Η διδασκαλία του Χριστού είναι ένας πρακτικός οδηγός στην ατομική καθημερινότητα κάθε ατόμου που ενδιαφέρεται. Διότι, μπορεί να ξέρουμε όλοι την ιστορία του Χριστού με τα θαύματα και τις παραβολές, αλλά αυτό είναι μια θεωρητική πληροφορία, η οποία δεν μπορεί να αποτελέσει εφόδιο για την δική μου ατομική ζωή. Αντίθετα, εάν διαβάσω – όπως διαβάζω για όλα τα σύγχρονα εργαλεία – τις οδηγίες που έχει δώσει ο Χριστός για την καθημερινότητά μας, είναι βέβαιο ότι τότε θα αναζητώ μέσα στο εγχειρίδιο που εκείνος μάς άφησε – την Καινή Διαθήκη – τις απαντήσεις στα ατομικά μου ερωτήματα.

Διότι ο Χριστός δεν δίδαξε μόνο τί είναι καλό ή κακό, αλλά έδωσε και λεπτομέρειες εφαρμογής, τόσο κατά την διαδικασία της διάκρισης καλού-κακού, όσο και κατά την προσπάθεια εφαρμογής του επιθυμητού στην ατομική καθημερινότητα κάθε ενδιαφερόμενου ατόμου. Δεν μας “πέταξε” δηλαδή ο Χριστός ένα κομμάτι χαρτί με τις διάφορες απόψεις του – ως θεός – για τα ζητήματα της δικής μας καθημερινότητας, αλλά έζησε εδώ – πάνω στην γη σε μια ορισμένη χρονική περίοδο – και δεν έγραψε ο ίδιος τίποτα, αλλά άφησε στους μαθητές του να γράψουν όσα και όπως εκείνοι εφάρμοζαν στην δική τους καθημερινότητα για να λύνουν τα δικά τους προβλήματα.

Αυτό σημαίνει ότι η διδασκαλία που περιέχεται στην Καινή Διαθήκη δεν είναι μια θεωρητική προσέγγιση και συμβουλές για την ζωή, αλλά είναι το καταστάλαγμα μιας ατομικής εμπειρίας σε μια σχέση ενός ανθρώπου με τον ίδιο τον Χριστό. Δεν έγραψε ο Χριστός. Έγραψαν οι μαθητές του τις προσωπικές τους εμπειρίες από την περίοδο της εδώ παραμονής του Χριστού, όσα οι ίδιοι βίωσαν και κατάλαβαν, αλλά και εφάρμοζαν στην ατομική τους καθημερινότητα μετά την αναχώρηση του Χριστού.

Και αυτό είναι πολύτιμο. Διότι, ό,τι έχει γραφτεί δεν είναι η θεωρητική συζήτηση του Χριστού, αλλά είναι ό,τι οι μαθητές του κατάλαβαν όταν πήγαν να τα εφαρμόσουν στην ατομική τους καθημερινότητα. Η Καινή Διαθήκη δεν είναι ένα θεωρητικό εγχειρίδιο, αλλά είναι το καταστάλαγμα της εμπειρίας των ανθρώπων που συναναστράφηκαν με τον Χριστό για πάνω από τρία χρόνια, ακούγοντας και βλέποντας όσα εκείνος έκανε και έλεγε στους ακροατές του. 

Η τοποθέτηση επί χάρτου, αυτό σημαίνει το χαρτογραφώ, (δηλαδή τοποθετώ, σημειώνω πάνω σε ένα χαρτί γεωγραφικές πληροφορίες), δηλώνει ατομική εμπλοκή και σχέση με τα σημειούμενα πάνω στον χάρτη. Δεν καταγράφονται, δηλαδή, όλα τα θέματα – αυτό θα επέβαινε άσκοπο – αλλά σημειώνονται μόνο όσα ενδιαφέρουν κάποιον αναζητητή ή περιπατητή που ζει και κινείται πάνω στην γη.

Το μυαλό μας βέβαια πηγαίνει στους μεγάλους θαλασσοπόρους που χαρτογράφησαν για πρώτη φορά την επιφάνεια του πλανήτη – από τους αρχαίους μέχρι τον χάρτη της Google σήμερα, αλλά αυτό δεν είναι το μόνο ζητούμενο. Διότι καθένας καλείται να εντοπίσει τα θέματα που τον απασχολούν και το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα κληθεί να τα επιλύσει. Δεν πρόκειται, δηλαδή, για θεωρητική υπόθεση, αλλά πρόκειται για την ατομική μας καθημερινότητα και τα θέματα που καθένας μας καλείται να αντιμετωπίσει.

Και αυτή η διευκρίνιση είναι κρίσιμη. Διότι, θεωρητικά μπορεί κάποιος να φιλοσοφεί, χωρίς κανένα κόστος – μάλιστα στον καιρό του διαδικτύου αδάπανα, αλλά αυτό δεν είναι το ζητούμενο, διότι οι συζητήσεις είναι δωρεάν για όσους ενδιαφέρονται. Όταν όμως ερχόμαστε στα καθ’ ημάς, δηλαδή στα θέματα που απασχολούν το άτομο και πρέπει να δώσει λύσεις και απαντήσεις, εκεί τα πράγματα δεν είναι θεωρία, αλλά οι προτιμήσεις και οι αποφάσεις έχουν κόστος – και μάλιστα πολλές φορές – υψηλό.

Για τον λόγο αυτό όσοι ενδιαφέρονται να κάνουν πράξη στην ατομική τους καθημερινότητα την διδασκαλία του Χριστού διότι περιμένουν κάποια ανταπόδοση, αυτοί πρέπει να εφαρμόσουν στην ατομική τους καθημερινότητα και όλα όσα θα τους βοηθήσουν να κατανοήσουν αλλά και να ανακαλύψουν τους τρόπους που η διδασκαλία θα γίνει μέρος και ουσία της καθημερινότητάς τους. Διότι, η καθημερινότητα, δηλαδή η ζωή στο σπίτι αλλά και έξω από αυτό καθημερινά, είναι ένα πολυποίκιλο θέμα, το οποίο θέτει κάθε στιγμή και νέα ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν.

Και μπορεί στην Εκκλησία να δίνονται γενικές κατευθύνσεις, αλλά όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτές είναι γενικότητες, οι οποίες θα πρέπει να εφαρμοστούν από μένα, το φυσικό πρόσωπο και όχι τον εκπρόσωπο της τοπικής Εκκλησίας, για να υπάρξουν αποτελέσματα στην ατομική μας ζωή. Η μέριμνα για τα ζητήματα της ατομικής μας καθημερινότητας δεν ανήκει στην Εκκλησία, αλλά στον καθένα υπεύθυνο που θέλει να ζει με υπέρβαση των συμβατικών του υποχρεώσεων. 

Η επισήμανση και η τοποθέτηση των βασικών ή και των απλών στοιχείων που καθορίζουν την ατομική μας καθημερινότητα πάνω στον χάρτη της προσωπικής μας συνείδησης δεν μπορεί να είναι έργο κάποιου άλλου εκτός του εαυτού μας. Μόνο το άτομο γνωρίζει – όσο μπορεί να γνωρίζει – τις αδυναμίες και τις δεξιότητές του, και μόνο το ίδιο το άτομο γνωρίζει την ένταση και την ποιότητα αυτών των στοιχείων. Όλοι οι εξωτερικοί παρατηρητές μπορεί να υποπτεύονται, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γνωρίζουν όσα ξέρει το ίδιο το άτομο για τον εαυτό του.

Διότι, η ατομική μας συνείδηση συνιστά την βαθύτερη πτυχή της προσωπικότητάς μας, η οποία δεν είναι αναγνώσιμη από κανένα εξωτερικό παράγοντα. Συνεπώς, κάθε ένας που ενδιαφέρεται να χαρτογραφήσει τον εσωτερικό του κόσμο, θα πρέπει να στραφεί με ειλικρίνεια σε ατομική περίσκεψη, προκειμένου να επισημάνει όλα τα παραπάνω. Δηλαδή το περιεχόμενο και την ένταση όλων των στοιχείων που κατοικούν μέσα στον εσωτερικό του κόσμο.

Από εκεί γίνεται η αρχή της χαρτογράφησης και όχι από τα εξωτερικά στοιχεία. Διότι το φαινόμενο είναι παράγωγο των εσωτερικών διεργασιών, και δεν είναι αυτόνομο και αυτοδημιούργητο. Προέρχεται ευθέως και απολύτως από όσα έχουν προηγηθεί στις σκέψεις και τις προτιμήσεις μας. Για τον λόγο αυτό και στην διδασκαλία του Χριστού όλα ξεκινούν και όλα καταλήγουν στο φυσικό πρόσωπο, στο ενδιαφερόμενο άτομο. Διότι οι εξωτερικές εκδηλώσεις μπορεί να καταγράφονται στο ατομικό μας χαρτοφυλάκιο και τον ατομικό μας χάρτη ζωής, αλλά προέρχονται από την προεργασία που έχει γίνει μέσα μας.

Και ποτέ ένα παράγωγο δεν μπορεί να διορθωθεί σωστά, εάν πρώτα δεν επισημανθεί η βλάβη και η αιτία που την προκάλεσε. Και ο Χριστός ξεκαθάρισε ότι από τον εσωτερικό μας κόσμο των σκέψεων και των συναισθημάτων προέρχονται τα προβλήματα, αλλά και οι λύσεις τους. Δεν προέρχονται από τους εξωτερικούς παράγοντες μόνο, αλλά από την διεργασία που έχει λάβει χώρα στις σκέψεις και τα συναισθήματα. Εκεί πρέπει να υπάρξει πρώτα η λύτρωση και η μετάνοια για τις παραλείψεις και τα λάθη, και κατόπιν η διόρθωση των εξωτερικών παραγόντων.

Μέσα μας κυοφορούνται τα μίση και τα πάθη, και εκεί πρεπει να στραφούμε και να χαρτογραφήσουμε τον ατομικό χάρτη των προτιμήσεων και των ελλείψεων της προσωπικότητάς μας, προκειμένου με ασφάλεια να προχωρήσουμε στις διορθωτικές κινήσεις και εκδηλώσεις της ατομικής μας καθημερινότητας. 

Επειδή στις μέρες μας προσφέρονται άφθονα οι πληροφορίες από τους ηλεκτρονικούς χάρτες, google κλπ, φαίνεται εύκολο πράγμα η χαρτογράφηση, αφού έχουμε τους δορυφόρους και μπορούμε να εστιάζουμε στο σημείο που μας ενδιαφέρει. Και αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια, αλλά δεν είναι όλη η αλήθεια. Πρώτον, διότι τα πάντα μεταβάλλονται στην επιφάνεια της γης, και δεύτερον διότι η όραση των δορυφόρων αφορά την επιφάνεια και όχι το βάθος.

Μπορούμε δηλαδή να δούμε τι συμβαίνει κάποια στιγμή σε ένα μέρος του πλανήτη, αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε την επόμενη στιγμή και το βάθος των γεγονότων που παρατηρούμε. Και αυτό είναι ένα μεγάλο μάθημα χαρτογράφησης. Διότι αυτό που βλέπουμε είναι ακριβές και αληθές. Αυτό όμως που θα ακολουθήσει δεν το ξέρει κανείς και, προφανώς κανείς δεν ξέρει τί συμβαίνει μέσα και κάτω από την επιφάνεια που εμφανίζεται στα δικά μας μάτια.

Με λίγα λόγια, όποιος θέλει να χαρτογραφήσει τον φυσικό κόσμο έχει πολλή δουλειά να κάνει για την δική του περιοχή, και όποιος ενδιαφέρεται να χαρτογραφίσει το εσωτερικό του κόσμου που τον περιβάλλει, έχει ένα μεγάλο έργο μπροστά του και δεν θα αρκέσει όλη η ζωή του να καταλάβει ορθά αυτό που βλέπει ή υποπίπτει στην αντίληψή του. Για τον λόγο αυτό, όσο πιο νωρίς κάποιος συνειδητοποιήσει την άγνοιά του μπροστά στην αλήθεια που έχει μέσα του και στον κόσμο που κινείται γύρω του και τον επηρεάζει, τόσο περισσότερο χώρο θα χαρτογραφήσει για λογαριασμό του. Κάθε καθυστέρηση, παρατείνει την άγνοια και ενισχύει τους κινδύνους που αυτή η άγνοια μπορεί να εγκυμονεί.

Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού δεν είναι ένα μάθημα με συγκεκριμένο ωράριο μόνο, αλλά, ξεκινώντας από ένα συγκεκριμένο ωράριο, μπορεί να επεκτείνεται όσο το άτομο επιθυμεί να εξερευνήσει και να χαρτογραφήσει για την δική του ωφέλεια. Η χαρτογράφηση του κόσμου, εσωτερικού και του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος, δεν αφορά μόνο – υπογραμμίζω το μόνο – την επιφάνεια, αλλά αφορά και τα βαθύτερα επίπεδα της ζωής, καθώς και τα βαθύτερα ερωτήματα της ζωής και του θανάτου, του Δίκαιου και της Αλήθειας, και μυριάδες άλλες αθέατες πλευρές της ατομικής μας καθημερινότητας.

Όποιος ξεκινήσει να μαθαίνει την διδασκαλία του Χριστού δεν το κάνει για τους άλλους, αλλά για να μάθει ο ίδιος να προστατεύει τον εαυτό του από τα βέλη των άλλων και την δική του απέραντη άγνοια που μάς περιβάλλει όλους ανεξαιρέτως. 

Η χαρτογράφηση του φυσικού κόσμου είναι η αποτύπωση της επιφάνειας των πραγμάτων. Δεν υπάρχει καμία χαρτογράφηση κάτω από την επιφάνεια, και, κυρίως, δεν υπάρχει κάποια χαρτογράφηση των μη ορατών πραγμάτων που συντελούνται στο εσωτερικό του σώματός μας και μάλιστα στο μυαλό και στα συναισθήματα.

Οι σκέψεις, δηλαδή, οι προτιμήσεις, οι επιλογές, οι συνδυασμοί και κάθε είδους εσωτερική διαδικασία που συντελείται μέσα στο σώμα μας δεν είναι δυνατόν να χαρτογραφηθεί από κανέναν άλλον εκτός του εαυτού μας. Κανείς δεν γνωρίζει τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις, το μίσος και την αγάπη που κατοικούν και καλλιεργούνται μέσα μας. Αυτό που εμφανίζεται είναι το αποτέλεσμα, οι πράξεις, οι οποίες και κρίνονται.

Αυτό αποδεικνύει ότι υπάρχει πάντα – ή σχεδόν πάντα – ένας χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στην επιθυμία και στην λάθος κίνηση, άρα θα μπορούσαμε να την έχουμε διορθώσει εν τη γενέσει της, δηλαδή πριν προκύψει το δυσάρεστο αποτέλεσμα. Διότι, τα κλάματα εκ των υστέρων δεν ωφελούν, αλλά μας γυρίζουν σε εσωστρέφεια και απογοήτευση. Και αυτό είναι το κρίσιμο θέμα. Η αποφυγή των οπισθοδρομήσεων και της καθυστέρησης άφιξης του προορισμού τον οποίο έχουμε θέσει στην ατομική μας καθημερινότητα.

Το ίδιο ισχύει και για τον προορισμό στην υψηλή παρουσία του θεού σε όσους ενδιαφέρονται για την αφθαρσία της ψυχής και την παρουσία στην μετά τον τάφο ζωή και όχι μόνο την επίγεια, αν και όλοι περνάμε από το στάδιο των προβλημάτων του επίγειου βίου μας. Και αυτό ήρθε, ακριβώς, να διδάξει ο Χριστός. Την αποφυγή λαθών στην καθημερινότητα και την διατήρηση του στόχου προς τον δημιουργό Πατέρα, όπως εκφωνούμε στο Σύμβολο της Πίστεως.

Δεν προσδοκούμε θεωρητικά, αλλά βάζουμε την καθημερινότητά μας κάτω από το μικροσκόπιο της κρίσης του θεού, ώστε όσα αντιλαμβανόμαστε ότι είναι εμπόδια και όχι εφόδια, να τα αποφεύγουμε, μαθαίνοντας από τα αποτελέσματα των καθημερινών μας ατομικών δοκιμών σε σχέση με το καλό ή το κακό αποτέλεσμα. Διότι τίποτα δεν υπάρχει που να είναι κρυστάλλινο. Όλα τα πράγματα και τα θέματα υπόκεινται στους νόμους της φύσης και της αλήθειας.

Αλλά, όσο παραμένει αχαρτογράφητος ο κόσμος, τόσο της ψυχής όσο και ο εξωτερικός, το άτομο υπόκειται στις πιθανότητες επιτυχίας και αποτυχίας, και κανείς δεν μπορεί να εξαιρέσει τον εαυτό του από την διαδικασία αυτή επί της γης. Διότι το σώμα διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην ατομική μας καθημερινότητα, αφήνοντας ελάχιστο χώρο στον ρόλο του προβληματισμού για τις εσωτερικές μας ρυθμίσεις και διαδικασίες.

Και ο Χριστός δεν αμέλησε καμία από τις δύο πλευρές. Η διαχείριση όμως ανήκει πάντα στο άτομο, που καλείται να χαρτογραφεί τον δικό του κόσμο και να προσαρμόζει τις σκέψεις και τις πράξεις προς την κατεύθυνση που το ίδιο το άτομο έχει θέσει ως στόχο της δικής του καθημερινότητας.