Συνθέτω – (συν+θέτω, βάζω δύο ή περισσότερα πράγματα μαζί) σημαίνει όχι ένα αλλά οπωσδήποτε περισσότερα του ενός πράγματα που βρίσκονται και λειτουργούν – κατά κανόνα – μαζί, για να παραχθεί ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Η σύνθεση ενός καλλιτεχνικού έργου, αρχιτεκτονικής, μουσικής, ζωγραφικής, κλπ, περιλαμβάνει πολλά στοιχεία μαζί, τα οποία όμως παράγουν ένα αποτέλεσμα αναγνωρίσιμο και διακριτό. Παράλληλα, η έννοια της πολυπλοκότητας δηλώνει μια κατάσταση δύσκολη, μπλεγμένη, που είναι δύσκολο να την ξεδιαλύνουμε. Και αυτό είναι ο άνθρωπος και η ζωή του μέσα στην καθημερινότητα, και όχι μόνον.

Από την απέραντη και ανεξερεύνητη ακόμη σύνθεση του σώματός μας, μέχρι την κοινωνική μας συμπεριφορά που ήταν – και θα είναι πάντα – πολύπλοκη και σύνθετη, μέχρι τον κόσμο που μας περιβάλλει, τον φυσικό κόσμο και το σύμπαν, το οποίο και αυτό το αγνοούμε κατά 95,1%, είναι προφανές ότι η ζωή μας τελικά δεν είναι απλή, εύκολη και ισοπεδωμένη, αλλά, αντίθετα, είναι σύνθετη και πολύπλοκη. Άρα, αυτό κάνει τις αντοχές μας περιορισμένες και ανεπαρκείς για εξερεύνηση και κατανόηση του συνόλου των βιωματικών μας εμπειριών.

Και είναι προφανές ότι καθένας υπεύθυνος άνθρωπος έχει υποχρέωση να μην αρκείται στο γνωστό μόνον κομμάτι της ζωής, αλλά να εξερευνά και το άγνωστο, σε μια προσπάθεια να κατανοήσει βαθύτερα, όχι μόνον τα στοιχεία που συνθέτουν την ζωή μας, αλλά να κατανοήσει και τον τρόπο που αυτά λειτουργούν, ώστε και με την δική του παρέμβαση η ζωή να είναι καλύτερη και με προοπτική μέλλοντος.

Αυτή ήταν η διδασκαλία του Χριστού. Δεν αρκέστηκε σε διδασκαλία τυπικών επαναλήψεων, αλλά άνοιξε και την προοπτική του μέλλοντος, άνοιξε την πύλη της ανάγκης της γνώσεως, άνοιξε τους ασκούς της ελευθερίας για αναζήτηση και εξερεύνηση όλων των παραμέτρων της ζωής, για το σήμερα αλλά και για το μέλλον, εγγύς και απώτερο. Με την διδασκαλία του για την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της πίστης, έθεσε τα θεμέλια μιας άλλης προοπτικής ζωής.

Όχι να κλαίμε την μοίρα μας, αλλά να αλλάζουμε την μοίρα μας. Όχι να επαναλαμβάνουμε τις άτυχες στιγμές του παρελθόντος από άγνοια και αδυναμία, αλλά να επιχειρούμε μια νέα εξερεύνηση και κατανόηση του κόσμου και των αληθειών της ζωής, κάθε μέρα, κάθε στιγμή, όσο διαρκεί ο επίγειος βίος κάθε ατόμου.

Η επανάληψη δεν περιλαμβάνεται στα στοιχεία της διδασκαλίας και της πρακτικής που δίδαξε και εφάρμοσε ο ίδιος ο Χριστός. Αντίθετα, η ανανεωτική δύναμη της αναστάσεως είναι πάντα διαθέσιμη για ανακάλυψη και εφαρμογή, ώστε η σύνθετη και πολύπλοκη ζωή μας να γίνει δικό μας κτήμα και κατάκτηση, μέσα από την καθημερινή επαφή με τον πάροχο της ζωής.

Οι άνθρωποι που ζούμε τον 21ο αιώνα γνωρίζουμε καλά ότι η ζωή, η καθημερινότητα με τα δικά της προβλήματα, δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη. Αντίθετα, είναι σύνθετη, αποτελείται από μυριάδες τμήματα, και είναι και πολύπλοκη, ακριβώς, γιατί το ένα συμπλέκεται με το άλλο, και στο τέλος είναι δύσκολο να διακρίνει κάποιος τον δρόμο μέσα από τον οποίο θα επιλύσει τα δικά του ζητήματα, προβλήματα και αδιέξοδα.

Η εμπειρία του κορωνοϊού αποδεικνύει ότι η άγνοιά μας είναι τεράστια μπροστά στις γνώσεις που ήδη έχουμε αποκτήσει, άρα απαιτείται συνεχής εγρήγορση και εξερεύνηση τόσο του ορατού κόσμου, όσο και του ψυχικού και εσωτερικού μας κόσμου, της περιοχής δηλαδή της αποκλειστικά ατομικής μας ευθύνης. Και προφανώς, αν αυτό που είναι παρατηρήσιμο δια γυμνού οφθαλμού ή μέσω των μικροσκοπίων δεν μπορούμε να το εξερευνήσουμε, ώστε να έχουμε λύσεις για τα καθημερινά ερωτήματα της ζωής μας, αυτά που δεν είναι ορατά, δηλαδή τα ζητήματα του εσωτερικού μας κόσμου, είναι ακόμη πιο σύνθετα και πιο πολύπλοκα.

Θα τολμούσα δε να πω ότι, επειδή καθένας μας έχει μόνον μια ζωή, σύντομη ή μακράς διάρκειας, όσο νωρίτερα αρχίζει να προβληματίζεται για τα ζητήματα του εσωτερικού μας ανθρώπου, (αγάπη, μίσος, ελπίδα, απογοήτευση, κλπ), παράλληλα με τα άλλα ζητήματα της καθημερινότητας, (βιοπορισμός, κοινωνική καταξίωση, κλπ), τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει να επιλύει ασφαλέστερα τα καθημερινά προβλήματα, αφού εκτός από τις άλλες σωματικές και διανοητικές ικανότητες, θα έχει βάλει και το θέμα της ανάπτυξης της πίστης μέσα στο καθημερινό του πρόγραμμα.

Αυτό θα συμβάλλει στην ενίσχυση, και όχι στην απομείωση των λοιπών ικανοτήτων του ατόμου. Ακριβώς, γιατί η πίστη είναι υπόσταση των ελπιζομένων πραγμάτων, δηλαδή ενίσχυση του εσωτερικού μας ανθρώπου με μια ανανεωτική δύναμη ελπίδας, αλλά και ικανότητας να διακρίνει κάποιος το μακροχρόνιο, και όχι μόνον το βραχυχρόνιο συμφέρον του. Μάλιστα, όσο πιο γρήγορα θέλει κάποιος να τρέξει, πχ με το αυτοκίνητο, τόσο μακρύτερα θα πρέπει να στοχεύει το βλέμμα του, ώστε να προλαμβάνει τον κίνδυνο πριν φτάσει στον χείλος του γκρεμού. Και νομίζω ότι αυτό το στοιχείο, η παρουσία και καλλιέργεια της πίστης δηλαδή, είναι εξαιρετικά ενισχυτικό γιατί έχει την δύναμη της καθημερινής ανανέωσης με στοιχεία που προέρχονται από το απώτερο μέλλον και το διηνεκές παρόν.

Η πίστη δηλαδή δεν έρχεται να αποχαυνώσει τον άνθρωπο, αλλά έρχεται να τον ενισχύει στο καθημερινό του έργο, αλλάζοντας την οπτική της πορείας του, από πορεία ημέρας μόνον, σε πορεία αιωνιότητας. Και αυτό είναι ένα δώρο του δημιουργού στον καθένα που επιθυμεί να ανακαλύψει τα δικά του εφόδια που βρίσκονται μέσα μας, και περιμένουν εμάς να τα ανακαλύψουμε, ανακαλύπτοντας την δική του προνοητικότητα για το σήμερα, αλλά και για το αιώνιο παρόν. Διότι κανείς δεν αμφιβάλλει για την σοφία του δημιουργού, όταν αναλογιστεί ότι τόσα δισεκατομμύρια άνθρωποι σήμερα και κάθε μέρα, αναπνέουμε, ζούμε και καλύπτουμε τις καθημερινές μας ανάγκες σε τροφή και όχι μόνον.

Η στροφή στην παρατήρηση και επίγνωση του εσωτερικού μας ανθρώπου, στο “γνώθι σ’ αυτόν”, φέρνει καλύτερη και ορθότερη εκτίμηση των παραμέτρων της ζωής μας. Δηλαδή, μας αποκαλύπτει περισσότερα στοιχεία από την σύνθετη πολυπλοκότητα που συνιστά η πολυδαίδαλη καθημερινότητα, και απλοποιεί θέματα δύσκολα αλλά διαθέσιμα για την ανακάλυψή και απελευθέρωση από τα δεσμά της τρομακτικής άγνοιας: του κόσμου που ζει μέσα μας αλλά και μας περιβάλλει απειλητικά κάθε στιγμή. Ο Χριστός ήλθε να φέρει επίγνωση των θετικών συνεπειών της καλλιέργειας της πίστης, τόσο στην πρακτική καθημερινότητα, όσο και στην προοπτική της αιωνιότητας.