Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Η κατάκτηση σπουδαίων πραγμάτων ξέρουμε ότι απαιτεί και υψηλές δαπάνες. Και επειδή ξέρουμε από την ατομική μας εμπειρία στην καθημερινότητα ότι δαπάνες δεν είναι μόνο οι οικονομικές, αλλά είναι και δαπάνες χρόνου, δυνάμεων και κάθε είδους κεφάλαια τα οποία διαθέτει κάποιος, όλοι καταλαβαίνουμε ότι αυτή η δαπάνη είναι η βάση για την κατάκτηση.

Ένα κύπελλο δεν κατακτάται με ξαπλωμένους παίκτες, μια κορυφή δεν κατακτάται χωρίς κάποιος να κοπιάσει και να αφιερώσει χρόνο και χρήμα, και γενικά κάθε κατάκτηση κρύβει μέσα της και το κόστος για εκείνον ή εκείνη που έκανε την κατάκτηση. Αυτός είναι ο κανόνας. Ακόμη και εάν μάς δωρίσουν κάτι, απαιτείται προσοχή για την εξασφάλιση της δωρεάς και την διαχείρισή της. Διαφορετικά η κατάκτηση δεν θα διατηρηθεί στα δικά μας πλαίσια, αλλά θα περάσει σε άλλους που θα διαθέσουν τα αναγκαία κεφάλαια δυνάμεων.

Και μπορεί μέσα στα καθημερινά πράγματα αυτές οι αλήθειες να φαίνονται απλές, αλλά όταν ερχόμαστε στα θέματα ουσίας και ζωής, εκεί τα πράγματα είναι σύνθετα και απαιτούν την ατομική μας προσοχή. Διότι δεν ζούμε πολλές φορές, αλλά ζούμε μόνο μία. Και δεν είναι βέβαιο ότι θα έχουμε και άλλη ευκαιρία να κατακτήσουμε ή να διατηρήσουμε τις κατακτήσεις μας κατά την διάρκεια της ζωής μας. Και εάν μεν πρόκειται για φυσικά θέματα, σπίτια, αυτοκίνητα, υλικές κατακτήσεις ή κατακτήσεις που εμπεριέχουν εφήμερη και αναλώσιμη αξία, τότε υπάρχει πιθανότητα να έχουμε και άλλη ευκαιρία.

Όταν όμως πρόκειται για την ίδια την ζωή μας, τότε το θέμα γίνεται πιο δύσκολο, διότι δεν έχουμε περιθώρια δεύτερης ευκαιρίας. Άρα οι αποφάσεις είναι καθοριστικής σημασίας για το σήμερα, διότι αυτές προδικάζουν και το μέλλον. Εάν, δηλαδή, κάποιος ξεκινήσει από την Αθήνα για την Αλεξανδρούπολη, έχει περιθώρια επιστροφής προς την σωστή κατεύθυνση όσο είναι μέσα στην Αθήνα, εάν έχει πάρει λάθος δρόμο. Εάν όμως ανακαλύψει ότι είναι έξω από την Καλαμάτα, τότε ο χρόνος της ημέρας δεν θα του αρκέσει, για να κάνει στροφή προς την Αλεξανδρούπολη. Ο χρόνος και οι δυνατότητες έχουν ελαττωθεί ή και εκλείψει οριστικά για την κατάκτηση του στόχου στην Αλεξανδρούπολη.

Εάν όμως πρόκειται για ταξίδι που γίνεται μια φορά μόνο στην ζωή μας, τότε το θέμα είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, διότι δεν θα έχουμε δεύτερη ευκαιρία να επανορθώσουμε τα λάθη μας. Και αυτό ακριβώς διδάσκει ο Χριστός. Για τα απλά πράγματα μπορείτε να καθυστερείτε. Για τα θέματα όμως που καθορίζουν το μέλλον, ο χρόνος και οι δυνατότητες εξαντλούνται σύντομα, και ο στόχος για κατάκτηση παραμένει μεν εκεί, αλλά εσείς έχετε χάσει το χρόνο και τις δυνάμεις σας απρόσεχτα σε δευτερεύοντα θέματα της καθημερινότητας, ξεχνώντας τον αρχικό σας προορισμό.

Διότι, μπορεί ένας στόχος για κατάκτηση να είναι εκεί, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι τον κατακτήσαμε κιόλας, εάν δεν φτάσουμε ως εκεί, για να τον θέσουμε στην δική μας εξουσία της εμπειρίας. Διότι η εικόνα και οι ιδέες των πραγμάτων δεν είναι αυτά καθ’ αυτά τα πράγματα, αλλά πρέπει να φτάσουμε ως τα ίδια τα πράγματα, για να έχει αξία το ταξίδι της κατάκτησης. Με τις εικόνες και τα αρώματα δεν ζει κανείς, εάν δεν φτάσει στο περιεχόμενο και στην ουσία του στόχου της ζωής του. 

Αν και υπάρχουν οι λεγόμενες κοινωνικές κατακτήσεις, αυτές πάντα είναι εξαρτημένες από τις ατομικές προσπάθειες κάποιων ατόμων, που κατανόησαν το όφελος και κατέβαλαν τις προσπάθειες για την απόδοση μιας κατάκτησης στην κοινωνία.

Τίποτα δεν “πέφτει από τον ουρανό” χωρίς οι άνθρωποι ή κάποιοι άνθρωποι να το αναζητήσουν. Διότι, στην περίπτωση αυτή θα είναι παροδικό και μη εκμεταλλεύσιμο, όπως με όλα τα πράγματα που μάς χαρίζουν χωρίς να έχουμε εμείς κοπιάσει στην πραγματικότητα. Και εκείνο που κάνει την διαφορά είναι οι ανθρώπινη προσπάθεια για την κατάκτηση, διότι τότε είναι σε ανθρώπινα μέτρα και για την εξυπηρέτηση του καλού.

Άρα, καμία κατάκτηση χωρίς την ανθρώπινη συνεργασία δεν είναι ωφέλιμη, και αυτό αποδεικνύεται από την ατομική μας καθημερινή εμπειρία. Αντίθετα, ότι πληρώνεται με ιδρώτα και κόπο – και για τα πιο σοβαρά με αίμα – αυτό παραμένει ως μεγαλύτερης διάρκειας αγαθό, και φέρνει αποτελέσματα σε βάθος μακρύτερου χρόνου. Οι κατακτήσεις – όχι οι πόλεμοι οι επεκτατικοί – έχουν αξία, αλλά αυτή η αξία πηγάζει από τις προσπάθειες των ατόμων που έπραξαν ή συνέπραξαν για την κατάκτηση.

Και μπορεί πάνω στην γη κάθε κατάκτηση να έχει και αντιπαλότητες, – διότι και κάποιος άλλος θα ήθελε να έχει πετύχει την ίδια κατάκτηση -, όταν ερχόμαστε στα υψηλότερα, εκεί το θέμα γίνεται απόλυτα προσωπικό, διότι δεν υπάρχει ανταγωνιστής τον καιρό της προσπάθειας για την κατάκτηση, άσχετα αν εκ των υστέρων κάποιος επίδοξος “κατακτητής” ανακαλύψει την “κλοπή” που δεν έγινε, αλλά ο ίδιος το παρουσιάζει ως δήθεν κλοπή της δικής του θέλησης και αρμοδιότητας.

Σε κάθε περίπτωση, η κατάκτηση θεμάτων που κανείς άλλος δεν είχε την επιθυμία να κατακτήσει ή κανείς άλλος δεν τα έχει καταφέρει, δεν αποτελεί λόγο απόρριψης ή αποφυγής μιας τέτοιας κατάκτησης. Μάλιστα, θα μπορούσε να πει κανείς, ότι αυτό είναι πολύτιμο. Δηλαδή, εσύ να τολμάς αυτό που δεν τόλμησαν οι άλλοι, ή ακόμη και δεν κατάλαβαν καν την ύπαρξη και την αξία του. Και η ιστορία του ανθρώπου έχει αποδείξει ότι αυτές οι κατακτήσεις κάνουν και φέρνουν την διαφορά στις ατομικές εμπειρίες αλλά και στα κοινωνικά δρώμενα.

Οι επαναλήψεις είναι εύκολες. Οι πρωτοπορίες είναι άγνωστες και απαιτούν κατάκτηση και διατήρηση των αξιών τους μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία. Και ο Χριστός σε αυτό ακριβώς το επίπεδο έβαλε την αναζήτηση της αιωνιότητας. Όχι μόνο στην στείρα επανάληψη καλών τύπων, αλλά και στην αναζήτηση του καθημερινού νέου, αυτού που θα θρέψει την ψυχή και το σώμα του ενδιαφερομένου ατόμου με νέο υλικό πίστης, όχι μόνο για την επιβίωση, αλλά και για την διατήρηση του δικαιώματος της παράτασης ζωής στην προοπτική της αιωνιότητας.

Η γνώση της ζωής του παρελθόντος διδάσκει. Η κατάκτηση του μέλλοντος ευεργετεί το άτομο και την κοινωνία, όταν αυτή κατανοήσει την ανακάλυψη του νέου, και όχι μόνο την στείρα επανάληψη τύπων του παρελθόντος. Διότι, εξήγησε ο ίδιος ο Χριστός, ο θεός δεν είναι θεός νεκρών αλλά ζώντων. Και όσοι ζουν και αναζητούν το καθημερινό του θέλημα στην ατομική τους ζωή, αυτοί εξασφαλίζουν όχι μόνο τον άρτο που θα θρέψει τους ίδιους με αισιοδοξία και επιτυχίες κατάκτησης, αλλά και την κοινωνία που θα αποδεχθεί αυτή την κατάκτηση και θα την αξιοποιήσει για το δικό της όφελος. 

Η πορεία για την κατάκτηση στην ατομική μας καθημερινότητα περνά μέσα από την προσωπική μας ευθύνη. Διότι, εάν πετύχουμε, έχουμε κατακτήσει το όνειρό μας, είτε αυτό είναι σπουδαίο είτε ένα απλό θέμα της ατομικής μας ζωής. Εάν πάλι δεν πετύχουμε, είναι βέβαιο ότι θα έχουμε πάρει το μάθημα, ώστε την επόμενη φορά να μη κάνουμε τα ίδια λάθη που μας οδήγησαν στην αποτυχία την προηγούμενη φορά.

Επομένως, το θέμα δεν είναι μόνο αποτυχία κατάκτησης-επιτυχία κατάκτησης, αλλά είναι και το βαθύτερο μάθημα που παίρνουμε σε κάθε προσπάθεια, εφόσον, βέβαια, μάς ενδιαφέρει να φτάσουμε σε κάποια κατάκτηση. Και επειδή αυτό αφορά κάθε ουσιαστική πράξη της ζωής μας, είναι προφανές ότι όσοι αντιμετωπίζουμε με αισιοδοξία το άγνωστο μέλλον μας, η κάθε προσπάθεια και δοκιμή να φτάσουμε στην κατάκτηση του ατομικού μας στόχου είναι πολύτιμη.

Αρκεί κάθε προσπάθεια να έχει αληθές αντικείμενο και να διαθέτουμε την αγαθή συνείδηση, ώστε να μαθαίνουμε από τα λάθη, αλλά και να είμαστε σε θέση να απολαμβάνουμε τις κατακτήσεις μας. Εάν λείπει το αληθές αντικείμενο, τότε κάθε προσπάθεια δεν θα φέρει ελευθερία, αλλά θα φέρει πόνο και θλίψη χωρίς διέξοδα. Αντίθετα, εάν η συνείδηση είναι αγαθή και το αντικείμενο της κατάκτησης είναι αληθές, τότε υπάρχουν πολλές πιθανότητες, όχι μόνο να κατακτήσουμε τον στόχο, αλλά και να απολαύσουμε την χαρά της επιτυχίας μας.

Και αυτό ακριβώς ήταν το μήνυμα του Χριστού στους ανθρώπους της εποχής εκείνης, ένα μήνυμα που δεν έχασε ποτέ την αξία του, διότι είναι μήνυμα-μάθημα για κάθε άνθρωπο κάθε εποχής που αναζητά την ουσία και όχι μόνο την επιφάνεια της καθημερινότητας. Διότι, οι προβληματισμοί δεν υπάρχουν μόνο για την απόκτηση των καθημερινών αναγκαίων, αλλά υπεισέρχονται και στα βαθύτερα ερωτήματα που έχουν να κάνουν με το Δίκαιο και την Δικαιοσύνη, την αλήθεια και το ψεύδος, της εντιμότητα και την απάτη, και μυριάδες άλλες παράμετροι που σχετίζονται με τις καθημερινές μας εμπειρίες από την ζωή.

Και εδώ είναι η ατομική μας ευθύνη, όπως την ανέδειξε με λεπτομέρειες ο Χριστός. Η ευθύνη των ατομικών μας πράξεων, δεν πρέπει να επηρεάζεται από τις κοινωνικές συνθήκες μόνον, αλλά να λαμβάνει υπόψη της και τις παραμέτρους μιας αλλαγής προς το καλύτερο από το κακό, ή το σημερινό καλό που δεν είναι επαρκές. Η επανάπαυση στις σημερινές κατακτήσεις είναι μια σοβαρή παγίδα αυτοικανοποίησης, η οποία μπορεί να επιφέρει και αδράνεια, άρα κινδύνους στασιμότητας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει σε κάθε χρονική στιγμή, τόσο στις ατομικές μας υποθέσεις των κατακτήσεων, όσο και στις κοινωνικές προβολές αυτής της αδράνειας και της στασιμότητας.

Η στασιμότητα, όπως τα στάσιμα νερά, δημιουργεί κινδύνους συσσώρευσης μικροβίων και μικροοργανισμών, στοιχεία επικίνδυνα για ένα υγιές μέλλον. Αντίθετα, κάθε προσπάθεια βελτίωσης και κατάκτησης νέων οριζόντων στην ατομική μας καθημερινότητα, όχι μόνο μπορεί να βελτιώνει την προσωπική μας ζωή – στοιχείο απαραίτητο για την αισιόδοξη εξέλιξη της ζωής μας, αλλά κάνει κάθε άτομο που τολμά με υπευθυνότητα πιο δημιουργικό, και έτοιμο να υποδεχθεί τις αλλαγές, που ούτως ή άλλως έρχονται στο κοινωνικό μας περιβάλλον. 

Η ικανότητα του να κατακτούμε κάτι, προσωρινό ή διαχρονικής αξίας, είναι συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης. Κάθε παιδί που γεννιέται, από έμφυτη προδιάθεση θέλει να κατακτήσει. Πρώτα για να καλύψει τις ανάγκες σε διατροφή, συντήρηση και αναγνώριση, κατόπιν για να ενταχθεί μέσα στην κοινωνία, κατακτώντας όλα όσα επιθυμεί, με βάση τις δικές του ικανότητες και εσωτερικές ανάγκες.

Και αυτή η έμφυτη ικανότητα της κατάκτησης είναι το κυρίαρχο στοιχείο, πίσω από το οποίο συντάσσονται και όλες οι άλλες δυνάμεις που διαθέτει το άτομο. Χωρίς αυτό το έμφυτο στοιχείο της κατάκτησης, το άτομο παραμένει ζωντανό μεν, χωρίς σκοπό δε. Διότι εκλείπει το ζωοποιό κίνητρο, αυτό δηλαδή που κινητοποιεί το νευρικό σύστημα του σώματος αλλά και του ψυχικού του κόσμου τα αισθητήρια, μεταξύ των οποίων η αίσθηση του Δικαίου και του Αδίκου, της αλήθειας και του ψεύδους, της πληρότητας και της έλλειψης, και γενικά όλων των στοιχείων που απαρτίζουν την κινητικότητα και ζωτικότητα του εσωτερικού μας κόσμου, παράλληλα με αυτή του φυσικού μας σώματος.

Οι κατακτήσεις, επομένως, δεν είναι θέμα μόνο σωματικών ικανοτήτων, αλλά είναι συνδυασμός των σωματικών και των ψυχικών μας εφοδίων, δηλαδή του περιεχομένου του εσωτερικού μας κόσμου, όπως και όσα διαθέτει καθένας στον σύντομο χρόνο της επίγειας παραμονής του. Οι στόχοι, δηλαδή, που καθένας θέτει στην καθημερινότητά του κατακτούνται ανάλογα με τα εφόδια και τα προσόντα που διαθέτει, και όχι γιατί κάποιος του χαρίζει την νίκη και την κατάκτηση. Διότι εάν μάς χαριστεί κάτι που δεν το έχουμε εμείς κατακτήσει, τότε είναι φυσικό να μην εκτιμούμε την αξία του, και να το παραμελούμε ή ακόμη και να το χάνουμε, εφόσον στο μεταξύ δεν έχουμε αντιληφθεί την σοβαρότητα του χαρίσματος, δηλαδή του δώρου που μάς έχει δωρηθεί.

Και εδώ κρύβονται οι κίνδυνοι στην σύγχρονη κοινωνία, η οποία φαίνεται να προσφέρει εύκολες λύσεις για κατάκτηση, αλλά αυτό μπορεί να αποστερήσει το φυσικό πρόσωπο από την κατανόηση της αξίας του δώρου που φαίνεται ότι έχουμε κατακτήσει, ενώ στην πραγματικότητα αγνοούμε την αξία του δώρου και την χρησιμότητα αυτού, διότι δεν έχουμε καταβάλει την αντίστοιχη προσπάθεια για την κατακτηση του. Συνεπώς, η στενή πύλη και η στενάχωρη οδός που εξήγησε ο Χριστός, δεν αφορά “καψόνι” μίσους εκ μέρους του δημιουργού, αλλά παιδεία προς κατανόηση των αξιών της ζωής.

Και αυτό είναι το καταστάλαγμα: Η κατανόηση και αξιολόγηση των εφοδίων που καθένας διαθέτει για την κατάκτηση της ατομικής του παράτασης και βελτίωση ποιότητας της προσωπικής του ζωής. Χωρίς αυτή την διάσταση, η ζωή μετατρέπεται σε ένα ανούσιο παιχνίδι χωρίς νόημα για την ύπαρξή του, και αυτό φέρνει απελπισία και όχι ελπίδα για το μέλλον.  

Κατακτώντας κάποιος κάτι, αισθάνεται περήφανος για την κατάκτηση ή την απόκτησή του. Και αυτό είναι υγιές, αλλά και επικίνδυνο. Διότι, μπορεί να κοπιάσαμε για να αποκτήσουμε ή να κατακτήσουμε κάτι, αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια. Διότι υπάρχει και το ερώτημα: Με ποιά δύναμη και ποιά σοφία εσύ/εγώ κατέκτησα ή απέκτησα κάτι; Εάν θεωρήσεις τον εαυτό σου τόσο ικανό και τόσο σοφό, τότε έχει ολοκληρωθεί ο κύκλος των προσπαθειών σου για κάτι καλύτερο, άρα περνάς στην σφαίρα του γηροκομείου και του τέλους της ζωής.

Εάν όμως κρίνεις και αντιλαμβάνεσαι ότι αυτό που απέκτησες ή κατάκτησες το πέτυχες όχι μόνο με τις δικές σου φυσικές ικανότητες και δυνάμεις, αλλά και με την μεσολάβηση δεκάδων ή και χιλιάδων άλλων παραγόντων, τότε το μέλλον είναι μπροστά σου για κάτι ακόμη καλύτερο, για μια ακόμη μεγαλύτερη κατάκτηση/απόκτηση και αυτό δίνει – και θα σου δίνει – ζωή όσο το κρατάς ως λογική ζωής και όχι μόνο προσωρινής ικανοποίησης.

Διότι η ζωή είναι μπροστά, άσχετα αν εμείς σκεφτόμαστε και ικανοποιούμαστε μόνο από το παρελθόν. Διότι κανείς δεν ζει για το παρελθόν, αλλά όλοι καθημερινά κοπιάζουμε για το μέλλον και αυτά που έρχονται, και όχι για το παρελθόν και αυτά που έχουν περάσει ανεπιστρεπτί. Αυτός είναι ο κανόνας της ατομικής μας καθημερινότητας, για όποιον βέβαια δεν αισθάνεται τόσο ασφαλής και τόσο βέβαιος για το μέλλον του.

Σε διαφορετική περίπτωση, ο κύκλος της παραγωγικής ζωής έχει κλείσει και το άτομο οδηγείται στα γηρατειά και τον θάνατο. Αντίθετα, όποιος κατανοεί την καθημερινότητα μέσα από την δυναμική της ζωής και όχι μόνο της ατομικής ικανοποίησης περιστασιακά, αναζητά τρόπους να ερμηνεύσει τα δικά του ερωτήματα της επιτυχίας ή της αποτυχίας μέσα από την ατομική του ατζέντα της καθημερινότητας, αλλά όχι μόνο της παρελθοντολογίας, αλλά και της προοπτικής το μέλλοντος, αφού αυτό θα αντιμετωπίσουμε και όχι πλέον το παρελθόν, στο οποίο είμαστε όλοι προσκολλημένοι λόγω της επιδράσεων που αυτό το παρελθόν έχει επιφέρει στον ψυχικό και σωματικό μας οργανισμό.

Διότι τα μαθήματα τα παίρνουμε όχι μόνο από τα βιβλία – υπογραμμίζω το μόνο – αλλά τα παίρνουμε και μέσα από την τριβή μας με τα γεγονότα της καθημερινότητας, τα οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε και όχι να τα αποφύγουμε. Και αυτή η τριβή μπορεί να προκαλεί πόνο ή χαρά και ικανοποίηση, αλλά αυτό είναι το κέρδος. Η αποτύπωση των θετικών ή αρνητικών στοιχείων των επιτυχιών ή αποτυχιών μας στο βάθος της συνειδήσεώς μας, καθορίζει και το περιβάλλον των ατομικών μας σκέψεων και δεδομένων για τις προσωπικές μας επιλογές στο μελλον. Και ο Χριστός ξεκαθάρισε ότι το μέλλον μάς ανήκει. Το παρελθόν διδάσκει, εάν διδάσκει! αλλά δεν επαναλαμβάνεται για να το διορθώσουμε, άρα το μάθημα είναι για το μέλλον, εγγύς, απώτερο, απώτατο ή και αιώνιο.