Η συνήθεια που έχουμε όλοι να αισθανόμαστε κομμάτι του κοινωνικού μας συνόλου, όσο χρόνια ζούμε πάνω στη γη, επηρεάζει και την γενικότερη συμπεριφορά και λογική μας. Και ενώ είναι γεγονός ότι καθένας είναι μια χωριστή προσωπικότητα, ισχυρή ή ανίσχυρη, με πολλές ή λίγες ικανότητες, πολλές φορές μας διαφεύγει αυτή η σκληρή αλήθεια, και υιοθετούμε στοιχεία που έχουν αξία για άλλους, αλλά δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές μας προσωπικές ανάγκες. Και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται κενά μέσα στην ζωή μας, να νομίζουμε ως αξιόλογα πράγματα που δεν έχουν αξία για την προσωπική μας ζωή, και τελικά να χάνουμε το νόημα της ζωής, που είναι η ίδια η αξία της προσωπικής και ατομικής μας ζωής.

Και ακριβώς σε αυτό το σημείο η διδασκαλία του Χριστού είναι αξιοσημείωτα προσεκτικά διατυπωμένη. Διότι στόχος του Χριστού δεν ήταν η κοινωνία των ανθρώπων, αλλά οι προσωπικότητες που αποτελούν την κοινωνία, τα άτομα που έχουν την ευθύνη των προσωπικών τους επιλογών ή ακόμη και των ευθυνών που τους αναθέτει η κοινωνία των ανθρώπων. Έτσι, καλός πολίτης δεν είναι εκείνος που κάνει χωρίς προσωπική άποψη ότι του λένε οι άλλοι, αλλά εκείνος που γνωρίζει σε βάθος το ατομικό του καθήκον και το πράττει με αξιοπρέπεια και σε σεβασμό στο κοινωνικό σύνολο.

Και προφανώς αυτό ισχύει σε κάθε περίπτωση, και μάλιστα στην περίπτωση των ατομικών επιδιώξεων και στόχων. Διότι ενώ οδηγούμε το αυτοκίνητό μας σε ένα πολυσύχναστο δρόμο με πολλά αυτοκίνητα δίπλα μας, κανένας δεν κάνει το λάθος να ακολουθήσει το άλλο αυτοκίνητο χωρίς διάκριση, αλλά καθένας μας ακολουθεί τον προσωπικό του δρόμο που θα τον φέρει στον δικό του προορισμό. Ένα προορισμό που είναι κατά κανόνα απόλυτα προσωπικός και ατομικός, όπως συμβαίνει και με την γέννησή μας και τον θάνατό μας που είναι απόλυτα ατομικός και προσωπικός.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός τόνιζε με έμφαση την προσωπική οπτική γωνία των γεγονότων, τόνιζε την ανάγκη κατανόησης της ατομικής ευθύνης κατά την διαδικασία των επιλογών μας, ακριβώς γιατί εκεί κρίνεται καθένας χωριστά και προσωπικά, και όχι ως σύνολα και γενικότητες. Η ζωή μας είναι προσωπική. Κανένας άλλος δεν ζει για μας και δεν μας αντικαθιστά στον θάνατο. Οι ώριμοι άνθρωποι ξέρουν καλά ότι ο δρόμος της καθημερινότητας και οι δρόμοι της ζωής είναι προσωπικοί, και η ευθύνη των επιλογών μας δεν μεταβιβάζεται σε άλλους “ούτε στον Αδάμ και στην Εύα”!

Καθένας προσωπικά και ατομικά κερδίζει ή χάνει στην καθημερινότητα, και, φυσικά, κερδίζει ή χάνει στην προοπτική της αιωνιότητας, για την οποία αγωνίστηκε να μας εξηγήσει ο ίδιος ο Χριστός. Η πίστη και η προοπτική στην αιωνιότητα, δεν αναιρεί την σημασία και την ατομική ευθύνη της καθημερινότητας. Αντίθετα, η νίκη στην καθημερινότητα είναι η απόδειξη της ωριμότητας στην πίστη της αιωνιότητας.

Η άνοιξη είναι η πιο αγαπητή και πιο δυναμική εποχή του χρόνου. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί ενεργοποιούνται, οι νεκροί είναι πλέον ορατοί δια γυμνού οφθαλμού και μια νέα περίοδος δράσης ξεκινά για όλους τους ζωντανούς.

Με αυτή την απλή αλλά βαθιά αληθινή εικόνα ήθελε και ο Χριστός να εξοπλίσει τους πιστούς μαθητές του, ώστε να μην χάνονται μέσα σε φιλοσοφικές και όχι πρακτικές αλήθειες. Για τον λόγο αυτό χρησιμοποίησε το παράδειγμα του κρασιού και των ασκών μέσα στους οποίους φυλάσσονταν ο κατεργασμένος καρπός της αμπέλου. Το κρασί τότε, όπως και σήμερα ήταν ένα πολύτιμο αγαθό, αλλά είχε ένα πρόβλημα: την φύλαξη και διατήρησή του. Και τούτο διότι, σε αντίθεση με το νερό, όσο περισσότερο χρόνο διατηρείται, τόσο μεγαλύτερη αξία έχει. Το νερό δηλαδή έχει μεγάλη αξία όταν είναι φρέσκο, ενώ το κρασί αποκτά αξία όσο περισσότερο χρόνο το διατηρούμε.

Αυτό σημαίνει ανάγκη καλών δοχείων φύλαξης, αλλά και προστασίας από άλλους καταστροφικούς παράγοντες. Άρα, όσο καλύτερα αγγεία φύλαξης και μέτρα προστασίας, τόσο καλύτερο κρασί μπορούμε να διαθέτουμε. Και φυσικά ο Χριστός δεν ήθελε να κάνει μάθημα οινοποιίας, αλλά ήθελε να δείξει την αξία της δύναμης της αναστημένης ζωής, μιας ζωής που με την πάροδο του χρόνου δεν χάνει αλλά κερδίζει αξία. Η δυναμική της άνοιξης είναι όμοια με την δυναμική της παρουσίας και λειτουργίας της αναστημένης ζωής: όσο καλύτερα και ασφαλέστερα την διατηρούμε μέσα μας, τόσο η αξία της μεγαλώνει με την πάροδο του χρόνου. Και όσο η ηλικία του ανθρώπου αυξάνεται, η αξία του περιεχομένου της αναστημένης ζωής μεγαλώνει αντίστοιχα.

Η ανανέωση είναι στοιχείο της καθημερινότητάς μας και υπάρχει σε κάθε μας δραστηριότητα. Πολλά πράγματα ανανεώνονται χωρίς την δική μας συμμετοχή, όπως για παράδειγμα το σώμα μας, το οποίο με τις αυτόματες λειτουργίες του ανανεώνεται διαρκώς ανεξάρτητα από την δική μας θέληση και συμμετοχή.

Υπάρχουν όμως και άλλα θέματα, τα οποία δεν ανανεώνονται χωρίς τη δική μας θέληση, όπως για παράδειγμα τα χρώματα στο σπίτι μας, τα ρούχα που φοράμε ή τα έπιπλα και το αυτοκίνητο που οδηγούμε. Και για μεν τις αυτόματες λειτουργίες, εκείνες δηλαδή που δεν απαιτούν τη δική μας παρέμβαση, είναι προφανές ότι ο δημιουργός μας έχει προβλέψει μέσα στο σώμα μας την ύπαρξη εκείνου του αυτόματου ανανεωτικού μηχανισμού, ο οποίος εξασφαλίζει την καθημερινή και συνεχή ανανέωση, ώστε να διατηρούμαστε σε ζωή. Διαφορετικά, αν δηλαδή πάψει να λειτουργεί η αυτόματη ανανέωση, ο θάνατος είναι προ των πυλών.

Ωστόσο στον άνθρωπο, και νομίζω αποκλειστικά στον άνθρωπο, ο δημιουργός έχει τοποθετήσει μέσα στον υπαρξιακό μας κώδικα, ένα ακόμη μηχανισμό ανανέωσης, ο οποίος όμως δεν λειτουργεί χωρίς την δική μας συμμετοχή και δραστηριότητα. Έχουμε δηλαδή όλοι την τάση της ανανέωσης, έχουμε την κρίση να κατανοούμε την ανάγκη της ανανέωσης σε όλα τα πράγματα που μας περιβάλλουν, αλλά χωρίς την δική μας θέληση και συμμετοχή, τίποτα δεν μπορεί να γίνει. Και η ανάγκη αυτής της ανανέωσης αποτελεί κύριο στοιχείο της διδασκαλίας του Χριστού, ο οποίος χωρίς εξαιρέσεις απαιτεί την ενεργό και ουσιαστική συμμετοχή μας στις δράσεις που αφορούν τη σχέση μας με την ζωή και μάλιστα με την αιώνια ζωή.

Κύριο χαρακτηριστικό της απάτης και της εξαπάτησης είναι ο δόλος. Κάποιος που έχει συμφέρον από την δική μου ζημία, χρησιμοποιεί την απάτη, την πανουργία, δηλαδή το επικαλυμμένο ψέμα, προκειμένου εγώ, το θύμα, να μην ανακαλύψω την αλήθεια και να αποφύγω την καταστροφή που κάποιος θέλει στην ζωή μου. Και επειδή τα πολύτιμα πράγματα της ζωής μας είναι πρόκληση για όλους τους εχθρούς μας, είναι φυσικό εκεί να επικεντρώνεται το ενδιαφέρον.

Όσο πιο πολύτιμο είναι κάτι, τόσο πιο πολύπλοκες μεθόδους χρησιμοποιούν για να πάρουν τα πολύτιμα πράγματα από την δική μας εξουσία και να μείνουμε φτωχοί και αδύναμοι. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο ίδιος ο Χριστός και μετά οι μαθητές του τόνιζαν με ιδιαίτερη έμφαση την ανάγκη να κρατήσουμε τα μάτια μας ανοικτά, ώστε οι κλέπτες να μην αφαιρέσουν τα πολύτιμα αγαθά που μας ανήκουν. Γιατί ο δημιουργός έχει προβλέψει με αφθονία όλα τα εφόδια και τα αγαθά που έχουμε ανάγκη για μια πετυχημένη καθημερινότητα, αλλά και ο εχθρός έχει μελετήσει την αφέλεια και την άγνοιά μας, ώστε να κλέψει και να καταστρέψει ό,τι πολύτιμο έχουμε. Και όσο πιο πολύτιμο είναι το ζητούμενο, τόσο και πιο πολύπλοκες είναι οι απάτες που μεθοδεύει, ώστε να χάσουμε τον έλεγχο και να παρασυρθούμε σε καταστροφικές διαδικασίες.

Η αλλαγή που παρουσιάζει η φύση στις ετήσιες εποχές, άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας, είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα ότι η φύση παραμένει ζωντανή και μπορεί να φέρει τους καρπούς που όλοι περιμένουμε. Η νεκρή φύση αλλάζει χαρακτηριστικά, αλλά αυτά παραπέμπουν σε παρακμή και θάνατο.

Η ζωντανή φύση μεταμορφώνεται διαρκώς και αυτό μπορούμε να το παρακολουθούμε ακόμη και με το απλό βλέμμα μας. Η νεκρή φύση, όχι μόνο δεν μπορεί να φέρει καρπούς, αλλά παρουσιάζει αλλαγές που προμηνύουν τον θάνατο μέσα στο χρόνο. Το νεκρό δένδρο, το νεκρό σώμα, δεν έχει ελπίδες. Οι ζωντανοί οργανισμοί έχουν ελπίδα. Ελπίδα για κάτι καλύτερο, ελπίδα μεταμόρφωσης, ελπίδα ανανέωσης, ελπίδα όχι μόνο για το σήμερα, αλλά και το αύριο, και το απώτερο μέλλον. Μόνο στους ζωντανούς μπορεί να κατοικήσει η ελπίδα. Μόνο οι ζωντανοί άνθρωποι μπορεί να αποκτήσουν δικά τους παιδιά.

Οι νεκροί έχουν χάσει αυτή την ικανότητα. Μέσα από τα νεκροταφεία δεν γεννούνται νέα βρέφη. Και αυτό ήθελε να τονίσει ο Χριστός και οι μαθητές του. Κρατήστε τη ζωή γιατί μόνον αυτή αξίζει, μόνον αυτή μπορεί να έχει ανανέωση και ελπίδα. Η νεκρή ζωή, όπως και η νεκρή φύση, δεν μπορεί να φέρει ζωή, δεν μπορεί να ανανεωθεί. Ο θάνατος έχει ήδη φέρει την καταστροφή. Η ζωή έχει τη δύναμη να ανανεωθεί και να φέρει καρπούς.