Για την προοπτική του μέλλοντος, εγγύς και απώτερου – όπως καθένας μας ορίζει αυτήν την πραγματικότητα – η επάρκεια και η ισορροπία είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ομαλή διαδοχή των ημερών του βίου μας και των εμπειριών της καθημερινότητας, χωρίς κενά και αναταραχές. Διότι, όπου δεν υπάρχει επάρκεια, δημιουργούνται κενά και ανάγκες που δεν μπορούν να καλυφθούν. Και όπου δεν υπάρχει ισορροπία, οι κίνδυνοι της συντριβής είναι παρόντες. Και αυτό ισχύει, τόσο για τις ανάγκες της καθημερινής μας επιβίωσης, με ό,τι αυτό περιλαμβάνει για τον καθένα μας, όσο και για τις ανάγκες του εσωτερικού μας κόσμου, όπως καθένας μπορεί να περιγράψει τον ψυχικό του κόσμο και τις ανάγκες αυτού του προσωπικού μας κόσμου.

Διότι, όπως στις καθημερινές μας ανάγκες δεν συμπίπτουν τα μεγέθη και οι λεπτομέρειες κανενός με τον άλλον, ακόμη και για τα 7,5 δισεκατομμύρια των κατοίκων της γης, αντίστοιχα και για τον εσωτερικό μας κόσμο οι τίτλοι των αναγκών και οι λεπτομέρειες που τις απαρτίζουν είναι απολύτως διαφορετικοί. Αυτός είναι και ο λόγος που καθένας μας αναζητά τις προσωπικές του λύσεις, οι οποίες ποτέ δεν μπορεί να συμπίπτουν με κάποιον άλλον, ακριβώς γιατί ο εσωτερικός μας κόσμος, όπως και ο κόσμος του φυσικού μας σώματος είναι ανεξερεύνητος προς το παρόν, άρα επιφυλάσσει και αυτός τα μεγέθη της άγνοιας και της γνώσης που ήδη διαθέτουμε.

Και για μεν τον φυσικό κόσμο και το σώμα μας, υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες ερευνητές που αναζητούν λύσεις στα ερωτήματα και τις αδυναμίες που αντιμετωπίζουμε. Για τον εσωτερικό μας όμως κόσμο, τον κόσμο όχι τον ασθενή αλλά τον υγιή, που δεν έχει ανάγκη ψυχιάτρου, εκεί τα θέματα είναι περίπλοκα. Όχι μόνον γιατί δεν είναι ορατά τα αίτια και οι διαδικασίες που συνιστούν την ομαλή εξέλιξη και αύξηση των εσωτερικών μας δυνάμεων για να αντιστεκόμαστε στις προσβολές των μικροβίων που επηρεάζουν τον ψυχικό μας κόσμο, αλλά γιατί αυτός ο κόσμος δεν έχει σύνορα και δεν έχουμε τρόπο να εκφράσουμε τα δικά του δεδομένα, τα οποία ανιχνεύουμε αλλά δεν μπορούμε να τα περιγράψουμε με κατανοητούς όρους της κοινής μας γλώσσας.

Αυτός είναι ο λόγος που καταφεύγουμε στο εργαλείο της πίστης, το οποίο υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο και λειτουργεί παράλληλα με τον φυσικό μας κόσμο. Λειτουργεί δίπλα σε αυτόν, παράλληλα με αυτόν, και όσο μεγαλύτερο τόπο για αύξηση του ρόλου του του αποδίδουμε, τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχουμε, τόσο στην εσωτερική μας καθημερινή επάρκεια και ισορροπία, όσο και στις δραστηριότητες που εκδηλώνονται μέσα από τις καθημερινές μας λειτουργικές επαφές με το φυσικό και κοινωνικό μας περιβάλλον.

Ο φυσικός μας άνθρωπος, το σώμα μας, και η λογική των καθημερινών μας δραστηριοτήτων είναι η βάση για την κατανόηση των λειτουργιών του εσωτερικού μας κόσμου. Και η ενεργός πίστη που αναπτύσσεται μέσα μας με την καλλιέργεια των δικών της δεδομένων και αναγκών, ανοίγει όχι μόνον τα εσωτερικά μας μάτια, αλλά και ανιχνεύει τους ορίζοντες πέραν του φυσικού μας κόσμου.

Η επάρκεια και η ισορροπία στα ζητήματα της πίστης είναι κρίσιμες έννοιες, απαραίτητες για την καθημερινότητα, όταν αυτή προσαρμόζεται στην προοπτική της αιωνιότητας. Διότι, πέραν των αναγκών της πρακτικής καθημερινότητας, ο εφοδιασμός με στοιχεία που προάγουν τον εσωτερικό μου κόσμο, είναι η βασική λειτουργία για την πρόοδο στον τομέα της πίστης και της ανακάλυψης των δεδομένων του δημιουργού.

Διότι η συνετή καθημερινή μου συμπεριφορά, δηλαδή με γνώση και αντίληψη της πραγματικότητας, αποφέρει “τα προς το ζειν”, και αυτό είναι η εμπειρία όλων των κατοίκων του πλανήτη διαχρονικά. Αντίστοιχη είναι και η εμπειρία όσων αναζητούν τον δημιουργό τους και τις παροχές που εκείνος έχει διαθέσιμες για κάθε αναζητητή και ερευνητή της δικής του παρουσίας και ενέργειας στην καθημερινή μας ζωή.

Διότι αυτή η πρόοδος, δηλαδή η πρόοδος της αποκάλυψης και κατανόησης των τρόπων λειτουργίας των δυνάμεων του δημιουργού, επαυξάνει τις δυνάμεις που έχουμε διαθέσιμες και μπορούμε να διαχειριστούμε ανάλογα με την ικανότητα που καθένας διαθέτει. Η προσέγγιση, δηλαδή, του δημιουργού δεν είναι τυφλή αναζήτηση, αλλά έχει τις δικές της διαδικασίες και τα δικά της αποτελέσματα στην καθημερινότητα.

Διότι το πνεύμα της σοφίας και της αποκάλυψης που παρέχεται από τον δημιουργό για να τον κατανοήσουμε ως ύπαρξη και λειτουργική πραγματικότητα μέσα στην ζωή μας, πρώτα μας προμηθεύει το αναγκαίο περιβάλλον μέσα στο οποίο όλα τα υπόλοιπα αναπτύσσονται. Δεν πρόκειται δηλαδή για σκουπίδια και τυχαίες συγκυρίες, αλλά για δομημένη πραγματικότητα, την οποία εμείς μπορεί να αγνοούμε ως ύπαρξη και λειτουργία, ωστόσο είναι εδώ, είναι παρούσα, είναι καταλυτική στην δική της ενεργητική παρουσία και προβάλλει τον δικό της χαρακτήρα μέσα από την δική μας αδυναμία και μετριότητα.

Και αυτό είναι απόλυτα κατανοητό από την σύγχρονη απλή τεχνολογία των μηχανών. Διότι καμιά δύναμη δεν μπορεί να παραχθεί από τα φυσικά δεδομένα αν δεν βρεθεί και στις κατάλληλες συνθήκες και στους αναγκαίους λειτουργικούς συνδυασμούς, ώστε να προέλθει η καύση και να παραχθεί η δύναμη που έχουμε ανάγκη από την μηχανή μας. Το περιβάλλον, τα χιτώνια μέσα στο εσωτερικό της μηχανής, είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για την αποδέσμευση της ενέργειας και την αξιοποίησή της. Αυτό το περιβάλλον, αυτή η διαδικασία, απαιτεί και γνώση και εμπειρία από καθένα φυσικό πρόσωπο που ενδιαφέρεται να αξιοποιήσει τις δυνάμεις του μέλλοντος αιώνος για την βελτίωση της καθημερινότητας αλλά και με την προοπτική της αιωνιότητας.

Πρώτα έρχεται η επάρκεια και η ισορροπία μέσα στο εσωτερικό μας, στον εσωτερικό μας κόσμο, στις προθέσεις και τις επιλογές που εμείς αποφασίζουμε, και στην συνέχεια θα έλθει και η ενέργεια του αιωνίου πνεύματος για να βελτιώσει τις προοπτικές της ζωής μας. Χωρίς αυτή την προϋπόθεση, της εσωτερικής επάρκειας και ισορροπίας, καμιά δύναμη δεν μπορεί να παραχθεί από την επίγνωση της παρουσίας του δημιουργού, αν και είναι “πανταχού παρών και τα πάντα πληροί”.

Επάρκεια σημαίνει έχω αρκετά για να καλύψω τις ανάγκες μου. Το ερώτημα είναι για ποιες ανάγκες έχεις επάρκεια και για πόσον καιρό, αφού όλα αλλάζουν ή μπορεί να αλλάξουν κάθε στιγμή. Και αν μιλάμε για τα υλικά που έχω ανάγκη καθημερινά, το θέμα είναι σχετικά εύκολο, μια και η γη από την οποία όλα προέρχονται, έχει επάρκεια και αφθονία αγαθών για να καλύπτουμε τις ανάγκες της καθημερινότητας. Και προφανώς, αυτή η επάρκεια φέρνει και την ισορροπία στην ζωή μας, αφού προσφορά και ζήτηση, ανάγκες και αποθέματα, υπάρχουν σε κάθε είδος ανάγκης που μπορεί να παρουσιαστεί στο επόμενο μικρό διάστημα.

Το μεγάλο ζήτημα δεν είναι η επάρκεια και η αφθονία αγαθών και η ισορροπία του καθημερινού μου βίου, διότι αυτά έχουν ημερομηνία λήξης για όλους τους ανθρώπους επί γης. Η προσπάθεια του Χριστού δεν ήταν να μας διδάξει μόνον την επάρκεια των αγαθών που φέρνουν την καθημερινή μας ισορροπία, αλλά ήταν να μας διδάξει την επάρκεια των αγαθών του εσωτερικού μας κόσμου. Της περιοχής δηλαδή της προσωπικότητάς μας που δεν είναι ορατή και μετρήσιμη κατά τα μεγέθη της, αλλά από αυτήν εξαρτώνται όλα τα υπόλοιπα.

Μάλιστα, ο ίδιος ο Χριστός όχι μόνον δεν υποτίμησε την αξία της επάρκειας μέσα στην καθημερινότητα, αλλά σε αυτή την αξία, της επάρκειας και της ισορροπίας, στήριξε όλο το οικοδόμημα της πετυχημένης καθημερινότητας, που ενδιαφέρεται όμως και για την προοπτική της αιωνιότητας. Διότι τον αγώνα μας για την επάρκεια σε αγαθά επιβίωσης τον γνωρίζαμε και πριν έλθει ο Χριστός. Αυτό που ο ίδιος προσέθεσε στον τομέα αυτόν, ήταν η επάρκεια σε περιεχόμενου θεού και μέλλοντος. Άρα, αξιοποίησε και αξιοποιεί την εμπειρία στην γνώση μας για την καθημερινή επάρκεια των αγαθών της επιβίωσης, για να μας υποδείξει την οδό που φέρνει και στην επάρκεια και ισορροπία, στην κατάκτηση και διακράτηση των αγαθών, που αξιοποιούνται μετά την ολοκλήρωση του κύκλου της επίγειας ζωής μας.

Για τον λόγο αυτό και ο απόστολος Παύλος καλούσε – και καλεί – όλους τους ενδιαφερόμενους να μην περιορίσουν τον ορίζοντα της ζωής τους μέχρι τον τάφο, διότι έτσι αδικούμε τους εαυτούς μας και τον δημιουργό, αλλά να αφήνουμε περιθώρια απασχόλησης και με τα αγαθά που αξιοποιούνται μετά τον τάφο. Πρόκειται για αγαθά που όλοι καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν, αν και δεν διαθέτουμε ακόμη όρους μέτρησης αυτών των αγαθών.

Η φράση που χρησιμοποιεί στην επιστολή προς Εφεσίους “ίνα πληρωθήτε εις παν το πλήρωμα του θεού”, είναι ενδεικτική για το πώς ο ίδιος αντιλαμβανόταν το θέμα της πίστης στην ανάσταση και την καθημερινότητα των τότε χριστιανών. Τα περιθώρια της ζωής τους δεν έπρεπε να είναι εξαρτημένα από τον βραχύ βίο επί γης, αλλά έπρεπε να είναι συνάρτηση των δυνάμεων που πηγάζουν από τον ίδιο τον δημιουργό. Δυνάμεις που ενεργήθηκαν στην ανάσταση του Χριστού, και είναι η απόδειξη όχι μόνον της δύναμης, αλλά και της αποτελεσματικότητας στις πραγματικές διαστάσεις των αναγκών μας, προσβλέποντας στην προοπτική της αιωνιότητας.

Για τους ανθρώπους της καθημερινότητας, η επάρκεια και η ισορροπία ζωής είναι έννοιες ουσιαστικές, στενά συνδεδεμένες με την προσωπική επιτυχία. Οι αντίθετες έννοιες, ανεπάρκεια και απόκλιση, ισοδυναμούν με ζωή προβλημάτων χωρίς δυνατότητες λύσεων. Αυτή είναι η εμπειρία όλων μας, και κανένας δεν εξαιρείται από τον κανόνα αυτό, ανεξάρτητα από εισοδήματα, οικογενειακή καταγωγή και φυσικές ικανότητες. Επάρκεια σημαίνει επίγνωση των δυνάμεών μου, και δεν σπαταλώ αξίες χωρίς ανταπόδοση. Ισορροπία σημαίνει ότι προσέχω τους κλυδωνισμούς της καθημερινότητας, και, ανάλογα με το βάθος και το ειδικό βάρος της συνείδησής μου, διατηρώ την πορεία μου, χωρίς ναυάγια και αδιέξοδα. Άρα, όλοι κατανοούμε τις δυο αυτές αξίες κατά την λειτουργία της ζωής μας, όχι μόνον την εκκλησιαστική, αλλά και της βιοπάλης – με όλη τη σημασία της λέξης.

Ωστόσο, αυτές οι έννοιες δεν κυκλοφορούν στα περίπτερα για να τις αγοράσω, αλλά είναι θέματα της απολύτου προσωπικής και ατομικής μου ζωής. Τόσο η επάρκεια, όσο και η ισορροπία, είναι λειτουργίες του εσωτερικού μου κόσμου και όχι εξωτερικές δραστηριότητες ή στοιχεία που υπάρχουν έξω και μπορώ να απλώσω το χέρι και να αποκτήσω, λιγότερα ή περισσότερα, ανάλογα με την οικονομική μου δυνατότητα.

Ούτε η επάρκεια αγοράζεται στο super market, ούτε η ισορροπία παραδίδεται με delivery από το e-shop ή κάποιο άλλο κατάστημα. Και οι δυο έννοιες είναι προσωπικά αποκτήματα, είναι προσωπικά “κατορθώματα”, που μπορεί να αποκτηθούν μέσα από την πείρα της ζωής και την τριβή με την καθημερινότητα μέσα στον κόσμο. Δεν υπάρχουν ούτε σε χάπια ούτε σε σιρόπια. Είναι καρπός των προσωπικών μας αγώνων, των ατομικών μας προσπαθειών και του ατομικού μας εσωτερικού κόσμου, χωρίς κανείς να μπορεί να μας αντικαταστήσει σε αυτήν την πορεία απόκτησης.

Μπορεί να υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες, κοινωνικές συνθήκες ή τυχαία γεγονότα που συμβάλλουν στον εμπλουτισμό του εσωτερικού μας κόσμου. Ωστόσο, είναι προφανές ότι αυτά αποτελούν δυνάμεις που επιδρούν στον εσωτερικό μας κόσμο, αλλά δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ατομική μου λειτουργική συνάφεια με τα γεγονότα. Συνάφεια από την οποία θα προκύψει η εμπειρία της ζωής και η άντληση των πληροφοριών που έχει ανάγκη η συνείδησή μου, για να ωριμάσει και να είναι σε θέση να κατανοεί, πότε ένα θέμα ανταποκρίνεται θετικά στην εσωτερική μου ανάγκη για επάρκεια και ισορροπία, και πότε τα εξωτερικά ερεθίσματα και οι εξωτερικές συνθήκες φέρνουν αρνητικές συνέπειες στον εσωτερικό μου κόσμο, άρα, όχι μόνον δεν συμβάλλουν στην εσωτερική μου πληρότητα και ωριμότητα, αλλά αποσπούν τμήματα και από όσα έχω ήδη αποκτήσει.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο ίδιος ο Χριστός, ως γνώστης όχι μόνον των φαινομένων αλλά και των δυνάμεων που δεν είναι ορατές αλλά έχουν ορατά αποτελέσματα, τόνιζε την αξία, την σημασία και τον ρόλο της εσωτερικής ζωής του ανθρώπου, τόνιζε τον ρόλο της καρδιάς και της ατομικής μας συνείδησης. Διότι όλα εκεί συντελούνται, όλα εκεί κυοφορούνται, όλα από εκεί, από τον εσωτερικό άνθρωπο θα ξεχυθούν στο περιβάλλον και τους γύρω μας.

Η ατομική μας επάρκεια σε δυνάμεις και ικανότητες, και η διατήρηση της ατομικής μας ισορροπίας μέσα στα κύματα της καθημερινής μας πλεύσης, είναι ζητήματα απόλυτα εξαρτημένα από την προσωπική μας έρευνα γνώσης και σχέσης με τον δημιουργό, ο οποίος μπορεί να εισφέρει τα δικά του δεδομένα, προκειμένου να αντικαταστήσουν την φθαρτή λειτουργία της δικής μου καθημερινότητας.