Η συνήθεια που έχουμε όλοι να αισθανόμαστε κομμάτι του κοινωνικού μας συνόλου, όσο χρόνια ζούμε πάνω στη γη, επηρεάζει και την γενικότερη συμπεριφορά και λογική μας. Και ενώ είναι γεγονός ότι καθένας είναι μια χωριστή προσωπικότητα, ισχυρή ή ανίσχυρη, με πολλές ή λίγες ικανότητες, πολλές φορές μας διαφεύγει αυτή η σκληρή αλήθεια, και υιοθετούμε στοιχεία που έχουν αξία για άλλους, αλλά δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές μας προσωπικές ανάγκες. Και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται κενά μέσα στην ζωή μας, να νομίζουμε ως αξιόλογα πράγματα που δεν έχουν αξία για την προσωπική μας ζωή, και τελικά να χάνουμε το νόημα της ζωής, που είναι η ίδια η αξία της προσωπικής και ατομικής μας ζωής.

Και ακριβώς σε αυτό το σημείο η διδασκαλία του Χριστού είναι αξιοσημείωτα προσεκτικά διατυπωμένη. Διότι στόχος του Χριστού δεν ήταν η κοινωνία των ανθρώπων, αλλά οι προσωπικότητες που αποτελούν την κοινωνία, τα άτομα που έχουν την ευθύνη των προσωπικών τους επιλογών ή ακόμη και των ευθυνών που τους αναθέτει η κοινωνία των ανθρώπων. Έτσι, καλός πολίτης δεν είναι εκείνος που κάνει χωρίς προσωπική άποψη ότι του λένε οι άλλοι, αλλά εκείνος που γνωρίζει σε βάθος το ατομικό του καθήκον και το πράττει με αξιοπρέπεια και σε σεβασμό στο κοινωνικό σύνολο.

Και προφανώς αυτό ισχύει σε κάθε περίπτωση, και μάλιστα στην περίπτωση των ατομικών επιδιώξεων και στόχων. Διότι ενώ οδηγούμε το αυτοκίνητό μας σε ένα πολυσύχναστο δρόμο με πολλά αυτοκίνητα δίπλα μας, κανένας δεν κάνει το λάθος να ακολουθήσει το άλλο αυτοκίνητο χωρίς διάκριση, αλλά καθένας μας ακολουθεί τον προσωπικό του δρόμο που θα τον φέρει στον δικό του προορισμό. Ένα προορισμό που είναι κατά κανόνα απόλυτα προσωπικός και ατομικός, όπως συμβαίνει και με την γέννησή μας και τον θάνατό μας που είναι απόλυτα ατομικός και προσωπικός.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός τόνιζε με έμφαση την προσωπική οπτική γωνία των γεγονότων, τόνιζε την ανάγκη κατανόησης της ατομικής ευθύνης κατά την διαδικασία των επιλογών μας, ακριβώς γιατί εκεί κρίνεται καθένας χωριστά και προσωπικά, και όχι ως σύνολα και γενικότητες. Η ζωή μας είναι προσωπική. Κανένας άλλος δεν ζει για μας και δεν μας αντικαθιστά στον θάνατο. Οι ώριμοι άνθρωποι ξέρουν καλά ότι ο δρόμος της καθημερινότητας και οι δρόμοι της ζωής είναι προσωπικοί, και η ευθύνη των επιλογών μας δεν μεταβιβάζεται σε άλλους “ούτε στον Αδάμ και στην Εύα”!

Καθένας προσωπικά και ατομικά κερδίζει ή χάνει στην καθημερινότητα, και, φυσικά, κερδίζει ή χάνει στην προοπτική της αιωνιότητας, για την οποία αγωνίστηκε να μας εξηγήσει ο ίδιος ο Χριστός. Η πίστη και η προοπτική στην αιωνιότητα, δεν αναιρεί την σημασία και την ατομική ευθύνη της καθημερινότητας. Αντίθετα, η νίκη στην καθημερινότητα είναι η απόδειξη της ωριμότητας στην πίστη της αιωνιότητας.

Ο τίτλος δηλώνει ότι κερδίσαμε μια μάχη αλλά χάσαμε ασύμμετρα πολλά. Βγήκαμε νικητές αλλά πληγωμένοι, καταντήσαμε ανήμποροι με αβέβαιο μέλλον. Συνεπώς, στόχος δεν είναι η μάχη, στόχος δεν είναι η νίκη, αλλά στόχος είναι η νίκη πάνω στα προβλήματα που με εμποδίζουν να προχωρήσω στο δικό μου μέλλον, στη δική μου ελεύθερη έκφραση και ζωή, αλλά με όσο γίνεται λιγότερο κόστος, με αύξηση του πλούτου που ήδη διαθέτω και όχι μείωση των υπαρχόντων μου. Κάθε πάλη και κάθε αγώνας έχει στόχο τη νίκη, αλλά αυτή θα πρέπει να εξασφαλίζεται πριν από την επιχείρησή της. Η εκ των υστέρων μετάνοια δεν είναι η πιο συμφέρουσα ενέργεια. Η καλή προετοιμασία εγγυάται και τις μεγαλύτερες πιθανότητες νίκης. Ο φόβος και η απραξία δεν προβλέπουν νίκη αλλά ήττα. Η λάθος εκτίμηση των δυνάμεών μου συνεπάγεται ήττα ή στην καλύτερη περίπτωση, πύρρειο νίκη. Ορθή και ψύχραιμη εκτίμηση των νομίμων δικαιωμάτων μου, των εφοδίων και των όπλων που διαθέτω, αλλά και των αντίστοιχων του αντιπάλου μου, συμπεριλαμβανομένων και των μεθόδων που χρησιμοποιεί εκείνος, είναι η ασφαλής προϋπόθεση για την αποφυγή θρήνων και απωλειών εκ των υστέρων. 

Στα εκ γενετής σκοτάδια, στα ελαττώματα, στα αδιέξοδα, στη φτώχεια και τις συμφορές που έχουμε κληρονομήσει από τους γονείς και τους προγόνους – ελαττώματα, σκοτάδια και αδιέξοδα για τα οποία εμείς δεν ευθυνόμαστε, δεν είναι για να κλαίμε και να θρηνούμε τη μοίρα μας, δεν είναι για να ζούμε στη δυστυχία και την απογοήτευση, αλλά είναι προκλήσεις, είναι ευκαιρίες, είναι αφορμές για να προχωρούμε από την επιφάνεια στο βάθος, από το φαινόμενο στην ουσία, από την καθημερινή θλίψη, τη μιζέρια, την ηθική και ψυχική ήττα στην κατάκτηση και την εμπειρία της νίκης στην καθημερινότητά μας. Αν η οπτική μας γωνία μεταβληθεί και πίσω από το φαινόμενο αναζητήσουμε την ουσία, αν οπλιστούμε με πνεύμα όχι δειλίας και ηττοπάθειας αλλά με πνεύμα δυνάμεως και σωφρονισμού, αν οπλιστούμε με πνεύμα αναζήτησης, έρευνας και επιμονής, τότε θα ανακαλύψουμε τους θησαυρούς και τις ευκαιρίες που κρύβονται πίσω από την άρνηση, πίσω από τα ελαττώματα, τα αδιέξοδα και τις φαινομενικές συμφορές. Και τότε, όχι μόνο θα νικήσουμε, αλλά θα λαφυραγωγήσουμε τον εχθρό που μας τρομάζει και θέλει ηττημένοι και τυφλοί να τραπούμε σε φυγή και να επιστρέψουμε στο σκοτάδι και όχι στο φως, στη μιζέρια και όχι στην νίκη και την κατάκτηση.