Η εξερεύνηση, η χαρτογράφηση του κόσμου και του εαυτού μας είναι η εργασία που κάνει καθένας από την στιγμή της γέννησής του μέχρι το τέλος της δραστήριας ζωής του. Και αυτό το κάνει κατά κανόνα χωρίς την θέλησή του, αλλά παρακινημένος από την βιολογική του ανάγκη επιβίωσης, η οποία τον “υποχρεώνει” να αναζητήσει το περιβάλλον και να κατανοήσει τις λειτουργίες του, ώστε και ο ίδιος να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ατομικές του επιδιώξεις κάθε στιγμή.

Διότι ο κόσμος μεταβάλλεται κάθε στιγμή – στην εποχή μας με μεγαλύτερη ταχύτητα – και αυτό μάς υποχρεώνει όλους σε επαγρύπνηση, ιδιαίτερα όταν οδηγούμε ένα αυτοκίνητο ή έχουμε κάποια δραστηριότητα εκτός του ύπνου. Τα ερεθίσματα, δηλαδή, μάς προσκαλούν σε προβληματισμούς και ερωτήματα, απλά ή σύνθετα, και αυτά τα ερωτήματα πρέπει να τα απαντήσει το άτομο και όχι η κοινωνία γενικά. Διότι πρόκειται για ατομικές εμπειρίες και όχι για συλλογικές, όπως συμβαίνει σε όλη την καθημερινότητά μας.

Και αυτό ακριβώς ήταν το αντικείμενο της διδασκαλίας του Χριστού. Να μην χανόμαστε μέσα στην ανωνυμία του πλήθους, αλλά να αναζητούμε κάθε στιγμή την ατομική μας ευθύνη, και αυτό το καταλαβαίνουμε όταν οδηγούμε το όχημά μας, όπως τότε ο γεωργός που έβγαινε να σπείρει το σπόρο στα χωράφια του. Διότι καθένας οδηγεί το όχημα το δικό του ή σπέρνει για να θερίσει το δικό του χωράφι και όχι των ξένων, διότι όχι μόνον δεν θα πάρει κάποιο καρπό, αλλά κινδυνεύει και να κατηγορηθεί για προσπάθεια εξαπάτησης και καταπάτησης ξένης περιουσίας.

Ο Χριστός, δηλαδή, δεν δίδαξε αόριστα και γενικά στον αέρα, αλλά υπέδειξε τρόπους της ατομικής μας καθημερινότητας με τις προσωπικές μας δραστηριότητες. Διότι μέσα από αυτές τις δραστηριότητες το άτομο απολαμβάνει το άμεσο και ουσιαστικό κέρδος και όχι μέσα από φιλοσοφικές μόνο συζητήσεις. Διότι η επιλογή και εφαρμογή της αλήθειας, δεν είναι θέμα μόνο θεωριών και γνώσεων, αλλά συνεπάγεται και επιπτώσεις στην ατομική μας ζωή κάθε επιλογή αληθείας και αγάπης ή ψεύδους και απάτης. Και αυτό κρίνεται.

Η αλήθεια θα φέρει το φως με την αγάπη και την κατανόηση, το ψεύδος θα φέρει σκοτάδι και θα απαιτήσει την εφαρμογή απατηλών μεθόδων, ώστε να καλυφθεί η πρώτη εξαπάτηση. Αν αρχίσεις να εκζητάς στην ατομική σου καθημερινή δραστηριότητα την αλήθεια και το φως, σύντομα θα αλλάξουν πολλά και ο εμπλουτισμός θα φέρνει κέρδος ζωής. Το αντίθετο θα φέρνει μιζέρια και στο τέλος θάνατο. 

Οι περιοχές που καλείται καθένας να εξερευνήσει κατά την σύντομη παρουσία του πάνω στην γη είναι πολλές, αλλά μπορούμε να ξεκινήσουμε από τις γύρω σε μάς περιοχές. Και πρώτα απ’ όλα του εαυτού μας, δηλαδή να αρχίσουμε να γνωρίζουμε τα φυσικά αλλά και τα μη ορατά όριά μας, δηλαδή τις ικανότητες του σώματος ως προς τα μέλη του και ως προς τις λειτουργίες του.

Όταν αγνοούμε αυτά, δηλαδή τα μέλη και τις λειτουργίες που μάς κρατούν στην καθημερινή ζωή, είναι φυσικό να κάνουμε λάθη από άγνοια, είτε υπερβάλλοντας, είτε υποτιμώντας τα όρια και τις ατομικές μας ικανότητες. Και αυτή η γνώση έρχεται με τον καιρό, όχι μόνο ως εγκεφαλική και αριθμητική γνώση, αλλά και ως καταστάλαγμα εμπειρίας, που προσφέρει στην συνέχεια μια λειτουργία βασισμένη στην συνήθεια και στην εμπειρία, δηλαδή κάτι που διευκολύνει την ατομική μας καθημερινότητα.

Η ίδια λογική αναζήτησης και εκμάθησης ισχύει και για τα μη ορατά ζητήματα και θέματα της καθημερινότητας, δηλαδή τον κόσμο των συναισθημάτων και της σκέψης, τα οποία ωστόσο καθορίζουν και τις κατευθύνσεις των λειτουργιών του σώματος. Διότι, όπως έχουμε τονίσει στο παρελθόν, κανένα όργανο του σώματός μας δεν λειτουργεί χωρίς εντολή του εγκεφάλου, είτε αυτή είναι γνωστή και την κατευθύνουμε εμείς οι ίδιοι, είτε είναι φυσική, και κατευθύνεται από τους νόμους της φύσης που εμείς δεν ελέγχουμε, όπως πχ τις λειτουργίες των εσωτερικών μας οργάνων, της κυκλοφορίας, της αναπνοής, της μετατροπής των τροφών σε στοιχεία υποστήριξης του φυσικού μας οργανισμού, κλπ.

Άρα, και για αυτή την περιοχή της προσωπικότητάς μας απαιτείται χαρτογράφηση, δηλαδή εντοπισμός των στοιχείων που θα καθορίσουν την πορεία στην δική μας ατομική καθημερινότητα. Διότι μπορεί να ζούμε μέσα σε χιλιάδες και εκατομμύρια άλλους ανθρώπους, αλλά στην συνείδηση κάθε άτομο γεννιέται μόνο του, διαμορφώνεται μόνο του, διαβιεί μόνο του στην ουσία, και τελικά πεθαίνει μόνο του, άσχετα από συγγενείς και φίλους. Και αυτό δηλώνει ότι δεν υπάρχει ομογενοποίηση και ταύτιση των ατόμων μιας κοινωνίας, αλλά καθένας διαθέτει τον δικό του χάρτη περιεχομένου και αναγνώρισης της δικής του πορείας μέσα στην καθημερινότητά του.

Μπορεί πολλοί να ταξιδεύουμε μέσα σε μια λεωφόρο γεμάτη οχήματα, αλλά καθένα όχημα έχει την αφετηρία του και τον δικό του προορισμό, χωρίς η γενική εικόνα να επιδρά στην ουσία πάνω στον τρόπο και τον χρόνο του ατομικού μας ταξιδιού μέσα στην καθημερινότητα. Και αυτή είναι μια σημαντική παράμετρος, προκειμένου να κατανοήσουμε την διδασκαλία του Χριστού. Η Εκκλησία είναι μία, αλλά τα μέλη της ελέγχονται ατομικά από τον Χριστό που είναι ο κριτής των μελών του. 

Εάν μιλάμε για τον φυσικό κόσμο, οι επιστήμονες λένε ότι είναι αχαρτογράφητος, εκτός από την γενική επιφάνεια της γης από το ύψος των δορυφόρων, δηλαδή όσα μπορεί να χωρέσουν σε μια φωτογραφική αποτύπωση μιας στιγμής. Δεν γνωρίζουμε το περιεχόμενο της γης, πάνω στην οποία πατούμε όλοι μας.

Εάν πάλι μιλάμε για τον ατομικό μας κόσμο, δηλαδή το σώμα καθενός μας, ακόμη είμαστε σε γενικότητες, και αυτό αποδείχθηκε από την περιπέτεια του κορωνοϊού, που κανένας δεν είναι σίγουρος από πού και γιατί ήρθε. Είδαμε όλοι τις τραγικές συνέπειες με τον θάνατο μυριάδων ανθρώπων, αλλά αγνοούμε ακόμη τα βασικά του στοιχεία. Άρα, και εδώ, στο σώμα μας, αγνοούμε όλα τα σοβαρά και δυσνόητα θέματα.

Ξέρουμε δηλαδή τα βασικά της γης που βρίσκονται κοντά μας, αλλά αγνοούμε το επέκεινα του δικού μας χώρου. Ξέρουμε και τα βασικά του σώματός μας, αλλά αγνοούμε τα βαθύτερα, τα οποία ωστόσο καθορίζουν και τα επιφανειακά που διαχειριζόμαστε καθημερινά. Με λίγα λόγια, ξέρουμε μερικά, ίσως περισσότερα από όσα είναι χρήσιμα, αλλά αγνοούμε παντελώς τα επέκεινα της επιφανείας και των πέντε αισθήσεων.

Άρα υπάρχει χώρος αχαρτογράφητος, τον οποίο όχι μόνο δεν γνωρίζουμε κατά το περιεχόμενο, αλλά αδυνατούμε να συλλάβουμε την έννοια ακόμη και του άγνωστου, της αβύσσου, δηλαδή της περιοχής που δεν έχει όρια. Διότι ο άνθρωπος όπως αποδεικνύεται στην πράξη καθημερινά από όλους, διαβιώνει μέσα σε όρια – σπιτού, αυτοκινήτου, οικογένειας, φίλων, φυσικού περιβάλλοντος, κλπ -, ωστόσο έχει την τάση να εξερευρνά και τα επέκεινα του φυσικού του χώρου, διότι το ένστικτό του τον ειδοποιεί ότι από εκεί προέρχονται τα καλά και τα κακά, και σπεύδει να εξερευνήσει και αυτόν το μη ορατό ακόμη κόσμο, τον κόσμο της αβύσσου.

Όμως για να το κάνει αυτό, δηλαδή να επιδοθεί στην εξερεύνηση και ανακάλυψη των ζητημάτων που δεν κινούνται μέσα στον γνωστό κόσμο, φυσικό και κοινωνικό, αντιλαμβάνεται ότι υπάρχει ανάγκη μιας πλατφόρμας στήριξης, προκειμένου να έχει την βάση, η οποία θα τον στηρίζει στις προσπάθειές του να εξερευνήσει τον χώρο της αβύσσου, επέκεινα του ήδη γνωστού του χώρου. Διότι, το γνωστό δεν χρειάζεται να το κατακτήσεις, διότι ήδη μπήκε στη σφαίρα των δυνατοτήτων σου. Εκείνο που χρειάζεται να εξερευνήσεις και να ανακαλύψεις δεν βρίσκεται μέσα στα όρια του γνωστού, αλλά επέκεινα.

Και όλοι καταλαβαίνουμε γιατί ο Χριστός δεν έκανε μόνο μια καλή διδασκαλία για το πώς να περνάμε καλύτερα καθημερινά, αλλά δίδαξε και την πορεία εξερεύνησης του επέκεινα του φυσικού και αισθητού χώρου, έχοντας ήδη δημιουργήσει μια πλατφόρμα βάσης, ένα χάρτη πληροφόρησης, πάνω στην οποία μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να στήσει την δική του “επιχείρηση” εξερεύνησης, προκειμένου να κατανοεί καλύτερα τον γύρω του κόσμο και τον εαυτό του, ενώ παράλληλα θα προχωρά και στην ανακάλυψη των πέραν των αισθητών και γνωστών ορίων της δικής του εμβέλειας. 

Ο εντοπισμός των στοιχείων με τα οποία γεμίζει ένας χάρτης για να είναι χρήσιμος σε όποιον τον χρειαστεί στην πορεία της ζωής του, δεν είναι εύκολο πράγμα. Διότι υπάρχουν μυριάδες πράγματα, μικρά και μεγάλα, τα οποία δεν χωρούν μέσα σε ένα χαρτί ή μια οθόνη του υπολογιστή. Και φυσικά, εάν θελήσεις να τα βάλεις όλα, θα βρεθείς μπροστά σε ανυπέρβλητη δυσκολία, διότι και εσύ δεν θα τα εντοπίσεις όλα, αλλά και όποιος θελήσει να χρησιμοποιήσει τον χάρτη αυτόν, θα καταλήξει στην απόρριψη λόγω πληθώρας πληροφοριών, οι οποίες θα του είναι αχρείαστες στην σύντομη διαδρομή της ζωής του.

Άρα, το περιεχόμενο ενός χάρτη δεν μπορεί να ξεπερνά τα όρια των αναγκών του συνθέτη, αλλά και των αγοραστών του χάρτη, προκειμένου και οι δύο πλευρές να είναι ικανοποιημένες με την κάλυψη των αναγκών τους. Ο συνθέτης, γιατί έβαλε όλα όσα κατά την γνώμη του είναι για εκείνον σημαντικά, και ο χρήστης του χάρτη, διότι έχει στην διάθεσή του ένα εργαλείο πληροφόρησης που θα του είναι χρήσιμο κατά την διαδρομή της ζωής του, ακόμη και αν αυτή η διαδρομή διαρκέσει περισσότερο από εκατό χρόνια.

Κατά συνέπεια, η χαρτογράφηση από την πλευρά του δημιουργού είναι ένα θέμα, και από την πλευρά του χρήστη είναι ένα άλλο, επίσης μεγάλο θέμα. Διότι, η ισορροπία μεταξύ αναγκών και διαθέσιμων δεδομένων είναι το ζητούμενο για κάθε λογικό άνθρωπο, που δεν ενδιαφέρεται για τις θεωρίες μόνο, αλλά θέλει να δει και το πρακτικό κομμάτι της εφαρμογής στην ατομική του ζωή.

Όλοι λοιπόν όσοι ενδιαφέρονται να κατανοήσουν τον τρόπο που δημιουργείται ένας χάρτης, θα πρέπει πρώτα να έχουν ενδιαφέρον για τον κόσμο και την ζωή, ατομική, κοινωνική και φυσική, μέσα στα όρια των ικανοτήτων έκαστος. Και επειδή, όπως σημειώθηκε παραπάνω, τα όρια της γης είναι περιορισμένα γεωγραφικά – όλοι ξέρουμε το σχήμα και την έκταση της ξηράς και των θαλασσών – το μόνο τμήμα που παραμένει άγνωστο, είναι οι έξω των γεωγραφικών ορίων εκτάσεις, τις οποίες όλοι ξέρουν ότι μάς είναι άγνωστες, τόσο σε έκταση όσο και σε περιεχόμενο, αφού αγνοούμε το 95,1% της παρουσίας του χώρου αυτού.

Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού έθεσε όρια, όχι για να περιοριστούμε και να κλαίμε την μοίρα μας, αλλά για να καλλιεργούμε τους εαυτούς μας, προκειμένου καθημερινά να αυξάνεται η ατομική μας γνώση και να κατανοούμε καλύτερα, όχι μόνο τα υφιστάμενα επί της γης και υπό αυτήν, αλλά πολύ περισσότερο να κατανοούμε τον ρόλο και την αξία των άλλων ορίων, τα οποία μας οδηγούν σε έμπνευση για νέες αποκαλύψεις, που φέρνουν όχι μόνο ανανέωση στα υπάρχοντα δεδομένα, αλλά και προοπτικές προς την κατεύθυνση της διαχρονικότητας και της αιωνιότητας.

Διότι, η διδασκαλία του Χριστού δεν παραβλέπει τις ανάγκες της καθημερινότητας σε υλικά και δύναμη, αλλά ανοίγει σε όποιον ενδιαφέρεται και ένα παράθυρο για επέκεινα του ορατού και φυσικού κόσμου διάσταση, η οποία λέγεται μεγαλοσύνη εν ουρανοίς, δηλαδή βασιλεία του μη ορατού θεού δημιουργού. 

Η χαρτογράφηση, δηλαδή η απογραφή των δεδομένων του εσωτερικού και ατομικού μας κόσμου είναι ένα μεγάλο και δύσκολο εγχείρημα, διότι προϋποθέτει ταπείνωση – όλοι την αποφεύγουμε – και, φυσικά, δύναμη ψυχής για να αποδεχτούμε όχι μόνο τα λάθη μας, που είναι το αποτέλεσμα των πράξεών μας, και είναι εύκολα αντιληπτά και περιγραφικά, αλλά το δύσκολο είναι να ανιχνεύσουμε τις πηγές και τα αίτια που μας οδήγησαν στις λάθος σκέψεις, και στις λάθος επιλογές, από τις οποίες και προέκυψαν οι συνέπειες που μπορεί να μας ταλαιπωρούν κάθε στιγμή. 

Με λίγα λόγια η απογραφή των εσωτερικών μας καταστάσεων από τις οποίες προέρχονται οι σκέψεις και οι εκτιμήσεις μας για τα πάντα, είναι ένα πολύπλοκο και πιθανόν επικίνδυνο στάδιο της ατομικής μας καθημερινότητας. Διότι για ένα λάθος δεν σημαίνει ότι η ευθύνη είναι όλη δική μας, διότι παρεμβαίνουν και εξωτερικοί παράγοντες που και αυτοί έχουν το δικό τους μερίδιο ευθύνης, άρα δεν χρειάζεται για όλα να παραπονούμαστε και να κατακρίνουμε πάντα μόνο τον εαυτός μας. Μια τέτοια στάση μπορεί να μας οδηγήσει σε εσωστρέφεια και θλίψη χωρίς να υπάρχει και η ανάλογης έντασης ευθύνη μας.

Δηλαδή, οι εσωτερικές μας εκτιμήσεις δεν είναι κάτι απλοϊκό, αλλά είναι μια σύνθετη εξίσωση, στην οποία μπορεί να εμπλέκονται δικές μου ευθύνες, αλλά μπορεί και όχι μόνον. Διότι στα δικαστήρια της καθημερινής ζωής, πρώτα πρέπει να διαπιστωθεί η μη νόμιμη πράξη, ώστε στην συνέχεια να εξεταστεί και η συμμετοχική ευθύνη κάθε ατόμου. Και αυτό είναι εύκολα κατανοητό, και πρέπει να τύχει προσοχής για όποιον ενδιαφέρεται για την ατομική του πορεία στην καθημερινότητα. Διότι οι λάθος πράξεις μπορεί – και συνήθως δεν είναι – ενός ανθρώπου μόνο λάθος εκτίμηση και λάθος πράξη. Συνήθως το κοινωνικό μας περιβάλλον εμπλέκεται στις σκέψεις και στις αποφάσεις μας, και κατά συνέπεια και στις πράξεις μας, άρα η απόδοση όλης της ευθύνης για μια λάθος πράξη ή λάθος εκτίμηση δεν είναι θέμα μόνο ενός ατόμου αλλά είναι και θέμα συνθηκών, κάτω από τις οποίες δημιουργήθηκε και εκτελέστηκε μια ατομική μας πράξη.

Και αυτή η διάκριση για τον επιμερισμό της ευθύνης δεν είναι εύκολη υπόθεση. Διότι όλοι ζούμε μέσα σε ένα κόσμο που προφανώς δεν τον επιλέγουμε και δεν τον καθορίζουμε στην δική του συμπεριφορά της καθημερινότητας. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεχωρίζουμε, να διακρίνουμε δηλαδή τις αξίες των πραγμάτων, ώστε να αποδίδουμε στον καθένα εκείνο που πραγματικά του αξίζει. Και η διδασκαλία του Χριστού στην αυθεντική της έκφραση όπως μας παραδόθηκε από τους αυτόπτες μάρτυρες, βοηθά τον ενδιαφερόμενο να εφαρμόσει την διδασκαλία αυτή στην δική του καθημερινότητα, να έχει ένα ακόμη κριτήριο, εκτός από την δική του άποψη, εκείνο του ίδιου του Χριστού. Ο οποίος είναι παρών μέσω της διδασκαλίας και του πνεύματος που αποπνέει αυτή, σε όποιον ενδιαφερθεί να την ανακαλύψει και να την εφαρμόσει στην καθημερινές του πράξεις.