Η πληρότητα του εσωτερικού μας κόσμου είναι ένα δύσκολο άθλημα, για όποιον ενδιαφέρεται να μεταμορφώσει την προσωπική του ζωή σε κάτι καλύτερο από αυτό που είναι σήμερα. Διότι, το πεδίο δεν είναι ορατό και μετρήσιμο, άρα, πρέπει να δουλέψει ο ενδιαφερόμενος με άλλα μέσα, αξιοποιώντας τις ατομικές του ικανότητες, αλλά επιλέγοντας και μια νέα προοπτική ζωής, η οποία δεν θα περιορίζεται μόνο στο σήμερα και τις πρακτικές του ανάγκες, αλλά θα έχει και ορίζοντες μέλλοντος.

Διότι, καθένας οργανώνει την ζωή του με βάση τα οράματα και τις επιθυμίες του, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, όταν μιλάμε για ζωή στο μέλλον, ένα μέλλον άγνωστο από κάθε άποψη. Και η άγνοιά μας δεν αφορά μόνο τις κοινωνικές αλλαγές, αλλά περιλαμβάνει και τις ατομικές μας μεταβολές στα συμφέροντα, τα οποία και θα οδηγήσουν τον εσωτερικό μας κόσμο σε απαγγίστρωση από τις αγκυλώσεις του ατομικού μας παρελθόντος, υιοθετώντας μια νέα πορεία ανακαλύψεων οπτικής γωνίας, η οποία δεν θα συμπίπτει με τα όσα βλέπαμε χρήσιμα μέχρι σήμερα, αλλά θα περιλαμβάνει και τις αναζητήσεις που έχουν να κάνουν με την ίδια την οπτική και προοπτική του δημιουργού.

Όσο, δηλαδή, καλά και εάν οργανώσουμε την ατομική μας καθημερινότητα, αυτή δεν μπορεί να διατηρηθεί σε βάθος μέλλοντος, διότι υπόκειται σε άγνωστες και ανεξέλεγκτες μεταβλητές, οι οποίες θα επηρεάσουν και την ατομική μας υπόθεση. Και στον τομέα αυτόν, των ανεξέλεγκτων μεταβλητών, κυρίαρχο σταθεροποιητικό ρόλο παίζει ο παράγοντας “πίστη”. Διότι, αυτό το εφόδιο που διαθέτουμε όλοι ανεξάρτητα από το τί πιστεύουμε, είναι το εφόδιο με το οποίο θα υπερβούμε την άγνοια και θα προσεγγίσουμε την πηγή της γνώσης και της επίγνωσης της αλήθειας των πραγμάτων που μας περιβάλλουν, ορατά και μη ορατά.

Κυρίως δε, όταν ενδιαφερόμαστε για τον ψυχικό μας κόσμο, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας και τον παράγοντα των ατομικών μας παρανοήσεων, οι οποίες αποτελούν και την αιτία της αποτυχίας στις προσπάθειές μας. Η γνώση που διαθέτουμε όλοι – κατά κανόνα – είναι περιορισμένη και αβαθής, με αποτέλεσμα να υπεισέρχεται η διαστρέβλωση της αλήθειας των πραγμάτων που εξετάζουμε, και να φτάνουμε σε ναυάγια τόσο των πεποιθήσεων, όσο και των πράξεών μας. Αυτό συνεπάγεται ότι καθένας που ενδιαφέρεται για την αλήθεια των πραγμάτων, ορατών και μη, θα πρέπει να επιδίδεται σε μια συνεχή αναζήτηση, και όχι να επαναπαύεται μόνο στο βάθος των γνώσεων που διαθέτει σήμερα.

Διότι, δεν είναι μόνο οι εξωτερικές αλλαγές, αλλά, κυρίως, είναι η ατομική ωρίμανση, η οποία μεταβάλλει την γνώση σε επίγνωση και ορθή πράξη, λησμονώντας και αποβάλλοντας την περασμένη επιτυχία των γνώσεων, και υιοθετώντας κάθε στιγμή την επίκαιρη πραγματικότητα. Και αυτή η μεταβολή – μετάνοια – συντελείται μέσα στον εσωτερικό μας κόσμο, ο οποίος εμπλουτίζεται με την συνεχή εσωτερική ανανέωση, χωρίς εξωτερικές τυμπανοκρουσίες. Η πληρότητα του εσωτερικού μας κόσμου χωρίς κενά είναι η καλή προϋπόθεση για κάθε επιτυχία στο μέλλον. Αντίθετα, η εσωτερική φτώχεια είναι ο δούρειος ίππος που θα φέρει την αποτυχία με μεγάλο πάταγο. 

Στα πρακτικά ζητήματα της καθημερινότητας η πληρότητα είναι εύκολα κατανοητή. Η διαχείριση όλων τα υλικών πραγμάτων που περνά από το χέρι μας, αλλά και άλλα μη ορατά θέματα – η ζήλια, το μίσος, η αγάπη, η ευαισθησία, και χιλιάδες άλλα θέματα που σχετίζονται με την ατομική και κοινωνική μας δραστηριότητα, εμπεριέχουν τον όρο της πληρότητας σε κάθε στιγμή. Και μαθαίνουμε από μικρή ηλικία να ξεχωρίζουμε το γεμάτο από το άδειο, το πλήρες από το ελλιπές κλπ, με αποτέλεσμα αυτό το στοιχείο – της πληρότητας ή της έλλειψης – να γίνεται συνώνυμο της ατομικής μας σοφίας και πρακτικής.

Όλοι τρέχουμε καθημερινά να καλύψουμε τις ελλείψεις σε όλους τους τομείς. Από τις γνώσεις, τα οικονομικά, τα συναισθήματα, την κοινωνική μας θέση, μέχρι τις προσδοκίες και μυριάδες άλλες πλευρές που μας απασχολούν, όλα συνδέονται οργανικά με τις ελλείψεις ή την πληρότητα. Δηλαδή, η πληρότητα είναι το πρώτο στοιχείο, το οποίο μεταφέρει την ατομική μας ικανοποίηση στο επίπεδο της άνεσης και της ανάπαυσης, σε αντίθεση με την έλλειψη, η οποία μας οδηγεί σε άγχος και τρέξιμο. Με λίγα λόγια, η πληρότητα δίνει στο άτομο το χρόνο να αναλογιστεί και να βάλει σε λειτουργία τον μηχανισμό της βελτίωσης, όχι μόνο στους τομείς που μέχρι τώρα έχουμε κατακτήσει, αλλά και σε τομείς που ακόμη μπορεί και να αγνοούμε την ύπαρξή τους, όπως τα μυστήρια της δημιουργίας και του ίδιου του δημιουργού.

Διότι, μπορεί το σώμα να ικανοποιείται με τα μετρήσιμα πράγματα και θέματα, όταν αυτά φτάσουν στο επίπεδο της πληρότητας κάποια στιγμή ή μια περίοδο, αλλά υπάρχουν και μη ορατά και μη μετρήσιμα ζητήματα, τα οποία ούτε μετρώνται, ούτε υπολογίζονται κατ’ αναλογία με τους άλλους ανθρώπους. Και αυτό συμβαίνει διότι αναφέρονται στον εσωτερικό μας κόσμο, εκεί που καθένας είναι μια απόλυτα ειδική περίπτωση, που μπορεί να έχει στοιχεία ομοιότητας με άλλους, ωστόσο, η αλήθεια είναι πολύ βαθύτερη και ο βαθμός πληρότητας απεριόριστος.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός δεν έθεσε κανένα ανθρώπινο όριο στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη  του εσωτερικού μας κόσμου, του κόσμου της ψυχής, αλλά υπέδειξε ως μοναδικό στοιχείο σύγκρισης τον εαυτό του και το θεό δημιουργό του σύμπαντος. Επικαλέστηκε, βέβαια, παραδείγματα από το παρελθόν, αλλά μετέθεσε το όριο πέρα από τα σύνορα του ουρανού και του σύμπαντος. Άρα, ο εσωτερικός μας κόσμος έχει περιθώρια ανάπτυξης πολύ πέρα από τα ορατά και μετρήσιμα, δηλαδή να ταυτιστεί με τα όρια και τα χαρακτηριστικά του ίδιου του δημιουργού του σύμπαντος.

Και αυτό σημαίνει, για το θέμα της πληρότητας που μας απασχολεί, ότι ακόμη και αν κατακτήσουμε όσα τα ενδιαφέροντα και η φαντασία μας μπορεί να συλλάβουν, υπάρχουν πολύ περισσότερα πεδία που καλούμαστε να εξερευνήσουμε στον ορατό και, πολύ περισσότερο, στον μη ορατό κόσμο που μας περιβάλλει και μας καλεί να υπερβούμε την μετριότητα που κινείται γύρω και μέσα μας μέχρι σήμερα.

Την έννοια της πληρότητας την καταλαβαίνουμε καλύτερα από την έκφραση “συμπληρώνω”, “συμπλήρωμα”, “συμπληρωματικός”, κλπ, δηλαδή λείπει κάτι από αυτό που έχω, και εγώ το προσθέτω στο ήδη υπάρχον. Με λίγα λόγια, δεν είμαι στο μηδέν και στην ανυπαρξία, αλλά έχω κάτι, έστω και λίγο, και πάνω σε αυτό προσθέτω το νέο συμπλήρωμα.

Και η κατανόηση αυτής της έννοιας είναι κάτι που μηχανικά όλοι κάνουμε κάθε στιγμή της ζωής μας, από τα απλούστερα έως τα σοβαρότερα και το πιό πολύπλοκα. Κοπιάζουμε για να συμπληρώσουμε το εισόδημά μας, κοπιάζουμε για να πετύχουμε καλύτερη ζωή, προσπαθούμε να κατακτήσουμε τους στόχους για να έχουμε κέρδος στο μέλλον, και, γενικά, η πληρότητα, δηλαδή το τμήμα εκείνο που δεν έχω αλλά θέλω να το αποκτήσω, είναι το κίνητρο για δράση και ενέργεια προς κάτι καλύτερο. Και όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν είναι θέμα αδράνειας, αλλά είναι θέμα ατομικής δράσης και ανταπόκριση προς κάτι καλύτερο από αυτό που διαθέτω αυτή τη στιγμή.

Αυτή ακριβώς η έλλειψη ήταν και το κίνητρο που οδήγησε τους πρώτους ακροατές του Χριστού να τον ακολουθήσουν και να γίνουν μαθητές του, δηλαδή να παρακολουθήσουν συστηματικά την διδασκαλία και τα θαύματα που έκανε εκείνος, προκειμένου να τους οδηγήσει σε μεγαλύτερη και καλύτερη πίστη, δηλαδή σε μια ζωή με πλουσιότερο περιεχόμενο και προοπτικές μέλλοντος, εγγύς, απώτερου, απώτατου και αιώνιου. Διότι, η διδασκαλία του Χριστού, όπως την άκουγαν και έβλεπαν με τα μάτια τους εκείνοι οι πρώτοι μαθητές, δεν ήταν θεολογική εξήγηση – και αυτό το στοιχείο δεν έλλειπε – αλλά ήταν μια πρακτική ζωής, μέσα από την οποία καταλάβαιναν ότι θα είχαν μια καλύτερη καθημερινότητα, αλλά και προοπτικές του ατομικού αλλά και του κοινωνικού μέλλοντος της δικής τους πορείας στην ζωή.

Και αυτό, προφανώς, ήταν εξαιρετικά δελεαστικό, διότι κανένας δεν θέλει να εγκαταλείψει κάτι, εάν δεν έχει εξασφαλίσει τον τρόπο που στην θέση αυτού που θα έχει χάσει, θα πάρει κάτι πιο πολύτιμο και αξιόλογο. Ο Χριστός, δηλαδή, δεν δίδαξε μόνο για το μέλλον, αλλά υπέδειξε και τους τρόπους αποφυγής λαθών της καθημερινότητας, τα οποία βυθίζουν το άτομο – και την κοινωνία – σε αδιέξοδα, θέτοντας αυτό το στοιχείο, την επιτυχία, δηλαδή, της καθημερινότητας, ως βάση και δείγμα του τί πρόκειται να ακολουθήσει στο μέλλον ενός ατόμου ή ακόμη και μιας ολόκληρης κοινωνίας.

Αυτό το στοιχείο της πληρότητας που δίδαξε και βίωσε ο ίδιος ο Χριστός, ήταν και το κίνητρο που έφερε τους τότε θεατές και ακροατές στο σημείο να εγκαταλείψουν την φαινομενική πληρότητα, που διέθεταν με βάση τους ανθρώπινους νόμους και τις θρησκευτικές τους παραδόσεις, και να αναζητήσουν μέσα από την εφαρμογή της δικής του νέας διδασκαλίας για την πίστη και την πολύτιμη ανταπόδοση του θεού στον καθένα που θα αποφασίσει να μάθει και να εφαρμόσει στην ατομική του ζωη, το νέο πνεύμα της αλήθειας, το οποίο οδηγεί τον ενδιαφερόμενο σε μια νέα ζωή στο σύνολό της, χωρίς αποκλεισμούς και εξαρτήσεις.

Η πληρότητα, δηλαδή η παρουσία όλης της αναγκαίας ποσότητας υλικών σε μία συσκευασία είναι αντικείμενο καθημερινής μας φροντίδας. Από τα πιο ασήμαντα έως τα πιο σημαντικά ζητήματα, όλοι πασχίζουμε όσο ζούμε να διαθέτουμε όσα μπορούμε να έχουμε περισσότερα για όλες τις ανάγκες, πρακτικές και θεωρητικές. Και για μεν τα υλικά και μετρήσιμα πράγματα είναι εύκολο να κάνουμε τις προμήθειές μας, ώστε η πληρότητα να υφίσταται σταθερά μέσα στην ατομική μας καθημερινότητα. Όταν όμως πρόκειται για θέματα που δεν είναι ορατά, πχ η αγάπη, η εκτίμηση, η υπομονή και χιλιάδες άλλα ζητήματα που δεν “μετριούνται” με αριθμούς, εκεί τα πράγματα είναι πιο δύσκολα, γιατί απαιτείται η ατομική προσπάθεια και το ατομικό ενδιαφέρον.

Εάν κάποιος δεν θέλει, δεν μπορείς να του υποδείξεις τρόπους για να κάνει αυτό που ο ίδιος δεν το αισθάνεται ως έλλειψη. Είναι, δηλαδή, απαραίτητη προϋπόθεση η ατομική επιθυμία να ανακαλύψει κάποιος τις ελλείψεις στον εσωτερικό του κόσμο, στα συναισθήματα και τις σκέψεις του, και στη συνέχεια να μπει στον κόπο να αφαιρέσει την άγνοια και να την αντικαταστήσει με την γνώση και την ατομική του εμπειρία. Και, φυσικά, όλοι αφήνουμε στην άκρη αυτό το θέμα, διότι η επιθυμία μας είναι πιο αδύναμη από τον κόπο που απαιτείται για την συμπλήρωση των κενών, ώστε να φτάσουμε στην επιθυμητή πληρότητα.

Και όσοι ενδιαφέρονται να φτάσουν στην μίμηση του δημιουργού, ξέρουν ότι αυτό πρέπει να είναι ζήτημα που δεσμεύει όλες τις διαθέσιμες δυνάμεις της θέλησης, ώστε να προκύπτει η πληρότητα από την παρουσία του ίδιου του δημιουργού μέσα στην πρακτική φύση της καθημερινότητας. Διότι, ο Χριστός δεν υποσχέθηκε υπέρβαση ή παραβίαση της ατομικής συνειδήσεως, αλλά ξεκαθάρισε ότι όποιος θέλει μπορεί να ακολουθήσει το δικό του παράδειγμα, δηλαδή να ανακαλύψει το θέλημα του δημιουργού και να το εκτελέσει μέσα στην δική του πληρότητα, η οποία αφορά πρώτα το σώμα – τα προς ζωήν, και μετά τον εσωτερικό μας κόσμο – τα προς ευσέβεια, δηλαδή, των συναισθημάτων, των σκέψεων και των αποφάσεων, από τις οποίες θα προκύψει και η πρακτική πλευρά της ατομικής μας καθημερινότητας.

Διότι, ο δημιουργός δεν δημιούργησε μόνο το φυσικό μας σώμα, αλλά δημιούργησε και τις εσωτερικές του λειτουργίες με τις οποίες παράγονται τα πρακτικά αποτελέσματα της δικής μας καθημερινότητας. Δεν είναι, δηλαδή, αποκομμένο το φυσικό μας σώμα από τις εσωτερικές του λειτουργίες, αλλά πρόκειται για ένα δημιούργημα που το σώμα περικλείει και περιλαμβάνει όλες τις λειτουργικές του δυνάμεις και διαδικασίες, προκειμένου να παράγεται το καθημερινό μας έργο. Και αυτό μπορεί να αφορά τα πρακτικά ζητήματα, αλλά ο τρόπος που τα αντιμετωπίζουμε όταν έχουμε επίγνωση της αλήθειας, είναι προσανατολισμένος προς το μέλλον και το αιώνιο παρόν του ίδιου του δημιουργού. 

Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σε αυτή την πρακτική έννοια είναι ο χαρακτήρας του απεριόριστου, δηλαδή κανείς δεν μπορεί να βάλει όρια στην ατομική πληρότητα, η οποία παραμένει και μπορεί – κάτω από τις οποιεσδήποτε συνθήκες – να δίνει όραμα και ελπίδα για νέες κατακτήσεις και επιτυχίες. Το πόσο πλήρης, ικανός και δυνατός είναι κάποιος άνθρωπος δεν το ξέρει κανείς εκτός από το συγκεκριμένο πρόσωπο. Όλοι οι γύρω, βλέπουν, ακούν, παρακολουθούν, εκτιμούν, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να σταθμίσουν με επιτυχία το μέλλον του.

Διότι, μπορεί μια πληρότητα πχ στον συναισθηματικό τομέα να χαθεί αύριο – πράγμα σύνηθες στην καθημερινή μας εμπειρία – ή στον οικονομικό τομέα τα κέρδη να εξανεμιστούν την επόμενη στιγμή ή περίοδο. Τα ίδια ισχύουν και για τις δυνάμεις του εσωτερικού μας κόσμου, της μνήμης, της κρίσης και της διάκρισης, του θέλω, του μπορώ, και μυριάδες άλλες εσωτερικές λειτουργίες που λαμβάνουν χώρα μέσα στο σώμα, και μάς οδηγούν σε σκέψεις, αποφάσεις και πράξεις στην ατομική καθημερινότητα. Όλα, δηλαδή, μπορεί να ανατραπούν από την μια στιγμή στην άλλη, και αυτό το βιώνουμε όλοι. Διότι, τίποτα δεν είναι σταθερό – με την έννοια του βράχου – και τίποτα δεν είναι βέβαιο ότι θα διαρκεί επ’ άπειρον. Και αυτό το ξέρουμε όλοι από την καθημερινή μας εμπειρία.

Άρα, οι βεβαιότητες που θεωρούμε ότι διαθέτουμε στην ζωή μας δεν είναι και “τόσο βέβαιες”, αφού οι συσχετισμοί από τους οποίους εξαρτάται η “ασφάλεια” και η “βεβαιότητά” παραμένουν κάτω από την εξάρτηση εξωγενών παραγόντων, τους οποίους – κατά κανόνα – δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Η πληρότητα, δηλαδή, δεν είναι εφησυχασμός, αλλά είναι μια υποβόσκουσα δυναμική μέσα μας με απρόβλεπτες εξελίξεις, τόσο ως προς την αύξηση, όσο και ως προς την απομείωση. Και αυτό δηλώνει ότι κανείς δεν μπορεί να σταθεί πάνω στις δάφνες του, διότι κινδυνεύει “να πάρουν τα μυαλά του αέρα” και να χάσει και όσα νομίζει ότι ήδη έχει κατακτήσει.

Η διδασκαλία του Χριστού στον τομέα αυτό είναι αναλυτική. “Τα μεν οπίσω ξεχνώ, και επεκτείνω τις προσπάθειές μου για το άγνωστο μέλλον”, σύμφωνα με το σχέδιο του δημιουργού. Η πληρότητα μιας στιγμής ή μιας περιόδου στην ζωή μας δεν συνεπάγεται και μονιμότητα. Το “προσέχετε τους εαυτούς σας” δεν είναι φιλοφρόνηση, αλλά σήμα επαγρύπνησης. Διότι, ό,τι και αν έχουμε κατακτήσει σήμερα, δεν σημαίνει ότι θα πληροί και τις αυριανές μας ανάγκες. Η πληρότητα, όπως την εννοεί ο δημιουργός, δεν είναι μόνιμη κατάσταση για επανάπαυση, αλλά βάση για νέες κατακτήσεις στον ορίζοντα του μέλλοντος, ατομικού και κοινωνικού, εγγύς, απώτερου, απώτατου και αιώνιου.