Η λειτουργία ως δύναμη ενέργειας έχει αποφασιστικό ρόλο μέσα στην πρακτική μας καθημερινότητα. Από την μια, δηλαδή, υπάρχουν τα δημιουργήματα, αλλά από την άλλη υπάρχει και η λειτουργική τους συνάφεια στην κάθε περίπτωσή μας.

Διότι άλλη εφαρμογή έχει ένα αντικείμενο – δημιούργημα στην δική μου περίπτωση, αλλά άλλη ή παρόμοια με την δική σου περίπτωση. Αυτό δηλώνει ότι δεν αρκεί η εξωτερική γνώση μόνον των δημιουργημάτων, αλλά απαιτείται και μια βαθύτερη επίγνωση των λειτουργιών τους, ώστε να είναι αποτελεσματικά στην κάθε περίπτωση. Και αυτό το καταλαβαίνουμε από το γεγονός ότι άλλη χρήση έχει στον ένα και άλλη στον άλλον ή σε διαφορετική στιγμή και περίσταση.

Πρόκειται δηλαδή για μια ουσιαστική παράμετρο της δημιουργίας των πραγμάτων, διότι χωρίς την επίγνωση αυτής της παραμέτρου, το δημιούργημα υπάρχει, αλλά δεν ωφελεί εμένα στην προσωπική μου περίπτωση. Και, φυσικά, εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι αν αφαιρεθεί από την δημιουργία ο σκοπός και ο τρόπος αξιοποίησης των δημιουργημάτων, αφαιρείται και η δυνατότητα της ζωής, όπως τουλάχιστον την κατανοούμε εμείς.

Ο δημιουργός, δηλαδή, δεν δημιούργησε ένα νεκρό κόσμο, αλλά δημιούργησε ένα κόσμο που συλλειτουργεί, κάθε δημιούργημα με την δική του συνεισφορά στο σύνολο, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την κινητικότητα και όχι την στασιμότητα. Διότι, η ζωή δεν είναι το σώμα μας, αλλά η ζωή εμπεριέχεται στο σώμα μας και είναι αυτή που κινεί το σώμα μας στην κάθε περίπτωση.

Αυτό σημαίνει ότι άλλο πράγμα είναι το δημιούργημα και άλλο πράγμα είναι η λειτουργική του συνεισφορά κάθε στιγμή στην ζωή του σύμπαντος, επομένως και σε κάθε μια δική μας περίπτωση.

Και αυτό είναι το ζητούμενο. Να αποχωρήσουμε από την στείρα επανάληψη και να ανακαλύπτουμε κάθε φορά την λειτουργία που εξυπηρετεί την δική μας πρακτική περίπτωση. Διότι, αυτό που για τους άλλους μπορεί να είναι πολύτιμο, στην δική μου περίπτωση αυτό μπορεί να μην ισχύει.

Άρα, απαιτείται διάκριση όχι μόνον των δημιουργημάτων, αλλά και των επιμέρους ιδιοτήτων και λειτουργιών τους, ώστε να αποβαίνουν προς την κατεύθυνση της ζωής και της επιτυχίας, και όχι προς τον θάνατο και την αποτυχία.

Οι λειτουργικές δυνατότητες της ύλης και των αισθητών πραγμάτων μάς υποδεικνύει την οδό για την κατανόηση και αυτής καθ’ αυτής της δημιουργίας εν συνόλω. Διότι δεν δημιουργήθηκαν μεμονωμένα υλικά πράγματα, αλλά δημιουργήθηκαν αλληλοεξερτώμενα το ένα από το άλλο, συνθέτοντας κάθε φορά ένα νέο σκηνικό, μια νέα εικόνα, η οποία έχει μεν ως βάση τα δομικά στοιχεία της δημιουργίας, ωστόσο, μεταμορφώνεται κάθε στιγμή μέσα από τις λειτουργικές εξελίξεις των ίδιων των στοιχείων της δημιουργίας.

Επομένως, κάθε νέα εικόνα δεν είναι και νέο υλικό της δημιουργίας, αλλά είναι μια νέα σύνθεση των ήδη υφισταμένων υλικών της δημιουργίας. Το “αυξάνεσθε” και “πληθύνεσθε” δεν είναι μια αφηρημένη έννοια, αλλά είναι μια πρακτική εξέλιξη των ήδη υφισταμένων υλικών της δημιουργίας. Δεν είναι δηλαδή μια στατική δημιουργία, αλλά είναι μια δυναμική εξέλιξη που τροφοδοτεί με νέες μεταμορφώσεις τα ήδη υφιστάμενα στοιχεία της δημιουργίας.

Και αυτό ακριβώς αποδεικνύει την πρόθεση και την δημιουργική σαφήνεια του ίδιου του δημιουργού, ο οποίος δεν αρκέστηκε σε ένα σταθερό και μη μεταβαλλόμενο κόσμο, αλλά σχεδίασε και, με τον δικό του τρόπο, τα έθεσε όλα σε μόνιμη και εξελισσόμενη λειτουργία, δηλαδή σε αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως ζωή.

Και, φυσικά, εμείς που ζούμε την καθημερινότητα, συνήθως χάνουμε την αίσθηση της λειτουργικής εξέλιξης της δημιουργίας, ακριβώς γιατί η προσοχή και η εσωτερική μας δύναμη είναι απασχολημένη με τις μέριμνες και τα λάθη – αμαρτίες, που κατατρώγουν το απαραίτητο εσωτερικό μας απόθεμα, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια μιας πλευράς της επίγνωσης της δημιουργίας και των λειτουργιών αυτής μέσα στην καθημερινότητα.

Για τον λόγο αυτό τόσο ο Χριστός όσο και ο απόστολος Παύλος αργότερα, δεν εξάντλησαν τον παραινετικό του λόγο και τις δικές τους οδηγίες στην βελτίωση της ηθικής μας συμπεριφοράς μόνον, αλλά υπέδειξαν και τον καλύτερο δρόμο που οδηγεί στην επίγνωση και τον έλεγχο των μη ορατών λειτουργιών των πραγμάτων της δημιουργίας, προκειμένου να αξιοποιηθεί η ελευθερία, που προέρχεται από την επίγνωση της αλήθειας, στην επίγνωση των λειτουργικών δυνάμεων της δημιουργίας, και, εν τέλει, στην απόλαυση της δύναμης της αναστάσεως, η οποία αποδίδει καρπούς νίκης, τόσο στην καθημερινότητα, όσο και στην προοπτική της αιωνιότητας.

Η λειτουργία δεν είναι ύλη. Είναι ιδιότητα της ύλης, και, μάλιστα, κρίσιμο στοιχείο του υπαρξιακού ρόλου της ύλης. Διότι, όταν δεν υπάρχει ρόλος λειτουργικός και συμμετοχικός, τότε απλά ομιλούμε για “νεκρή ύλη”, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για μια απέραντη δημιουργία και μάλιστα για το μη ορατό εισέτι μέλλον της.

Ακόμη και στην παραβολή της αμπέλου που περιγράφει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, εκεί η μη λειτουργούσα κληματόβεργα κόβεται, καίγεται, αλλά αυτό δεν σημαίνει εξαφάνιση, αλλά απλά αλλαγή της ύλης. Έχασε, δηλαδή τον λειτουργικό της ρόλο η συγκεκριμένη κληματόβεργα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι “εξαφανίστηκε” η κληματόβεργα, διότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για θέρμανση – κάτι σύνηθες σε παλιότερες εποχές, ή για δευτερεύουσες χρήσεις της καθημερινότητας.

Σκοπός της παραβολής, δηλαδή, δεν ήταν να λύσει το ενεργειακό θέμα της ύλης, αλλά να επισημάνει τον κεντρικό λειτουργικό της ρόλο, για τον οποίο η συγκεκριμένη ύλη, η κληματόβεργα, είχε – και έχει – δημιουργηθεί. Και ο κύριος αυτός λόγος ήταν – και είναι – η παραγωγή του καρπού της αμπέλου, άσχετα από τις τυχόν δευτερεύουσες χρήσεις που θα μπορούσε να εξυπηρετεί. Ο ρόλος, επομένως, της ύλης δεν είναι μόνο υπαρξιακός, αλλά συμμετοχικός στο σύνολο του κόσμου, όπως εμείς τουλάχιστον μπορούμε να τον αντιληφθούμε ως σύνολο.

Άρα, ο σκοπός του δημιουργού δεν ήταν να δημιουργεί άσχετα μεταξύ τους πράγματα, αλλά να δημιουργεί συμπληρώματα του ίδιου αρχικού σκοπού της λειτουργίας της δημιουργίας. Από αυτή την αβίαστη πραγματικότητα προκύπτει ότι ο σκοπός του δημιουργού ήταν να δημιουργήσει ένα κόσμο λειτουργικό και συμπληρωματικό, κατά την λειτουργική συνεισφορά κάθε δημιουργίας.

Δεν θα μπορούσε, δηλαδή, να δημιουργηθεί ο άνθρωπος, όπως τουλάχιστον τον αντιλαμβανόμαστε εμείς, αν δεν υπήρχαν το νερό και ο αέρας, τα φυτά και τα ζώα, τα οποία αποτελούν τμήμα των συνεργαζόμενων προϋποθέσεων για την διατήρηση της ζωής, όπως μας είναι γνωστή μέχρι σήμερα.

Και σε αυτό απέβλεπε η διδασκαλία του Χριστού.

Να στρέψει την προσοχή και την έρευνά μας, όχι μόνον στην ανακάλυψη και αξιοποίηση των πολυτίμων για την καθημερινότητά μας στοιχείων της ύλης, αλλά να ανοίξει τους ορίζοντες των αναζητήσεών μας στην καλή λειτουργική σχέση μεταξύ των στοιχείων της ύλης, γιατί αυτό συμβάλλει ουσιαστικά στην βελτίωση της καθημερινότητας, αλλά και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την προοπτική της αιωνιότητας.

Η έννοια της λειτουργίας μας αφορά όλους, γιατί η ζωή μας ολόκληρη είναι μια λειτουργία, από τις σωματικές μας λειτουργίες έως τις κοινωνικές μας συμμετοχές, οι οποίες έχουν ως συνέπεια την γενικότερη λειτουργία της ζωής. Από αυτό προκύπτει ότι εκτός από τις σωματικές και γενικά τις λειτουργίες του ατομικού μας οργανισμού (ψυχικού και σωματικού), υπάρχουν και γενικές λειτουργίες, στις οποίες μετέχουμε κατά το κλάσμα που αναλογεί στην δική μας περίπτωση.

Αυτό σημαίνει ότι συμμετέχουμε – εκόντες άκοντες – και στις γενικότερες κοινωνικές λειτουργίες και αυτό γίνεται αντιληπτό από το γεγονός ότι εγώ οδηγώ το δικό μου όχημα στο δρόμο, αλλά όλοι μαζί οι οδηγοί και τα οχήματα συνιστούν μια νέα παράμετρο ζωής, η οποία δεν υπακούει μόνον στην δική μου λογική, αλλά και στην λογική των άλλων. Δηλαδή, γίνεται αντιληπτό ότι εν τέλει όλοι συμμετέχουμε στην κοινή καθημερινότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει ασήμαντα πράγματα. Διότι, η καθημερινότητα μπορεί να έχει τυπικές λειτουργίες, ωστόσο, καμμιά δεν είναι αμελητέα αλλά όλες συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία του κόσμου εν συνόλω.

Αυτό σημαίνει ότι μπορεί τον πρωτεύοντα ρόλο να τον παίζει η δική μου εσωτερική λειτουργία, ωστόσο, αυτό πρέπει να συνάδει και να συν-λειτουργεί με το σύνολο των λειτουργιών του κόσμου. Δηλαδή, η οπτική με την οποία κρίνουμε τα πράγματα δεν είναι μόνον η δική μας οπτική, αλλά και η οπτική των άλλων, διότι στο τέλος όλοι λειτουργούμε προς την ίδια γενική κατεύθυνση.

Αυτοί ήταν και οι δυο άξονες της διδασκαλίας του Χριστού. Από την μια η κατανόηση της εσωτερικής μας λειτουργίας – με όποια στοιχεία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει, και από την άλλη η κατανόηση της λειτουργίας των άλλων στοιχείων, εκτός δηλαδή του εαυτού μου, τα οποία ωστόσο συνεργούν και συλλειτουργούν με τον δικό μου οργανισμό προς τον ίδιο σκοπό.

Άρα, το μάθημα που ήθελε ο Χριστός να μας δώσει δεν ήταν η εσωστρέφεια ως αποκλειστικό στοιχείο της προόδου μας, αλλά ήθελε να στρέψει την προσοχή μας και στις λειτουργίες των άλλων, γιατί η μη συνάφεια θα έθετε – και θέτει – σε κίνδυνο και την δική μας πορεία.

Εκτός από την Θεία Λειτουργία που όλοι γνωρίζουμε, υπάρχει και ο όρος “λειτουργία”, ο οποίος αναφέρεται σε ο,τιδήποτε κινείται ή μεταβάλλεται κατά τα υπαρκτά μέλη του.

Έτσι, για παράδειγμα, ξέρουμε ότι λειτουργεί ο κινητήρας του αυτοκινήτου μας, το ψυγείο μας, και μυριάδες άλλες συσκευές που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή. Αλλά και το σώμα μας λειτουργεί κατά ένα αντίστοιχο τρόπο, με την κίνηση και την δράση κάθε μέλους, και το αποτέλεσμα είναι αυτό που όλοι γνωρίζουμε: η ζωή.

Με λίγα λόγια, χωρίς την λειτουργία των μελών του σώματος, όπως και κάθε μηχανής, δεν μπορεί να υπάρξει ζωή, τουλάχιστον όπως εμείς την αντιλαμβανόμαστε στην καθημερινότητα. Και βέβαια όλοι κατανοούμε ότι υπάρχει ένας κεντρικός εγκέφαλος που ρυθμίζει κάθε λειτουργία ή μάλλον ρυθμίζει την λειτουργία κάθε μέλους ή οργάνου που περιλαμβάνεται στο σύνολο του ζώντος οργανισμού ή κάθε συσκευής.

Επομένως, είναι κρίσιμο να κατανοήσουμε την λειτουργία όλων των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, και ο τρόπος που η λειτουργία αυτή συνδέεται με την προσωπική μας ζωή. Διότι δεν λειτουργούν μόνον τα μέλη, αλλά λειτουργεί και το σύνολο των δραστηριοτήτων μας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την σημασία των αποφάσεων που λαμβάνουμε καθημερινά.

Με δική μας δηλαδή απόφαση ξεκινά ένα ταξίδι, με δική μας απόφαση σταματά η πορεία, με δική μας απόφαση αλλάζουμε κατεύθυνση, προκειμένου να κατακτήσουμε τον σκοπό για τον οποίο ξεκινήσαμε και θέσαμε σε λειτουργία όλα μας τα μέλη και την δύναμη της επιθυμίας μας.

Αυτά όλα τελειώνουν με το πέρας του επίγειου βίου μας και κατόπιν υπάρχει μόνον το άγνωστο και το μη ορατό μέλλον. Και εδώ ακριβώς ήλθε η διδασκαλία του Χριστού να αλλάξει τα δεδομένα.

Διότι, δεν περιορίστηκε ο Χριστός στην βελτίωση της λειτουργίας της καθημερινότητας, αλλά υπέδειξε και βάδισε ο ίδιος ένα δρόμο, τον δρόμο της αναστάσεως. Μια εμπειρία που κανείς δεν μπορεί να κατακτήσει κατά τον επίγειο βίο του, αλλά μπορεί να γεύεται την δύναμη και την ενέργεια της αναστάσεως στην καθημερινότητα, ως πρόγευση της μετά τον βίο εμπειρίας.