Όλες οι εκπομπές με χρονολογική σειρά.

Η ατομική μας εργασία στην προσπάθεια κατανόησης, δηλαδή χαρτογράφησης της προσωπικής μας καθημερινότητας είναι μια ουσιαστική παράμετρος, χωρίς την οποία καμιά πιθανότητα επιτυχίας δεν έχει η χαρτογράφηση. Για τον λόγο αυτό πηγαίνουμε στα σχολεία, κάνουμε φίλους, μιλάμε στα τηλέφωνα, και, γενικά, έχουμε αυτό που λέμε κοινωνική ζωή.

Οι νεκροί μόνο δεν έχουν κοινωνική ζωή, και αυτή είναι η διαφορά μεταξύ ζώντων και νεκρών. Όσο δηλαδή ζει κάποιος πάνω στην γη, δεν μπορεί να επιβιώσει με την ουσιαστική έννοια χωρίς επαφή με το κοινωνικό του περιβάλλον. Διότι μπορεί κάποιος να αποσυρθεί από το περιβάλλον του, αλλά κουβαλάει μέσα του τις εμπειρίες από την προηγούμενη ζωή του, άρα οι σκέψεις και οι αποφάσεις του είναι αποκύημα των περασμένων του εμπειριών.

Η γλώσσα που μιλάμε, οι συνήθειες που έχουμε στην ατομική μας καθημερινότητα, συνιστούν τους παράγοντες από τους οποίους εξαρτώνται όλες οι σκέψεις, απόψεις και πεποιθήσεις που καθορίζουν τις τελικές μας πράξεις. Και αυτή είναι η ιδιαίτερη αξία της διδασκαλίας του Χριστού. Δεν είναι γραμμένη σε ένα κομμάτι χαρτί μόνο, αλλά είναι το καταστάλαγμα της φυσικής ζωής που έζησαν ο Χριστός και κατόπιν οι μαθητές του, οι οποίοι και μας μετέφεραν όσα είδαν να κάνει και όσα εξήγησε ο Χριστός. Άρα, δεν είναι θεωρίες στον αέρα, αλλά είναι περιγραφές της καθημερινής ζωής του Χριστού και κατόπιν των ανθρώπων που τον είχαν ακούσει και είχαν βάλει σε εφαρμογή όσα εκείνος τους είχε διδάξει με λόγο και πράξη.

Αυτή είναι η πολύτιμη αξία. Όχι η θεωρητική θεωρία, αλλά η πρακτική της έκφραση, όπως την βίωσε εδώ ο ίδιος ο Χριστός και οι πρώτοι μαθητές του. Άρα οι πληροφορίες που περιέχονται στην Καινή Διαθήκη δεν είναι μόνο για θεολογική σκέψη και θεωρητικό προβληματισμό, αλλά είναι παραδείγματα προς μίμηση ή αποφυγή στην ατομική μας καθημερινότητα με την δύναμη που χορηγεί ο θεός σε όποιον τον αναζητά για να τον γνωρίσει καλύτερα μέσα από την ατομική του δραστηριότητα καθημερινά, μέσα στο οικογενειακό, εργασιακό και κοινωνικό του περιβάλλον.

Εάν λείψει το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιείται το άτομο, τότε η θεωρία παραμένει στον αέρα. Εάν η δραστηριότητα αναπτύσσεται μέσα στο φυσικό και κοινωνικό του περιβάλλον, τότε υπάρχουν πρακτικά αποτελέσματα. Η φράση που είπε ο Χριστός ήταν εάν δεν βάλετε την διδασκαλία μου στην πρακτική σας καθημερινότητα, τότε η πίστη σας δεν μπορεί να φέρει αποτελέσματα όταν την χρειαστείτε στις προσωπικές σας ανάγκες, έχει κρίσιμη αξία για την πορεία της ατομικής μας καθημερινότητας.

Ο Χριστός ήταν ο πρώτος που χαρτογράφησε για λογαριασμό μας όλο τον κόσμο. Τόσο τον εσωτερικό του κάθε ατόμου, όσο και τον εξωτερικό κάθε εποχής, επισημαίνοντας τους κύριους άξονες αυτής της χαρτογράφησης. Διότι οι λεπτομέρειες είναι εύκολα διαχειρίσιμες, όταν γνωρίζεις την συνολική πορεία των γεγονότων. Αντίθετα, εάν γνωρίζεις μόνο λεπτομέρειες, οι οποίες μπορεί να είναι πολύτιμες μέσα στο σύνολο εάν δεν γνωρίζεις το σύνολο, τότε οι λεπτομέρειες χάνουν την αντικειμενική τους αξία για την πραγματική καθημερινότητα.

Όπως, δηλαδή, ένας καθρέφτης μπορεί να είναι πολύτιμος σε ένα αυτοκίνητο, όμως εάν έχεις μόνο τον πολύτιμο καθρέφτη αλλά δεν έχεις το σύνολο, τότε αλλάζουν οι αξίες. Το μέρος έχει πολύτιμη αξία, εάν είναι όμως ενταγμένο σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο χρήσιμο στην ατομική μας καθημερινότητα. Και όλα τα πράγματα της ατομικής και κοινωνικής μας καθημερινότητας έχουν αυτό το χαρακτηριστικό. Εάν τα αποκόψεις από το σύνολο, μειώνεται ή και χάνεται η αξία τους. Εάν όμως είναι κατάλληλα τοποθετημένα στην λειτουργούσα πρακτική μας καθημερινότητα, τότε η αξία τους αποβαίνει ουσιαστική, και η έλλειψή τους καθιστά τον λειτουργικό της ρόλο προβληματικό.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός στην διδασκαλία του δεν απέκλεισε κάποια από τις δύο αυτές παραμέτρους, δηλαδή την αξία των εσωτερικών μας διεργασιών, αλλά και την επίδραση των εξωτερικών παραγόντων στην ατομική μας καθημερινότητα. Μίλησε και εξήγησε τις βασικές πτυχές για όλα τα θέματα, τα οποία αγγίζουν την ατομική μας καθημερινότητα, τονίζοντας τον ρόλο τους που είναι αναντικατάστατος.

Όπως δηλαδή ένα αυτοκίνητο για να είναι χρήσιμο στην καθημερινότητα πρέπει να διαθέτει μια πληρότητα σε όργανα και εξαρτήματα, έτσι και ολόκληρη η ζωή μας, εάν θέλουμε να είναι λειτουργούσα κατά την έννοια που ήθελε να τονίσει ο Χριστός. Δηλαδή, να έχουμε μια καλή καθημερινότητα, αλλά να μην είναι αποκομμένη από την προοπτική του μέλλοντος. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει η ατομική μας καθημερινότητα να διαθέτει τα ελάχιστα βασικά, ώστε να λειτουργεί και να παράγει καρπούς χρήσιμους για τον εμπλουτισμό των υπαρχόντων στην ατομική μας ζωή.

Η αύξηση του παγκόσμιου πλούτου είναι μια πολύτιμη και αισιόδοξη εικόνα, εάν όμως δεν φτάσει και στον δικό μου λογαριασμό, τότε η καλή εικόνα δεν προσθέτει αύξηση στο δικό μου χαρτοφυλάκιο ζωής. Είναι θεωρία χωρίς όμως προσωπικό όφελος. 

Ο ατομικός μας ρόλος στην χαρτογράφηση των προσωπικών μας αναγκών κατά την καθημερινότητα, είναι το σπουδαιότερο στοιχείο, το οποίο εγγυάται και την ασφαλέστερη πληροφόρηση. Κανείς τρίτος δεν ξέρει όσα γνωρίζει ένα άτομο με τις δικές του εμπειρίες. Γιατί μπορεί το ίδιο πράγμα να δοκίμασαν δύο ή περισσότερα άτομα, αλλά καθένα παρακρατεί την δική του εμπειρία από την επαφή με την αντικειμενική αλήθεια, και αυτήν σημειώνει στον ατομικό του χάρτη της προσωπικής ανάγκης κατά την πορεία της ζωής του.

Ακόμη και κοινά στοιχεία διαφέρουν κατά την εμπειρία από διαφορετικά πρόσωπα, και αυτό το καταλαβαίνουμε όταν δύο ή περισσότερα πρόσωπα δοκιμάζουν ένα φαγητό. Καθένας, ανάλογα με την δική του αίσθηση περιγράφει την εμπειρία του από την δοκιμή, και αυτό ποτέ δεν είναι ισοπεδωτικό. Διότι είναι αληθής κάθε εμπειρία, αλλά κατά τις προσωπικές εκτιμήσεις από την επαφή με την αλήθεια. Δεν υπάρχουν, δηλαδή, αντικειμενικές αλήθειες με την έννοια του απόλυτου, αλλά υπάρχουν ατομικές εμπειρίες, από την επαφή με την αλήθεια.

Και αυτό έχει καταλυτική σημασία, ιδιαίτερα στα δεδομένα του εσωτερικού μας κόσμου. Διότι κανείς άλλος δεν γνωρίζει τί γίνεται στο εσωτερικό ενός άλλου ατόμου, και πολύ περισσότερο με ποιά ένταση και με ποιό σκοπό τοποθετείται ένα πρόσωπο σε ένα αντικειμενικό ζητούμενο. Τα εσωτερικά ερεθίσματα είναι πολύ περισσότερα από τα εξωτερικά. Και αυτά δεν είναι δυνατόν να ανιχνευτούν από ένα τρίτο άτομο.

Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού επικεντρώνεται πρώτα στις εσωτερικές μας πτυχές, εκείνα δηλαδή τα στοιχεία που συνιστούν την εσωτερική μας λειτουργία των επιλογών και αποφάσεων, πριν φτάσουμε στις εξωτερικές επιδράσεις, οι οποίες αποτελούν ένα χάος αδάμαστο από τον ανθρώπινο νου. Αντίθετα, η εσωτερική θεώρηση είναι στο χέρι του ατόμου αποκλειστικά, και αυτό είναι το βασικό στοιχείο που επιφέρει πλουτισμό.

Διότι το άτομο, γνωρίζοντας μια αδυναμία του, μπορεί να σταθμίζει καλύτερα τις επιλογές του, πριν φτάσει στις αποφάσεις και πράξεις του. Πρόκειται, δηλαδή, για την χαρτογράφηση του εσωτερικού μας βιώματος, το οποίο όμως αποτελεί και το υπόβαθρο των εκτιμήσεών μας, όταν συντάσσουμε τον χάρτη των ατομικών θεμάτων, τα οποία πρόκειται να αντιμετωπίσουμε στο εγγύς ή το απώτερο μέλλον. Διότι η διδασκαλία του Χριστού αφορά και τις δύο διαστάσεις της ατομικής μας καθημερινότητας. Όσα αποφασίζονται για το σήμερα, είναι ωφέλιμο να εμπλουτίζουν και τις πιθανότητες του μέλλοντός μας, αφήνοντας ανοιχτούς όλους τους δρόμους μια καλύτερης επιτυχίας. 

Η χαρτογράφηση είναι μια γοητευτική εργασία για τον αναζητητή της αλήθειας, προκειμένου να έχει μεν άγνωστα μέρη και θέματα – κανείς δεν τα ξέρει όλα! -, αλλά όσα ξέρει να τα ξέρει με ακρίβεια και πληρότητα. Αυτό θα του δώσει και την αποκάλυψη της άγνοιάς του, άρα θα γίνει πιο ταπεινός και συνετός στις πεποιθήσεις και τις πράξεις του. Η αναγνώριση της ατομικής μας άγνοιας είναι το πρώτο βήμα για ένα καλύτερο μέλλον όσον αφορά τις γνώσεις μας. Εκείνος που νομίζει ότι τα ξέρει, έχει ήδη σφραγίσει τον εσωτερικό του κόσμο και είναι αδύνατον να ανοίξει η σφραγίδα αυτή, διότι αυτή παράγει τον εγωισμό και την αυταρέσκεια, άρα αποκλείει τον εμπλουτισμό των υπαρχόντων.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός συνέστησε σε όλους τους ενδιαφερόμενους για πλουτισμό ζωής, παρούσας και μέλλουσας, να αφήνουμε πάντα  ανοιχτό το ενδεχόμενο να ανακαλύψουμε ότι δεν ξέρουμε τα πάντα, αλλά υπάρχουν και θέματα και περιοχές που είναι για το άτομό μας ακόμη αχαρτογράφητα, άρα υπάρχουν περιθώρια πρόσθετης γνώσης σε σχέση με όσα ξέραμε ή είχαμε αποκτήσει μέχρι σήμερα.

Και αυτό το αποδεικνύει η πρακτική μας καθημερινότητα, αφού δεν υπάρχει κανείς άνθρωπος που να γνωρίζει τα πάντα. Ακόμη και εάν γνωρίζει πολλά, η εσωτερική κατάρτιση βρίσκεται τόσο μακριά από την πληρότητα των μέτρων του δημιουργού, εκείνου δηλαδή που έκτισε τον κόσμο μέσα στον οποίο βιώνουμε την ατομική μας καθημερινότητα, ώστε είναι απλούστερο και ασφαλέστερο, δηλαδή να αποδεχθούμε αυτή την αλήθεια της μικρής γνώσης και της απέραντης άγνοιας, από το να κομπάζουμε για τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας, συγκρίνοντας τον εαυτό μας με τους άλλους και όχι με την σκληρή πραγματικότητα της ζωής.

Αλλά ο Χριστός δεν κάλεσε τον άνθρωπο να μετρά τα πράγματα σε συσχετισμό μόνο με τους γύρω του, αλλά τον κάλεσε, λαμβάνοντας υπόψη τα υπάρχοντα, να αναζητήσει την εικόνα της πληρότητας του δημιουργού του κόσμου. Όποιος αποδέχεται αυτή την εικόνα σύγκρισης μεταξύ υφιστάμενης γνώσης και υφιστάμενης άγνοιας, έχει ήδη κάνει ένα σοβαρό βήμα στην αποκατάσταση του εσωτερικού του κόσμου. Διότι όλα ξεκινούν από μέσα μας.

Οι επιθυμίες και οι επιλογές, οι στόχοι, και οι ρυθμιστές της ατομικής μας καθημερινότητας, οι δυνάμεις και οι δυνατότητες να πετύχουμε τους στόχους μας, και μυριάδες άλλα δεδομένα μέσα από τα οποία καθορίζεται η ατομική μας καθημερινότητα, η οποία και αποτελεί τον χάρτη των εμπειριών μας, δηλαδή των στοιχείων εκείνων που θα πρέπει καθένας να έχει τοποθετήσει στο επίπεδο της δικής του γνώσης, προκειμένου να κάνει βήματα σταθερά προς το μέλλον χωρίς υπαναχωρήσεις και εσωστρέφεια. 

Η χαρτογράφηση του κόσμου περιλαμβάνει δύο περιοχές. Μία του εξωτερικού κόσμου, της εργασίας και της καθημερινότητας, και μία του εσωτερικού κόσμου του ατόμου, δηλαδή τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τις προτιμήσεις, τις επιλογές και τις αποφάσεις μας. Η έμπρακτη εξέλιξη της χαρτογράφησης, δηλαδή της γνώσης των δύο αυτών περιοχών στην ατομική μας καθημερινότητα, προσδιορίζει και την πρακτική μας ζωή.

Όλα όσα συμβαίνουν στον καθένα μας πάνω στην γη είναι εξαρτημένα μόνο από τις δύο αυτές παραμέτρους κατά την εφαρμογή των ατομικών μας αποφάσεων, δηλαδή οι ατομικές μας εκτιμήσεις και το περιβάλλον, μέσα στο οποίο θα λειτουργήσουν οι δικές μας αποφάσεις και πράξεις. Δεν αναζητούμε, δηλαδή, εξωτερικούς παράγοντες που επηρεάζουν την καθημερινότητά μας, διότι είναι προφανής η ευθύνη και η συνέπεια των δικών μας αποφάσεων και τελικών πράξεων.

Είναι εύκολο να εκτιμούμε ότι φταίνε πάντα οι άλλοι, αλλά αυτό δεν βοηθά στην βελτίωση του δικού μας εσωτερικού κόσμου και στην ορθή εκτίμηση της πραγματικότητας, αφού σε κάθε περίπτωση, η απόφαση είναι ατομική και υπεύθυνη. Το να θεωρούμε δηλαδή, ότι οι άλλοι φταίνε και η κοινωνία και εγώ δεν έχω καμία ευθύνη, είναι μια παγίδα αυτοκαταστροφής της εικόνας της πραγματικότητας και αυτό δεν βοηθά κανένα.

Και η διδασκαλία του Χριστού βοηθά στην αποκατάσταση της στρεβλής εικόνας των πραγμάτων της ατομικής μας καθημερινότητας. Η Αλήθεια πρωτεύει. Όλα τα άλλα έπονται. Εάν η αλήθεια είναι βεβαιωμένη, όλα τα άλλα μπορεί να διορθωθούν. Άρα ο κρίσιμος παράγοντας είναι η ανακάλυψη της αλήθειας των πραγμάτων και η τοποθέτησή τους στον χάρτη της ατομικής μας καθημερινότητας χωρίς σκόπιμες παραλείψεις, που θα εξυπηρετήσουν μάταια συμφέροντα. Κανείς δεν τα ξέρει όλα. Αλλά όλοι ξέρουμε πολλά, και αυτό πολλές φορές είναι μια παγίδα στις εκτιμήσεις μας. Προσποιούμαστε ότι δεν ξέρουμε, ενώ ξέρουμε, και ότι ξέρουμε, ενώ δεν ξέρουμε. Αυτό είναι δόλος και προσπάθεια εξαπάτησης των άλλων για σκοπούς συμφέροντος και όχι αλήθειας.

Από το ενδιαφέρον για την ανακάλυψη της αλήθειας εξαρτάται η ακεραιότητα των απόψεών μας για το κάθε τι. Η αδιαφορία για την αλήθεια, είναι η βάση της φθοράς και της διαφθοράς. Και μπορεί οι μεγάλες αλήθειες να αποκαλύπτονται σταδιακά και όχι απότομα, ωστόσο το άτομο καλείται να επαγρυπνεί στην εξέλιξη της γνώσης του για την αλήθεια. Διότι τα λάθη πληρώνονται ακριβά τώρα, αλλά και στο μέλλον για όσους ενδιαφέρονται και για τις προοπτικές της ζωής.