Όλοι γνωρίζουμε ότι άρχοντας είναι εκείνος που άρχει, εξουσιάζει, λαμβάνει αποφάσεις και, επί πλέον, έχει την δύναμη να τις πραγματοποιήσει. Αυτό προϋποθέτει επίγνωση της αλήθειας των πραγμάτων και εφόδια δύναμης για να υλοποιεί τις αποφάσεις του.

Και μπορεί αυτή να είναι η εξωτερική εικόνα, ωστόσο, τα ίδια ισχύουν και για την μη ορατή εικόνα του εσωτερικού μας κόσμου, την περιοχή δηλαδή, όπου κυοφορούνται οι διαδικασίες και λαμβάνονται οι αποφάσεις, τις οποίες και θα εκτελέσουμε στο μέλλον.

Αυτή η περιοχή είναι κρίσιμη, όχι μόνον γιατί εκεί λαμβάνονται όλες μας οι αποφάσεις, αλλά και γιατί η ευθύνη για την λειτουργία αυτής της περιοχής είναι προσωπική μας ευθύνη. Μια ευθύνη που δεν μεταβιβάζεται και δεν αφορά κανέναν άλλον, αλλά εμείς πληρώνουμε τις συνέπειες των λανθασμένων αποφάσεών μας.

Γι’ αυτό και ο Χριστός εισήλθε σε αυτή την απόλυτα προσωπική περιοχή του ατόμου, εξηγώντας ότι καθένας είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις και τις πράξεις του.

Η γνωστή φράση ” ο όφις με ηπάτησε” δεν ισχύει, γιατί καθένας είναι υπεύθυνος για την προσωπική του πορεία και όχι μόνον για τις στιγμιαίες συνθήκες που μπορεί να μας επιβάλλουν μη αποδεκτές λύσεις. Πορεία σημαίνει δρόμος, εξελίξεις, αξιοποίηση των σημερινών μας ικανοτήτων, έχοντας πάντα το βλέμμα προς την αιωνιότητα και όχι μόνον την – κατά τα άλλα – πολύτιμη προσωπική μας καθημερινότητα.

Ο Χριστός μετέφερε το θέμα από την θρησκευτική μας παράδοση στην προσωπική ευθύνη των πράξεών μας σήμερα, και καθόρισε ως κριτήριο προσωπικό την ικανότητα να ακούω και να εκτελώ την δική του διδασκαλία, πράγμα εύκολα αντιληπτό, όταν, βεβαίως, θέτουμε αυτή την παράμετρο στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τον τρόπο της κατάκτησης της ελευθερίας, αλλά και τον τρόπο διατήρησης στον εσωτερικό μας κόσμο, στην προσωπική και ατομική μας συνείδηση.

Ο όρος “διαδικασία” περιέχει διαδοχικά στάδια, και αυτό αποτελεί ένδειξη μιας προόδου προς ένα τελικό σκοπό. Και, φυσικά, αυτό δηλώνει προσήλωση στον στόχο και αντοχή μέσα στο χρόνο. Αυτό ονομάζεται “μαθητεία” και όλοι εμείς που ζούμε την σύγχρονη εποχή, γνωρίζουμε καλά τί αυτό σημαίνει πρακτικά: κόπος, επιμονή, επιμέλεια, διάβασμα, συμμετοχικότητα και πλήθος άλλων λεπτομερειών καθημερινότητας, προκειμένου να πετύχουμε τον στόχο ή ακόμη περισσότερο, αν θέλουμε να διακριθούμε από τους άλλους.

Αυτό ήταν και το όριο που έθεσε ο ίδιος ο Χριστός για τον καθένα που επιθυμεί να κατακτήσει την ελευθερία του, αλλά και να την διατηρήσει αλώβητη στο μέλλον, εγγύς, απώτερο και αιώνιο. Η προσήλωση, δηλαδή, στην διδασκαλία του με την έννοια του μαθητή, δεν είναι συναισθηματική, αλλά είναι πρακτική στην καθημερινότητα, γεγονός που αποτελεί και την πρόγευση του μέλλοντος.

Διότι ο Χριστός δεν αναφέρθηκε σε συναισθήματα – χωρίς να αποκλείσει τον ρόλο τους στην καθημερινότητα – αλλά έδωσε βαρύτητα στις επιλογές και στις τελικές πράξεις μας, απλούστατα διότι όλοι γνωρίζουμε ότι εκ των πράξεων η πίστη μας ολοκληρώνεται.

Η κατάκτηση, λοιπόν, της ατομικής μας ελευθερίας, δεν είναι θεωρητική αλλά πρακτική, και επιβεβαιώνεται από την καθημερινή μας επιτυχία, η οποία είναι και ο προπομπός της τελικής μας νίκης επί της δουλείας. Ο Χριστός πλήρωσε με την ζωή του την διδασκαλία του, ακριβώς γιατί ήθελε να δώσει το μέτρο της αξίας της ατομικής μας, εσωτερικής ελευθερίας. Διότι μόνον μέσα από αυτή την κατάσταση γινόμαστε άρχοντες, δηλαδή εξουσιάζουμε όσα πρέπει, ώστε οι αποφάσεις μας να είναι μετρήσιμες στο προσωπικό μας χαρτοφυλάκιο χωρίς την συμμετοχή τρίτων.

Η έννοια του άρχοντα είναι δημιουργικά προβλέψιμη, ενώ η δουλεία είναι παρενέργεια των δικών μου λαθών, καθώς δεν εφαρμόζω τις διαδικασίες που μας αποκάλυψε ο κύριος της ελευθερίας, αλλά ακολουθώ – συνειδητά ή ασυνείδητα – την πορεία της δουλείας στο σήμερα, αλλά και στο μέλλον, εγγύς και απώτερο.

Το πρώτο στοιχείο στην διαδικασία της ελευθερίας είναι η επίγνωση ότι είμαι δούλος και όχι ελεύθερος.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η αναζήτηση του κυρίου στον οποίο είμαι δούλος, άρα θα πρέπει να τον απορρίψω και να αναζητήσω τον κύριο της ελευθερίας.

Το τρίτο στοιχείο είναι η κατανόηση των διαδικασιών, προκειμένου να πορευτώ προς την ελευθερία, να την κατακτήσω και να την κατοχυρώσω, όχι μόνον για το άμεσο μέλλον, αλλά και για την αιωνιότητα.

Και στα τρία αυτά δεδομένα η διδασκαλία του Χριστού δίνει τις δικές της απαντήσεις, και εξηγεί ότι δούλος δεν είμαι γιατί βρίσκομαι κάτω από την κυριαρχία ενός κατακτητή του έθνους μου, αλλά δούλος είμαι γιατί δεν γνωρίζω και δεν μπορώ να πράττω αυτό που εγώ θα ήθελα να κάνω.

Για το δεύτερο στοιχείο, η αναζήτηση και η κατανόηση του κυρίου στον οποίο είμαι δούλος, ο Χριστός εξήγησε ότι καθένας που πράττει την αμαρτία, δηλαδή λαμβάνει και εκτελεί λανθασμένες και επιζήμιες αποφάσεις, είναι δέσμιος των συνεπειών αυτών των λανθασμένων αποφάσεών μου.

Ως προς το τρίτο στοιχείο ο Χριστός εξήγησε την ανάγκη της μαθητείας στον δικό του λόγο, στην δική του διδασκαλία, διότι μόνον μέσα από αυτή την εμπειρία της μαθητείας είναι δυνατόν να ξεφύγει κάποιος από την σημερινό του κύριο και να πορευθεί στην οδό της επίγνωσης της αλήθειας των πραγμάτων, η οποία με την σειρά της θα επιφέρει και την εσωτερική μου ελευθερία.

Η τήρηση των θρησκευτικών μου παραδόσεων, μπορεί να είναι πολύτιμη, αλλά δεν υποκαθιστά την προσωπική μου ευθύνη έναντι της αλήθειας των πραγμάτων, καθημερινών και αιώνιων.

Η ελευθερία είναι ανεκτίμητο αγαθό, και όλοι γνωρίζουμε ότι για να την αποκτήσουμε και να την διατηρήσουμε πληρώνουμε υψηλό κόστος ζωής και καθημερινότητας.

Κάθε είδους ελευθερία είναι πολύτιμη για όλο τον κόσμο της υφηλίου, για τον λόγο αυτό και ο Χριστός δεν δίστασε να αναφερθεί και να αναλύσει την αξία, αλλά και την μέθοδο, τις διαδικασίες, μέσα από τις οποίες αποκτούμε την ελευθερία. Και αν μεν πρόκειται για την κοινωνική, η πολιτική ή οικονομική ελευθερία, οι διαδικασίες είναι εύκολα αντιληπτές, διότι λειτουργούν εκτός του εσωτερικού μου κόσμου, άσχετα αν με επηρεάζουν στην καθημερινότητά μου.

Το δύσκολο είναι η ελευθερία της συνειδήσεως, δηλαδή η προσωπική κατάκτηση και επίγνωση της αλήθειας, η οποία προϋποθέτει κόπο, αφοσίωση, επιμονή και διάκριση, ώστε τα αποτελέσματα να είναι αληθή και όχι παραπλανητικά.

Για τον λόγο αυτό ο ίδιος ο Χριστός δεν κήρυξε απλά την αλήθεια, αλλά κάλεσε τους ακροατές του να αγαπήσουν τον λόγο του, την διδασκαλία του, η οποία θα έπρεπε να περάσει στον εσωτερικό τους κόσμο, στην περιοχή της υπαρξιακής τους υπόστασης, ώστε τα αποτελέσματα να είναι μόνιμα και αποφέρουν καρπούς στο διηνεκές, δηλαδή και στην καθημερινότητα, αλλά κρατώντας ανοιχτή και την θύρα της αιωνιότητας.

Στην παραβολή του σπορέα, ο σπόρος πρέπει να πέσει στη γη, να πεθάνει, για να καρποφορήσει. Σε άλλο σημείο υπενθυμίζει ότι αν ο κόκκος του σίτου δεν πεθάνει, αυτός μόνος μένει, ακαρποφόρητος, χωρίς συνέπειες και κατακτήσεις. Δεν μίλησε, δηλαδή, για την εξωτερική ελευθερία, αλλά μίλησε για το έργο που πρέπει να συντελεστεί από τον δικό του λόγο στην συνείδηση του ατόμου, ώστε το άτομο, το φυσικό πρόσωπο, να κατακτήσει όσα έχουν ετοιμαστεί για εκείνον.

Δεν πρόκειται δηλαδή για εξωτερικές κατακτήσεις, αλλά για εγκατάσταση νέου πνεύματος στο εσωτερικό του ατόμου, ώστε να παραχθεί ο νέος πλούτος, ο νέος καρπός, που χορηγεί ο δημιουργός στο κάθε φυσικό πρόσωπο, εφόσον ακολουθηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία για την προσωπική μας ελευθερία.

Για να έχουμε καθημερινότητα σύμφωνα με την διδασκαλία του Χριστού δεν αρκεί η γνώση της θρησκευτικής μου παράδοσης, αλλά θα πρέπει εγώ, το φυσικόι πρόσωπο, να ανακαλύψω τις διαδικασίες που θα με φέρουν από το παρελθόν στο παρόν, από την επανάπαυση στις επιτυχίες των άλλων στο παρελθόν, στην δράση για την κατάκτηση και διατήρηση της προοπτικής της ζωής μου.

Η έννοια της λέξης “διαδικασία” εμπεριέχει δράσεις, χρόνο, και προσοχή, προκειμένου να φτάσουμε στον στόχο που είναι η ελευθερία. Όχι η οικονική ελευθερία, όχι η κοινωνική, όχι η εθνική- τομείς της καθημερινότητάς μας που είναι πολύτιμοι, αλλά λειτουργούν έξω από μας, άσχετα αν μας επηρεάζουν λίγο ή πολύ.

Διότι είναι προφανές ότι είναι άλλο πράγμα οι εξωτερικές επιδράσεις, και άλλο πράγμα οι προσωπικές μου αποφάσεις, από τις οποίες εξαρτάται η ατομική μου πορεία μέσα στην καθημερινότητα. Αν λοιπόν οι προσωπικές μου αποφάσεις είναι λανθασμένες, εγώ – κατά κύριο λόγο – πληρώνω τις συνέπειες των λαθών μου, δηλαδή των αμαρτιών μου.

Διότι είναι γνωστό σε όλους ότι μπορεί να κάνω λάθη στις καθημερινές μου αποφάσεις, αλλά τα λάθη οφείλονται στην απόσταση που με χωρίζει από την γνώση της αλήθειας των πραγμάτων, δηλαδή από την προσωπική μου άγνοια της αλήθειας. Και είναι προφανές, ότι όσο καλύτερα γνωρίζω να χειρίζομαι την αλήθεια των πραγμάτων, τόσο λιγότερο λανθασμένες θα είναι και οι αποφάσεις μου.

Για τον λόγο αυτό ο Χριστός δεν παρέμεινε στις εξωτερικές μόνον εικόνες της αποτυχημένης μου καθημερινότητας, αλλά εισήλθε στο κέντρο του κακού, που είναι η ατομική μου άγνοια της αλήθειας, προκειμένου να θεραπεύσει το κέντρο του προβλήματος, την πηγή δηλαδή, διότι τότε – και μόνον τότε – θα υπάρξουν μόνιμα αποτελέσματα, όχι τυχαία, αλλά επειδή οι αποφάσεις μου θα στηρίζονται στην αλήθεια και όχι στην τύχη.

Η φράση που χρησιμοποίησε ότι “ο λόγος ο εμός ου χωρεί εν υμίν”, δηλαδή ότι τα λόγια της διδασκαλιας μου δεν μπαίνουν μέσα σας αλλά μένουν ανενεργά και ακαρποφόρητα, είναι ενδεικτικό του στόχου που είχε ο Χριστός. Όχι να επιβάλλει εξωτερικούς κανόνες, αλλά να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον στο εσωτερικό της υπαρξής μας, ώστε οι αποφάσεις μας να είναι με ατομική ευθύνη και όχι την ευθύνη τρίτων.

Η ατομική μας ευθύνη για τις καθημερινές μας αποφάσεις είναι το κέντρο της διδασκαλίας του Χριστού, μια ευθύνη που δεν μεταβιβάζεται και δεν συγχέεται με τις κοινωνικές ή οικονομικές ελευθερίες.