Το κίνητρο για πλουτισμό και εξέλιξη σε κάθε τομέα της ατομικής μας ζωής είναι το εφόδιο, μέσα από το οποίο καθένας ως άτομο αλλά και ως κοινωνία μάς μεταφέρει προς ένα καλύτερο μέλλον. Η στασιμότητα και η αδιαφορία μάς κάνει αμέτοχους και τελικά νεκρούς ως προς την ίδια την ζωή. Διότι, ζωή σημαίνει όχι απλά ύπαρξη και επιβίωση, αλλά σημαίνει συμμετοχικότητα και παρουσία μέσα στα γεγονότα, με τα οποία καθένας αισθάνεται μέρος της ζωής.

Ζωή σημαίνει ενδιαφέρον, σημαίνει κατακτήσεις, σημαίνει χαρά για τα κέρδη και λύπη για τις απώλειες. Δηλαδή, τα συναισθήματα και τα γεγονότα μέσα από τα οποία προέρχονται, αποτελούν ένα κίνητρο για την εξέλιξη, για την κατάκτηση νέων οριζόντων στην ατομική μας ζωή. Αυτό δίνει νόημα και περιεχόμενο στην ζωή. Διαφορετικά πρόκειται για απλή επιβίωση, από την οποία δεν πρόκειται να προκύψει κάτι ουσιαστικό, από αυτά που όλοι προσδοκούμε μέσα στην καθημερινότητά μας.

Και αυτή είναι η αρνητική και η απαισιόδοξη πλευρά, με την οποία κανένας δεν συμφωνεί. Όλοι θέλουμε κάτι καλύτερο και για αυτό πασχίζουμε κάθε μέρα όλη μέρα. Αυτός είναι ο βαθύτερος λόγος που αναζητούμε τροφή και στοργή ως βρέφη, αναζητούμε νόημα στο επάγγελμά μας, αναζητούμε σύντροφο για την ιδιωτική μας ζωή, αναζητούμε το καλύτερο που μπορούμε να πετύχουμε μέσα στην ατομική μας καθημερινότητα, δηλαδή αναζητούμε το επόμενο σκαλοπάτι, που θα μας οδηγήσει σε νέους χώρους σε νέες εμπειρίες. Και είναι φυσικό για όλα αυτά να πληρώνουμε το κόστος των αναζητήσεών μας.

Όποιος δεν θέλει να πληρώνει το κόστος, δεν μπορεί και να κατακτήσει κάτι καλύτερο. Αντίθετα, σε λίγο θα αρχίσει να χάνει και από εκείνα που ήδη κατέχει. Αυτή είναι με λίγα λόγια η ιστορία του ανθρώπου, από την εποχή που μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξή του, η οποία και μας αφορά όλους, γιατί μέσα από αυτή την παραδοχή της εξελικτικής μας πορείας ως σκεπτόμενοι άνθρωποι, έχουμε καλύτερες τροφές, καλύτερες συνθήκες διαβίωσης, έχουμε καλύτερους χρόνους ατομικής αναψυχής. Και όποιος αρνείται αυτή την πραγματικότητα, ουσιαστικά αρνείται την κοινή λογική και ψεύδεται προς τον εαυτό του.

Αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο Χριστός χρειάστηκε περισσότερο από τρία χρόνια για να διδάξει τους ανθρώπους που είχαν ενδιαφέρον για την ζωή, όχι μόνο ως επιβίωση, αλλά και ως δυνατότητες προεκτάσεων σε νέους ορίζοντες. Διότι ο Χριστός, δεν εξήγησε μόνο πώς να αποφεύγουμε τα λάθη, αλλά άνοιξε δρόμους για νέες κατακτήσεις μέσα από την κατανόηση των αξιών της καθημερινής ζωής. Δεν υπέδειξε αδιέξοδα δρόμων, αλλά εξήγησε πώς να περπατήσουμε ως άτομα και ως κοινωνία προς ένα καλύτερο αύριο και μέλλον, απώτερο, απώτατο και αιώνιο. Όχι επιμονή στα αδιέξοδα, αλλά προσπάθεια κατανόησης του κόσμου, ώστε να υπάρξει εξέλιξη προς το καλύτερο, κάτι που σημαίνει κέρδος και για το άτομο. 

Η προβολή του ονόματος, δηλαδή η επωνυμία, παίζει συχνά καθοριστικό ρόλο στον εμπλουτισμό των ήδη υπαρχόντων ενός ατόμου, και κατά συνέπεια και της γύρω του κοινωνίας. Η γνωριμία του κοινού με το όνομά μας φέρνει πλούτο κάθε είδους, άρα η επωνυμία είναι κάτι που το επιδιώκουμε όλοι γιατί συμβάλλει στην αύξηση της ατομικής μας περιουσίας, για άλλους περισσότερο και για άλλους λιγότερο. Και, φυσικά, για το θέμα αυτό υπάρχει “συνωστισμός”, ιδιαίτερα στις θέσεις εκείνες όπου εκτός από τον απλό πλουτισμό, έρχεται και το χειροκρότημα, δηλαδή η επί τόπου αναγνώριση της αξίας μας από το κοινό.

Αυτή ακριβώς η πλευρά της καθημερινότητας συνήθως μάς κυριεύει και προχωρούμε πέραν των δικών μας ορίων, προκειμένου να πάρουμε μερίδιο και από πράγματα που στην πραγματικότητα ανήκουν σε άλλους. Και αυτό μπορεί να φέρει ανταγωνισμό και συγκρούσεις, με αποτέλεσμα να χάνεται το κέρδος από την απόκτηση της μεγαλύτερης επωνυμίας και της προβολής του ονόματός μας. Δηλαδή, ενώ στην αρχή η προβολή είναι αρεστή, στο τέλος, εάν γίνει λάθος χειρισμός, μπορεί να μετατραπεί σε εφιάλτη επιζήμιο για τον καθένα. Ιδιαίτερα εάν η προβολή σχετιστεί και με οικονομικές απολαβές, τότε το πρόβλημα μπορεί να φτάσει στο απροχώρητο και αντί για κέρδος να υπάρξει ζημία.

Μάλιστα, εάν πρόκειται για πλουτισμό που κάποιος άλλος τον έχει στερηθεί, υπάρχει κίνδυνος να αναπτυχθεί το μίσος, η περιφρόνηση, η απαξίωση και όλες οι αρνητικές δομές, από τις οποίες θα προκύψει μεγαλύτερη ζημία. Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός έβαλε την τιμή που μας αποδίδουν οι άνθρωποι όσο είμαστε στην ζωή, σε δεύτερη ή τελευταία μοίρα, διότι εύκολα μπορεί να προκαλέσει ουσιαστικά προβλήματα στις συνειδήσεις κάποιων ατόμων και αντί για κέρδος να εισπράξουμε διωγμό και επίθεση. Η προβολή, δηλαδή, των επιτυχιών μας πρέπει να γίνεται με βάση την ταπεινοφροσύνη και όχι της υπερηφάνεια, η οποία προκαλεί μόνη της αντιδράσεις και παρακρούσεις, αντί για πραγματικό έπαινο και θετική προβολή.

Το κυνήγι δηλαδή της δημοσιότητας και της επωνυμίας, πρέπει να υπακούει και στους όρους της κοινωνικής κατάστασης που επικρατεί, διότι διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος εκτεταμένης ζημίας. Και ο Χριστός έδωσε το παράδειγμα. Όλοι όσοι τον τιμούσαν όταν τους θεράπευε και τους ευεργετούσε,όταν ήρθε η ώρα της κρίσης, πάντες τον εγκατέλειψαν χωρίς ίχνος αναγνώρισης της προσφοράς του στο κοινό καλό. Ακόμη και οι στενοί του μαθητές και συνεργάτες απομακρύνθηκαν και αμφέβαλλαν για πολλά που είχαν εκτιμήσει ως πολύτιμα νωρίτερα από τον ίδιο τον Χριστό. “Όσοι θέλετε να κρατήσετε την πίστη έως το τέλος, πρέπει να αποφεύγετε την μεγάλη προβολή και την επωνυμία, διότι ο έπαινος των ανθρώπων είναι αβέβαιο δεδομένο στην ατομική μας εξέλιξη, όταν αναζητούμε την στενότερη επαφή με τον δημιουργό, προκειμένου να περάσουμε με επιτυχία τον δικό μας Γολγοθά της καθημερινότητας”.

Η αύξηση του πλούτου μας περνάει μέσα από τις προσωπικές μας επιλογές και από την ατομική μας ευθύνη. Τόσο για την απόκτηση, όσο και για την διατήρηση. Κανείς δεν υπάρχει που να είναι πλούσιος και να μην κοπίασε να αποκτήσει τον πλούτο, και κανείς δεν τον διατήρησε χωρίς ευθύνη. Διότι, όλα χάνονται όταν δεν υπάρχει η ατομική ευθύνη και ο ατομικός αγώνας.

Πολύ περισσότερο, εύκολα χάνονται όσα δεν είναι υλικά πράγματα, δεν είναι, δηλαδή, εύκολα αντιληπτά και διαχειρίσιμα, διότι είναι μη ορατά και κατά κανόνα δεν προσέχουμε σε αυτά, όπως προσέχουμε για τα χρήματα και τα άλλα υλικά στοιχεία που διαθέτει καθένας στην ατομική του καθημερινότητα. Όσα, δηλαδή, δεν είναι χρηστικά στην καθημερινή μας ζωή, αντικείμενα και άλλα υλικά, εύκολα τα ξεχνάμε και ο χρόνος τα καλύπτει ή και εξαφανίζει την παρουσία τους.

Αυτό συμβαίνει, κυρίως, για τον μη ορατό κόσμο μας, δηλαδή τις σκέψεις και τα αισθήματά μας, τα οποία καθορίζουν και τις αποφάσεις μας, ωστόσο δεν δίνουμε μεγάλη σημασία στην ύπαρξή τους και στην καλλιέργεια τέτοιων θεμάτων. Αντίθετα τα παραμελούμε και μόνον όταν μια αδυναμία ή ασθένεια κτυπήσει την πόρτα μας, τότε τρέχουμε να καλύψουμε τα κενά και να βρούμε λύσεις που θα μπορούσαμε πιθανόν να έχουμε καλλιεργήσει νωρίτερα. Διότι, τίποτα δεν πέφτει ξαφνικά από τον ουρανό, αλλά τα περισσότερα καθημερινά θα μπορούσαμε με άλλη διαχείριση να τα έχουμε προβλέψει και να αντιμετωπίζονται πιο εύκολα ή και να τα έχουμε αποφύγει εξ ολοκλήρου.

Και αυτό ήταν το μήνυμα του Χριστού. Δεν ήταν να φύγουμε από τον κόσμο και τα προβλήματά του, αλλά να μαθαίνουμε μέσα από την καθημερινή μας ζωή, πώς να προτιμούμε επιλογές, οι οποίες θα μας οδηγήσουν σε ασφαλέστερους δρόμους και καλύτερα αποτελέσματα. Διότι, κατά την διδασκαλία του Χριστού όλα τα εμπόδια είναι θέματα πίστεως και καλλιέργειας αυτής, και των όσων συνοδεύουν την ζωή της πίστης.

Διότι, πίστη δεν είναι μόνο η πίστη στον θεό ή το ιερό πρόσωπο που καθένας επικαλείται για βοήθεια σε κρίσιμες στιγμές, αλλά είναι και ένα εσωτερικό εφόδιο, ένας εσωτερικός “μηχανισμός” που λειτουργεί μέσα στο σώμα μας και καθιστά το σώμα μας ικανό να προβλέπει πράγματα και να θεωρεί ως υπαρκτά, στοιχεία που δεν έχουν ακόμη εμφανιστεί στο ορατό προσκήνιο, αλλά υπάρχουν και συντελούνται στο παρασκήνιο, πριν εμφανιστούν στην ζωή μας. Ελπιζομένων υπόσταση και έλεγχος πραγμάτων που δεν φαίνονται, είναι ορολογίες που δεν τις έχουμε συνηθίσει, αλλά αποτελούν το καταστάλαγμα της πρακτικής ζωής, όπως την παραδίδει η Καινή Διαθήκη.

Και η καλλιέργεια της πίστης σε όλες τις διαστάσεις, έχει απτά αποτελέσματα στην πρακτική καθημερινή μας ζωή, όταν αυτή εφαρμόζεται συστηματικά και με παραγωγική αύξηση, μέσα από την ατομική μας επίγνωση της παρουσίας του θεού στην καθημερινή μας πρακτική ζωή, και όχι μόνο κατά την εκτέλεση των ατομικών μας θρησκευτικών υποχρεώσεων. 

Η ανανέωση στόχων και μεθόδων στην ατομική μας καθημερινότητα είναι κυρίαρχα στοιχεία που βοηθούν την απεμπλοκή μας από αδιέξοδες καταστάσεις. Όσο πιο νωρίς γίνει αντιληπτή η αδιέξοδη πορεία και η λάθος στάση ζωής, τόσο λιγότερη ζημία συσσωρεύεται. και εδώ υπεισέρχεται ο παράγοντας υπερηφάνεια, που δεν μάς αφήνει να κατανοήσουμε ορθά την θέση μας, αλλά τυφλώνει ή μυωπάζει την όρασή μας, με αποτέλεσμα να συνεχίζουμε την πλάνη μέσα στην οποία βαδίζουμε.

Η μετάνοια, δηλαδή το αντίδοτο της υπερηφάνειας, ανοίγει δρόμους εκεί που όλα φαίνονται αδιέξοδα. Η υπερηφάνεια μάς τυφλώνει και οδηγεί σε αδιέξοδα, και, εάν συνεχίσουμε, στον θάνατο από άγνοια και σκληρή καρδιά, ενώ υπάρχουν δρόμοι στα αδιέξοδα, που απλά εμείς δεν τους βλέπουμε. Και αυτό ισχύει τόσο για το κάθε άτομο, όσο και για την συνολική κοινωνία των ανθρώπων, όταν δεν αναγνωρίζουμε το μέγεθος της δικής μας άγνοιας, αλλά φτάνουμε σε κινήσεις απελπισίας. Ενώ, δηλαδή, ξεκινάμε καλά με καλούς στόχους πλουτισμού και επωνυμίας, τελικά εάν υπεισέλθει η υπερηφάνεια χάνουμε την κοινή λογική και καταλήγουμε πολλές φορές σε περιττά αδιέξοδα, τα οποία με την σειρά τους επιφέρουν καθυστερήσεις ή και τραγωδίες στην ζωή.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός εξήγησε ότι όταν το άτομο φτάνει σε αδιέξοδα, είναι χρήσιμο να ξανασκεφτεί από πού ξεκίνησε, πού έφτασε, και γιατί. Ο ατομικός απολογισμός δεν είναι κακός. Αντίθετα βοηθά να κατανοήσουμε τους εαυτούς μας και να αναλογιστούμε τα λάθη του παρελθόντος, από την μια αποφεύγοντας την επανάληψη, και από την άλλη υιοθετώντας την ανανέωση του νου, του εσωτερικού μας δηλαδή ανθρώπου. Αυτή η ανανέωση βοηθά στον επαναπροσδιορισμό στόχων και μεθόδων, ώστε, χωρίς να μπορούμε να αλλάξουμε το παρελθόν, να αξιοποιήσουμε την αρνητική πείρα από τα παθήματα και τα αδιέξοδα, και να οδηγηθούμε σε νέους δρόμους επιτυχίας.

Διότι, ο Χριστός δεν ήρθε να μάς εγκλωβίσει σε αδιέξοδα, αλλά να μας υποδείξει, και να μας ενισχύσει σε νέες προοπτικές πορείας προς ένα νέο στόχο του παρόντος αλλά και του μέλλοντος. Μπορεί τα εξωτερικά στοιχεία της θρησκείας να μας απογοητεύουν, ωστόσο ο πυρήνας διατηρείται αλώβητος, διότι έχει ως κέντρο την πίστη και την καλλιέργειά της, στοιχεία απαραίτητα για κάθε ατομική στροφή από τα αδιέξοδα προς τους νέους δρόμους της επιτυχίας, δηλαδή του εμπλουτισμού και της επωνυμίας, από την φτώχεια και την ανωνυμία. Ωστόσο, οι επιλογές είναι πάντα ατομικές και αφορούν την ατομική μας ζωή και μόνο. Κάθε άλλη διάσταση δεν υφίσταται μέχρι αυτή να προκύψει στο προσκήνιο και όχι στο παρασκήνιο. 

Το ζητούμενο σε μια προσπάθεια πλουτισμού δια της επωνυμίας είναι η σταθερότητα της ζωής. Δηλαδή, κάθε βελτίωση των υπαρχόντων να μην υποσκάπτει τα ήδη αποκτηθέντα, αλλά να προσθέτει χωρίς να αφαιρεί. Και αυτό είναι δύσκολο, διότι στην προσπάθειά μας να κατακτήσουμε κάτι νέο, εκθέτουμε – συνήθως – τον εαυτό μας σε άγνωστους κινδύνους, από τους οποίους μπορεί να προκύψουν ζημίες αντί για κέρδη και ωφέλεια.

Συνεπώς, δεν είναι μόνο η απαιτούμενη δύναμη για την προσπάθεια κατάκτησης νέων ή επαύξησης των υπαρχόντων αγαθών και κατακτήσεων, αλλά ελλοχεύει ο κίνδυνος όλα να έγιναν καλά, και το αποτέλεσμα να μην είναι το αναμενόμενο ή – πολλές φορές – να είναι το αντίθετο από το προσδοκώμενο. Αυτό, λοιπόν, που πολλές φορές συμβαίνει, είναι ότι δεν ξέρουμε πού να σταματήσουμε και “μάς παίρνει το ποτάμι”, χωρίς να έχουμε την δύναμη να αντισταθούμε. Περνάμε, δηλαδή, το όριο των δικών μας πραγματικών αναγκών και μπαίνουμε στις επιθυμίες άλλων, οι οποίες βγάζουν όμως εκτός στόχου τις δικές μας αποφάσεις και προσπάθειες.

Έτσι, ενώ η προσπάθεια και η δύναμη που διαθέσαμε για να κατακτήσουμε κάτι νέο ήταν ικανοποιητικά, τελικά φτάσαμε σε ζημία, όχι λόγο αντιστάσεων, αλλά λόγω κεκτημένης δικής μας ταχύτητας την οποία δεν είχαμε ελέγξει. Το αποτέλεσμα, δηλαδή, είναι αρνητικό, ενώ όλα έδειχναν ότι πηγαίναμε για θετικά νέα. Αυτός, λοιπόν, ο κίνδυνος υπάρχει σε όλες μας τις καλές προσπάθειες για κατάκτηση της επωνυμίας και του πλούτου, αλλά οι λάθος δικοί μας υπολογισμοί οδήγησαν σε τελική αποτυχία. Και αυτό ακριβώς το στοιχείο της υπερβολής – της πλεονεξίας – ήταν ένα σημαντικό, ίσως το πιο σημαντικό μάθημα που δίδαξε ο Χριστός στην τότε καθημερινότητα.

Διότι, εμείς σήμερα δεν χρειαζόμαστε ίππους και άρματα, αλλά χρειαζόμαστε σύγχρονα οχήματα για την δική μας εξυπηρέτηση. Δηλαδή, αυτό που άλλαξε δεν είναι η ανάγκη μας για μετακίνηση, αλλά άλλαξαν τα εξωτερικά δεδομένα, άρα δεν έχουμε στάβλους για τα άλογα, αλλά έχουμε parkings για τα δικά μας αυτοκίνητα, που μπορεί να είναι όσα χρειαζόμαστε πραγματικά, αλλά συνήθως περνάμε στο επίπεδο των μη αναγκαίων, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να φτάνουμε σε ατυχίες και αδιέξοδα. Και ο Χριστός εξήγησε ότι, αυτό που πρέπει να προσέχουν όσοι ενδιαφέρονται για την εφαρμογή της δικής του διδασκαλίας, δεν είναι η προσκόλληση στην άρνηση της ανάγκης, αλλά είναι ο έλεγχος των ατομικών μας υπερβολών, από τις οποίες προέρχονται οι έριδες και η φιλονικία που τραυματίζουν την ατομική μας καθημερινότητα. Η υπερβολή όταν ξεφεύγει από τα όρια, προαπαιτεί εγκράτεια, προκειμένου τα κέρδη να είναι περισσότερα από την ζημία.