξαιρείται από αυτό τον επίγειο κανόνα, όσο και αν προσπαθεί να μας πείσει κάποιος για το αντίθετο.

Διότι, ακόμη και ένας αναχωρητής, έχει γεννηθεί από μια μητέρα, μεγάλωσε σε ένα ανθρώπινο περιβάλλον και δοκίμασε την εμπειρία της γνωριμίας και της επίγνωσης των γύρω του πραγμάτων, άσχετα από την απόφασή του να τα εγκαταλείψει για προσωπικούς λόγους.

Με λίγα λόγια, όλοι οι άνθρωποι που έζησαν ή ζουν σήμερα ή θα ζήσουν στο μέλλον, μπορεί να μην φορούν τα ρούχα της ίδιας μόδας με μας, μπορεί να μην πίνουν της ίδιας ποιότητας νερό και να μην χρησιμοποιούν τις σημερινές μας πρακτικές ζωής, ωστόσο, είμαστε περιορισμένοι όλοι από τον κανόνα της γνωριμίας, δηλαδή μπορούμε να ζούμε γιατί ξέρουμε, αναγνωρίζουμε, πρόσωπα, καταστάσεις και πράγματα με τα οποία συνδεόμαστε και αυτό έχει συνέπειες στην καθημερινή και όχι μόνο – ζωή μας.

Διότι, γνωριμία δεν υπάρχει μόνο προς την μια κατεύθυνση, αλλά η γνωριμία διοχετεύει πληροφορίες και μυριάδες άλλα στοιχεία από το ένα πρόσωπο στο άλλο, από το αντικείμενο το οποίο γνωρίσαμε και αποκτήσαμε μια σχέση – ακόμη και χρηστική – μαζί του, με αποτέλεσμα – ακόμη και ένα φυσικό αντικείμενο ή ζώο – να παίζει καθοριστικό ρόλο στην καθημερινότητά μας. Από τις συσκευές που χρησιμοποιούμε όλοι, μέχρι τα αυτοκίνητα και όλα τα μεταφορικά και επικοινωνιακά μέσα, όλα μας επηρεάζουν και εμείς τα επηρεάζουμε, διότι δεν υπάρχει μονόδρομος στην γνωριμία, αλλά είναι μια αμφίδρομη μεταφορά πληροφοριών και μηνυμάτων από το ένα μέρος στο άλλο.

Για τον λόγο αυτό και διαθέτουμε άπειρο χρόνο και μεγάλες προσπάθειες, προκειμένου να μάθουμε τις γλώσσες και τους κώδικες επικοινωνίας, είτε πρόκειται για ανθρώπους είτε πρόκειται για φυσικά ή τεχνικά δημιουργήματα. Διότι, χωρίς αυτή την ικανότητα και δυνατότητα, κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να επιβιώσει πάνω στη γη.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός δίδαξε ότι εάν δεν γνωρίζουμε τον κώδικα επικοινωνίας μαζί του και με τον θεό – όπως συμβαίνει με όλα τα πράγματα και τους ανθρώπους – δεν μπορούμε να κατανοήσουμε ορθά τον κόσμο που μας περιβάλλει, πολύ περισσότερο δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τον μη ορατό κόσμο, του σήμερα και του μέλλοντος, αλλά ακόμη και η διαχείριση της καθημερινότητας εγκυμονεί κινδύνους και αδιέξοδα.

Η ικανότητα της γνωριμίας μας με την αλήθεια των πραγμάτων του κόσμου και του εαυτού μας είναι το όργανο της ζωής με το οποίο επικοινωνούμε, δίνουμε και παίρνουμε σε όλη την διάρκεια του επίγειου βίου μας. Όσο ζει κάποιος επικοινωνεί και μοιράζεται την γνώση των πραγμάτων, δίνοντας και παίρνοντας, ανάλογα με την περίσταση. Και, φυσικά, όταν πάψει αυτή η επικοινωνία και η ανταλλαγή των πληροφοριών, τότε αυτό σηματοδοτεί και το τέλος του επίγειου βίου μας, διότι οι νεκροί δεν ενδιαφέρονται πλέον, ούτε να δώσουν ούτε και να πάρουν κάτι από τα πράγματα που μας απασχολούν στην ζωή μας.

Και επειδή όλοι ξέρουμε ότι ο επίγειος βίος μας είναι περιορισμένος ανεξάρτητα από τα φυσικά ατομικά όρια του καθενός μας, είναι φυσικό να μας απασχολούν περισσότερο τα θέματα που έχουν μεγαλύτερη διάρκεια αξιών, παρά τα θέματα που έχουν μόνο εφήμερη και περιορισμένη αξία. Διότι, όλοι προσβλέπουμε στο καλύτερο, άρα αναζητούμε να αφιερώνουμε περισσότερο χρόνο και δράση στο να γνωρίζουμε εκείνα που θα μας προσφέρουν σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου ό,τι εμείς – καθένας χωριστά – θεωρεί ότι έχει μεγαλύτερη αξία.

Διότι όσα φθείρονται έχουν μεγάλη αξία για την καθημερινότητα, ωστόσο, όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν καλύπτει και όλο το φάσμα των ερωτημάτων της προσωπικής μας ζωής, διότι, και αν ακόμη κάποιος μπορεί να πει ότι έχει όλες τις απαντήσεις για την επίγεια ζωή μας, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο και για την επέκεινα του τάφου πραγματικότητα.

Και αυτό δηλώνει ότι η διάρκεια του βίου μας δεν προσφέρεται μόνο για την κατανόηση των φυσικών πραγμάτων που έχουμε καθημερινά ανάγκη και με τα οποία εξασφαλίζουμε την τρέχουσα καθημερινότητα, αλλά στο ίδιο διάστημα θα πρέπει να αναζητήσουμε απαντήσεις και για θέματα που όλοι ξέρουμε ότι κάποια στιγμή θα έλθουν να μας συναντήσουν κατά την διάρκεια του βίου μας.

Ωστόσο, όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν είναι θέμα μιας μηχανικής μόνο λογικής, την οποία όλοι εφαρμόζουμε για να καλύπτουμε τις τρέχουσες ανάγκες μας, αλλά το ζήτημα αυτό ξεπερνά την μηχανιστική λογική και θέτει απαιτήσεις πέραν αυτής. Και εδώ μπαίνει το ζήτημα της πίστης, διότι ό,τι δεν είναι μετρήσιμο μηχανικά για να το κατανοήσουμε και να το αποδεχτούμε, έχει ανάγκη και την παράμετρο της πίστης.

Η πίστη είναι ελπιζομένων πραγμάτων υπόσταση και ύπαρξη, άρα αφορά όχι τον αισθητά μετρήσιμο κόσμο μόνο – άλλωστε με αυτή ζούμε όλοι καθημερινά χωρίς να το καταλαβαίνουμε και το εφαρμόζουμε στα πιο σύνθετα αλλά και στα πιο απλά πρακτικά της ζωής μας – αλλά ανοίγει και τον δρόμο για προεκτάσεις αναζητήσεων και πέραν του αισθητού κόσμου, των θεμάτων δηλαδή που μπορεί να μη μας απασχολούν αυτή τη στιγμή, αλλά είναι απολύτως βέβαιο ότι θα μας απασχολήσουν στο μέλλον όλους μας, αφού κανείς δεν ζει για πάντα τον επίγειο βίου του.

Η βελτίωση της γνώσης και της ικανότητάς για βαθύτερη και πλατύτερη γνωριμία με την αλήθεια των πραγμάτων που μας περιβάλλουν είναι ο κανόνας της προσωπικής, αλλά και της κοινωνικής μας ζωής.

Όλοι καθημερινά προσπαθούμε μέσα από την τριβή που προκαλεί στον καθένα η επαφή του με τον κόσμο και το περιεχόμενό του, να βελτιώσουμε την επίγνωση των πραγμάτων, ώστε να μην πέφτουμε θύματα κάθε τσαρλατάνου, ο οποίος για προσωπικούς του λόγους θέλει να μας παρασύρει, είτε στην άγνοια είτε στην διαστροφή με τραγικές συνέπειες στην προσωπική μας ζωή.

Διότι, στην εποχή του 21ου αιώνα καθένας μπορεί να λέει και να γράφει ό,τι θέλει. Το πρόβλημα δεν είναι αυτός που λέει, αλλά εσύ και εγώ που ακούμε, ώστε από όσα λέει ή γράφει ο κάθε επώνυμος ή ανώνυμος, να κρατάμε το καλό και να απορρίπτουμε το ψεύτικο, το υποκριτικό, και ο,τιδήποτε μας απομακρύνει από την αλήθεια των πραγμάτων.

Και είναι φυσικό ότι, για να λειτουργήσει μέσα μας η διάκριση και η επιλογή του ωφέλιμου από το επιζήμιο, πρέπει από τη μια η βάση των γνώσεών μας να στηρίζεται σε στέρεο έδαφος και όχι σε εικασίες, και από την άλλη η προσωπική μας εμπειρία να είναι επαρκής ως προς τις προσωπικές μας ανάγκες.

Διότι, εκείνο που για κάποιον άλλο είναι ωφέλιμο, για μένα μπορεί αυτή τη στιγμή να είναι ανώριμο και επιζήμιο. Και εκείνο που για μένα είναι σήμερα ωφέλιμο, για κάποιον άλλον να είναι επιζήμιο σήμερα. Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού λέει: τα πάντα δοκιμάζετε, αλλά να παρακρατείτε το καλό και να απορρίπτετε το επιζήμιο ή το κακό. Και επειδή στην δική μας εποχή καλούμαστε να δοκιμάζουμε άπειρα πράγματα, απαιτείται ισχυρή εσωτερική δύναμη, ώστε να μην παρασυρόμαστε μόνο από την εικόνα ή την διαφήμιση, αλλά να ελέγχουμε τα πράγματα εάν είναι αληθινά και εάν αρμόζουν στις προσωπικές μου ανάγκες σήμερα.

Κάθε καλό πράγμα δεν είναι αναγκαστικά καλό για μένα σήμερα, αλλά μπορεί να είναι στο μέλλον. Και κάθε κακό δεν είναι αναγκαστικά κακό για μένα σήμερα, αλλά μπορεί να αποβεί κακό στο μέλλον. Η κλίμακα των προσωπικών μου αναγκών καθορίζει και τον ρόλο που μπορεί να παίξει ένα αγαθό στην προσωπική μου ζωή και όχι μόνο η ετικέτα του αγαθού που μου προσφέρεται.

Και ο Χριστός ξεκαθάρισε με απόλυτο τρόπο: εάν δεν κάνετε πράξη όσα σας διδάξω για να αποκτήσετε την πρακτική επίγνωση της αλήθειας των δικών μου λόγων, τότε η πίστη σας θα είναι έωλη και θα μετακινείται με τον άνεμο που πνέει καθημερινά, με κίνδυνο να καταρρεύσετε στην πρώτη επαφή με την σκληρή πραγματικότητα της καθημερινής σας ζωής. Η επιτυχής τριβή του καθενός μας με την σκληρή πραγματικότητα, τονώνει τον εσωτερικό μας κόσμο και τον καθιστά ικανό για νέες εμπειρίες αύριο, στο μέλλον, εγγύς, απώτερο, απώτατο και αιώνιο.

Ο λόγος έχει αξία μόνο όταν συνοδεύεται από αντίστοιχες πράξεις και θετικά αποτελέσματα.

Η γνωριμία περιλαμβάνει τρεις παράγοντες. Το υποκείμενο, δηλαδή το άτομο που ενδιαφέρεται για να γνωρίσει κάτι, το αντικείμενο, δηλαδή το θέμα που επιθυμεί κάποιος να γνωρίσει, και την ικανότητα που διαθέτουν και οι δυο ενδιαφερόμενοι προκειμένου να επικοινωνήσουν το ενδιαφέρον τους.

Με λίγα λόγια, η γνωριμία δεν εξαρτάται κατ’ αρχήν από μυριάδες παράγοντες, αλλά από αυτούς που περιγράψαμε παραπάνω. Αυτό σημαίνει, πρακτικά, ότι καθένας που εμφανίζεται στον κόσμο έχει αυτή την ικανότητα της επικοινωνίας και της γνωριμίας, και αυτό δεν αποτελεί επίκτητο, αλλά αποτελεί θεμελιακό δεδομένο, για κάθε μορφή ζωής, ανεξάρτητα από τόπο, χρόνο και διάφορες συνθήκες.

Συνεπώς, οι προσπάθειες όλων πρέπει να είναι από την μια να βελτιώνουν την ικανότητα της απόκτησης νέας γνώσης, και από την άλλη να κατευθύνουν αυτήν την ικανότητα προς την κατεύθυνση του αντικειμένου και του θέματος που τους ενδιαφέρει. Η απόκτηση γνώσης και γνωριμίας δεν είναι αγαθό που διαμοιράζεται με γενικότητες σε όλους, αλλά καθοριστικός παράγοντας είναι το ενδιαφερόμενο άτομο να καθορίσει το αντικείμενο του δικού του ενδιαφέροντος και μέσα από την προσωπική και ατομική προσπάθεια να κατακτήσει το επόμενο στάδιο της γνωριμίας, δηλαδή να προχωρήσει στο βάθος και στο πλάτος όσο περισσότερο μπορεί.

Ο παράγοντας του υποκειμένου, δηλαδή του ατόμου που ενδιαφέρεται για κάτι, είναι το κυρίαρχο στοιχείο μιας γνωριμίας. Το αντικείμενο, δηλαδή αυτό που θέλει να γνωρίσει κάποιος βρίσκεται στη δεύτερη θέση και η μέθοδος που θα εφαρμόσει κάποιος βρίσκεται στην τελευταία θέση, γιατί περιλαμβάνει την αυξανόμενη προσωπική εμπειρία, και αυτό είναι προσωπική επιλογή του καθενός.

Με ένα αντίστοιχο τρόπο και τα αποτελέσματα από μια γνωριμία δεν είναι κοινά, διότι καθένας έχει τον δικό του τρόπο να επιλέγει, τόσο το αντικείμενο που τον ενδιαφέρει, όσο και τον βαθμό της προσπάθειας που θα καταβάλλει για να αποκτήσει αυτό που επιθυμεί.

Και αυτό είναι κρίσιμο στοιχείο, διότι έχει σχέση με την προσωπικότητα του καθενός, ο οποίος και καθορίζει την πορεία της γνωριμίας του με το θέμα που τον ενδιαφέρει. Διότι, καθένας έχει διαφορετικές ικανότητες και καθένας επιλέγει το προσωπικό του ενδιαφέρον, άρα καθένας εισπράττει και το δικό του αποτέλεσμα.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χριστός δεν άφησε το θέμα στον αέρα και με γενικότητες, αλλά προχώρησε σε συγκεκριμένη διδασκαλία, τόσο για το αντικείμενο που επιθυμεί να γνωρίσει κάθε ενδιαφερόμενος για την πίστη του, όσο και για τον τρόπο που θα προχωρήσει στην γνωριμία αυτή, προκειμένου να λάβει και τα αποτελέσματα που προβλέπονται από την μισθαποδοσία, δηλαδή του κέρδους από κάθε βελτίωση της γνωριμίας, τόσο του εαυτού μας, όσο και των θεμάτων που μας απασχολούν και θα θέλαμε να έχουμε τα καλύτερα αποτελέσματα από την παρουσία του δημιουργού στην προσωπική μας καθημερινότητα.

Η γνωριμία είναι πάντα ο καρπός μιας επαφής. Χωρίς επαφή δεν υπάρχει γνωριμία, άσχετα αν πρόκειται για πρόσωπο, για πρακτικό αντικείμενο ή για ιδέα και νομικό ή κοινωνικό σύστημα. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η πρώτη επαφή, αλλά όλοι ξέρουμε ότι χωρίς συνέχιση της επαφής και αξιοποίηση της πρώτης επαφής δεν ολοκληρώνεται η γνωριμία.

Και αυτό έχει καταλυτική σημασία στην προσπάθειά μας να γνωρίσουμε τον κόσμο και τα κοινωνικά συστήματα, αλλά και τον ίδιο μας τον εαυτό, δεδομένου ότι εάν δεν “ερχόμαστε σε συνεχή επαφή” με τον εαυτό μας, δηλαδή εάν δεν επικοινωνούμε με τον εαυτό μας και δεν παρατηρούμε την προσωπική μας συμπεριφορά μέσα στις καθημερινές μας πράξεις αλλά και σκέψεις, λογισμούς, επιλογές και αποφάσεις, τότε κινδυνεύουμε να χάσουμε τον έλεγχο του εαυτού μας και να βρεθούμε σε καταστάσεις που κανείς δεν θα επιθυμούσε να βρεθεί.

Με λίγα λόγια, η πρώτη επαφή είναι πολύτιμη και απαραίτητη, ωστόσο, εάν αυτή δεν καλλιεργηθεί, τότε η πρώτη εικόνα παραμένει πολύτιμη αλλά δεν μπορεί να φέρει τα αποτελέσματα που θα είχε επιφέρει εάν είχε μετατραπεί σε μια μακροχρόνια αμοιβαία σχέση, από την οποία θα προκύψουν τα οφέλη για κάθε πλευρά. Διότι, όσο καλύτερα γνωρίζω κάτι τόσο περισσότερες πιθανότητες έχω να αξιοποιηθεί αυτή η σχέση με τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Και αυτό αφορά όχι μόνο τις καλές επαφές, αλλά και τις κακές και αρνητικές, διότι και αυτές – οι αρνητικές – θα φέρουν τα δικά τους αρνητικά αποτελέσματα, εφόσον συνεχίζεται η επαφή και μετατρέπεται σε αμοιβαία εξάρτηση και μακροχρόνια σχέση.

Διότι, η απόδοση των αποτελεσμάτων σε μια σχέση δεν είναι ηθικό θέμα, αλλά είναι πρακτικό θέμα, και, όπως λέει και η παροιμία, ό,τι σπέρνεις αυτό θερίζεις και όχι κάτι άλλο. Μάλιστα ο ίδιος ο Χριστός επισημαίνει στην διδασκαλία του ότι όπως από τα αγκάθια δεν μπορείς να πάρεις σταφύλια, έτσι και στην προσωπική σου καθημερινότητα πρέπει να φροντίσεις, τα μεν σταφύλια να τα μαζεύεις από τα κλήματα που έχεις φυτέψει και έχεις καλλιεργήσει, τα δε αγκάθια να είσαι σίγουρος ότι θα φέρουν αγκάθια και αρνητικά αποτελέσματα, τόσο στην πρακτική σου καθημερινότητα, όσο και στις προοπτικές του δικού σου προσωπικού μέλλοντος.

Διότι, καθένας θερίζει τον δικό του κόπο και μαζεύει καλό σπόρο για το μέλλον – εάν έχει επενδύσει στον καλό σπόρο, ενώ, αντίθετα, εάν προσδοκά από τα αγκάθια να μαζέψει σταφύλια, είναι βέβαιο ότι θα απογοητευτεί στην υπόλοιπη ζωή του. Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός υποδεικνύει τον δρόμο των καλών σκέψεων και συλλογισμών, προκειμένου και οι προτιμήσεις, οι επιλογές και οι αποφάσεις να μας οδηγήσουν σε πράξεις με θετικό πρόσημο, δηλαδή θα προσθέτουν σε όσα ήδη διαθέτουμε και δεν θα αφαιρέσουν από αυτά.