Για να γίνει μία κατάκτηση είναι προφανές ότι απαιτείται πρώτα να “κατακτήσουμε” τον εαυτό μας, δηλαδή να έχουμε την κυριότητα του σώματος και της ψυχής μας. Δηλαδή, να έχουμε το “γνώθι σ’ αυτόν”, αυτό που ονομάζεται κυριότητα του εαυτού μας μέσω της επίγνωσης της αλήθειας των εφοδίων που διαθέτει καθένας στην ατομική του καθημερινότητα.
Το “αυτεξούσιον”, όπως έλεγαν οι πατέρες, είναι το πρώτο πράγμα που καλείται κάθε εχέφρων να πραγματοποιήσει για τον ίδιο του τον εαυτό, εάν, βεβαίως, θέλει να προχωρήσει και σε παραπέρα κατακτήσεις στην ατομική του πορεία μέσα στην καθημερινότητα. Διότι, εάν δεν ξέρω πρώτα ποιός είμαι και που πάω, είναι προφανές ότι θα πελαγοδρομώ χωρίς στόχους και αποτελέσματα. Αντίθετα, εάν ξέρω ποιός είμαι και τί θέλω να κατακτήσω στον σύντομο επί γης βίο μου, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να μην χάσω χρόνο και δυνάμεις σε μάταιες παραδιατριβές, αλλά να στοχεύσω στην πορεία που θα με φέρει με μεγαλύτερη – χωρίς τίποτα να είναι σίγουρο προ του τέλους της πορείας – ασφάλεια στον προορισμό μου.
Άγνοια του εαυτού μας και των φυσικών εφοδίων που καθένας διαθέτει, δημιουργεί αρνητικό πεδίο για την επέκεινα πορεία. Διότι, απόκτηση πραγμάτων χωρίς γνώση είναι επικίνδυνη, αφού η άγνοια συνοδεύεται από αλαζονεία, όταν δεν στηρίζεται σε αγαθή συνείδηση, δηλαδή εάν δεν καταβάλλει προσπάθειες να ξεφύγει από την άγνοια, και να προχωρήσει στην περιοχή της γνώσης των θεμάτων ζωής που τον απασχολούν. Άρα, η κατάκτηση της γνώσης του εαυτού μας δεν είναι ανέκδοτο ιστορικό, αλλά έχει βάση αληθείας στην πραγματική ζωή, για όποιον, βεβαίως, ενδιαφέρεται για την πραγματική και όχι την πλασματική ή την νεφελώδη ονειρική πραγματικότητα.
Και αυτό ήταν το μήνυμα της διδασκαλίας του Χριστού. Μην παρασύρεστε σε φαντασιώσεις, αλλά αρχίσετε από τον εαυτό σας και τα ατομικά σας ελαττώματα, ώστε να βλέπετε πιο καθαρά την αλήθεια των πραγμάτων που αφορούν την ατομική σας ζωή, και όχι μόνο τις κοινωνικές εικόνες που κυκλοφορούν δίπλα σας. Διότι, η κοινωνική εικόνα είναι αληθινή, αλλά δεν ξέρεις πώς διαμορφώνεται, άρα δεν είσαι σε θέση να παρέμβεις και να αλλάξεις κάτι.
Αντίθετα, εξήγησε ο Χριστός, εάν αρχίσεις να αλλάζεις εσύ, τότε θα αρχίσει να αλλάζει και η οπτική σου, για το τί πραγματικά συμβαίνει γύρω σου στην κοινωνία, ώστε, από την μια να αποφεύγεις τα επιζήμια, και από την άλλη να επιλέγεις τα ωφέλιμα. Διότι πρώτα έρχεται η διάκριση του καλού από το πονηρό και το κακό, και κατόπιν οι επιλογές και οι αποφάσεις για την ατομική μας πρακτική στην καθημερινότητα.
Συνήθως όλοι κάνουμε το ίδιο λάθος. Κρίνουμε και κατακρίνουμε τα λάθη των άλλων – πολλές φορές χωρίς να ξέρουμε την αλήθεια – και αφήνουμε για το τέλος ή για “το αιώνιο ποτέ” τις δικές μας “αμαρτίες”, δηλαδή τις αποτυχίες στην δική μας καθημερινότητα, δικαιώνοντας τους εαυτούς μας, ενώ και εμείς κάνουμε τα ίδια – ή και σοβαρότερα – λάθη.
Αυτή η πρακτική είναι προφανές ότι τυφλώνει και δηλητηριάζει την ατομική μας συνείδηση, διότι συσσωρεύει εγωισμό και αδικία, στοιχεία καταστροφικά για το ατομικό μας μέλλον. Η “άφεση” των λαθών των άλλων – ιδιαίτερα εάν δεν μάς αφορούν τα λάθη αυτά – είναι η πρώτη προτεραιότητα για την δική μας άφεση και ελευθερία από την δουλεία του εγωισμού και της αδικίας.