Η μετάνοια, η αναγνώριση των θετικών ή αρνητικών επιπτώσεων των πράξεών μου στην καθημερινή μας ζωή και η διόρθωση με βάση τις προσωπικές μου επιδιώξεις, είναι η κρίσιμη παράμετρος που τροφοδοτεί με καύσιμη ύλη την προοπτική του μέλλοντος κάθε φυσικού προσώπου.

Η ευθύνη μιας υπεύθυνης δήλωσης αφορά όχι μόνον αυτόν που κάνει την δήλωση, αλλά και εκείνον που την αποδέχεται ως αληθή. Και, φυσικά, δεν εξαντλείται η ευθύνη με την ύπαρξη απλής υπογραφής, αλλά πρέπει να υπάρχουν και άλλες αποδείξεις, τόσο για το πρόσωπο που κάνει την δήλωση, όσο και για την ορθότητα και ακρίβεια του περιεχομένου. Και, βέβαια, αυτό απαιτεί μέριμνα και ευθύνη του ατόμου που αποδέχεται την υπεύθυνη δήλωση. Διότι ο αποδέκτης οφείλει να ερευνήσει ο ίδιος – αν αφορά το πρόσωπό του – τις αληθείς παραμέτρους των δηλώσεων και του προσώπου που τις δηλώνει. Διότι οι παγίδες κρύβονται πολλές φορές στις λεπτομέρειες και καθένας οφείλει να είναι ερευνητικός και όχι απλοϊκός. Να δαπανά χρόνο και δυνάμεις για να ανακαλύπτει τις απάτες ή να βεβαιώνεται για την αλήθεια των δηλώσεων.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο Χριστός διευκρίνιζε, όταν έκανε δηλώσεις μέλλοντος και ζωής, αν αυτά που έλεγε ήταν δικές του δηλώσεις ή του πατέρα του, ή αν αφορούσαν πρακτική της καθημερινής ζωής που και αυτή είχε την αξία της ως μια πραγματικότητα. Και είναι προφανές ότι κάθε υπεύθυνη δήλωση που έκανε ο Χριστός έχει την δική της αξία, είτε όταν αφορούσε τις έννοιες του Μωσαϊκού Νόμου, είτε όταν αφορούσε οπτικές γωνίες της ζωής που είχαν – και έχουν – προοπτικές της αιωνιότητας και της ζωής, όπως ο ίδιος την έχει ορίσει μέσα στην διδασκαλία του.

Για μας, τους ανθρώπους του 21ου αιώνα, η διάκριση αυτή μεταξύ των δηλώσεων που κάνει ο Χριστός στην διδασκαλία του και των λοιπών δηλώσεων, έχει ισχυρή σημασία, διότι έχουν περάσει δυο χιλιάδες χρόνια από την εποχή εκείνη, άρα έχουν αλλάξει οι κοινωνικές συνθήκες σε μεγάλο βαθμό, ενώ έχει δημιουργηθεί και μια “νέα ιστορία”, η ιστορία του Χριστιανισμού, άρα η αναφορά και η αναζήτηση των δηλώσεων του Χριστού αποκτά νέο ειδικό βάρος, καθώς κάθε ενδιαφερόμενος πρέπει να κάνει διάκριση ανάμεσα στις εποχιακές δηλώσεις, αυτές δηλαδή που έχουν σχέση και αξία σε μια ορισμένη χρονική περίοδο λόγω ειδικών συνθηκών ζωής, και σε αυτές που έχουν διαχρονική αξία, ανεξάρτητα από τις συνθήκες της ζωής.

Η κοινωνική μεταμόρφωση είναι μια εξωτερική πραγματικότητα, η οποία μπορεί να παίζει τον ρόλο της στην καθημερινότητα, αλλά δεν μπορεί να επηρεάσει το προσωπικό απόθεμα της συνείδησης του ατόμου που επιθυμεί να βρει την ουσία της ζωής, να βρει την πηγή της ζωής, να βρει το πρόσωπο που δημιούργησε την ζωή. Διότι όσο και αν οι εξωτερικοί παράγοντες – κοινωνία και φυσικό περιβάλλον – παίζουν ρόλο στις προσωπικές μας αποφάσεις και επιλογές, αυτές είναι εύκολα αντιληπτές αν γίνονται κάτω από το κράτος των εξωτερικών συνθηκών και όχι κάτω από την απόφαση της δικής μας συνειδήσεως. Και αυτό είναι κρίσιμο θέμα. Διότι καθένας παίρνει αποφάσεις για χιλιάδες θέματα καθημερινά, αλλά δεν σημαίνει ότι όλες οι αποφάσεις έχουν την ίδια βαρύτητα. Συνεπώς, καλούμαστε να εμβαθύνουμε στις αξίες της ζωής και να μην μένουμε στην επιφάνεια των εξωτερικών μας αναγκών.

Και αυτό είναι η σύνοψη της διδασκαλίας του Χριστού. Η μετάνοια, η αναγνώριση των θετικών ή αρνητικών επιπτώσεων των πράξεών μου στην καθημερινή μας ζωή και η διόρθωση με βάση τις προσωπικές μου επιδιώξεις, είναι η κρίσιμη παράμετρος που τροφοδοτεί με καύσιμη ύλη την προοπτική του μέλλοντος κάθε φυσικού προσώπου.

Η άγνοια μαζί με την προσωπική μας αδιαφορία, είναι οι βασικές παράμετροι της μετριότητας των επιλογών και επιτυχιών της ζωής μας.

Η ατομική μας ευθύνη, είναι γνωστό, ότι ούτε μεταβιβάζεται ούτε διαγράφεται. Παραμένει ως έχει. Και αυτό είναι κρίσιμο στοιχείο της καθημερινότητάς μας, είτε αφορά μικρής σημασίας, είτε αφορά μεγάλα και σοβαρά ζητήματα. Από την ευθύνη οδήγησης μέχρι την ευθύνη των λόγων, και από την ευθύνη της ατομικής μας υγείας μέχρι την ψήφο των εκλογών, καθένας καλείται να αναγνωρίσει το μέγεθος της προσωπικής του ευθύνης, ανεξάρτητα από την γενική συμπεριφορά του συνόλου.

Και όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό δεν είναι θεωρητικό, αλλά είναι πρακτικό ζήτημα, κάθε μέρα, όλη μέρα, όσο βιώνουμε την καθημερινότητα. Διότι από την συμπεριφορά μας, υπεύθυνη ή ανεύθυνη, προκύπτουν συνέπειες και κάποιος ή κάποιοι θα υποστούν την άρνηση ή την ευεργεσία. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο ίδιος ο Χριστός εφιστούσε την προσοχή των ακροατών του στην δική τους ευθύνη και όχι στην ευθύνη του ανώνυμου συνόλου.

Διότι όλοι μπορεί να κρυφτούμε πίσω από το ανώνυμο πλήθος, εκτός από τα γεγονότα που έχουν απόλυτη σύνδεση με το φυσικό μας πρόσωπο. Διότι, όσο και να καταναλώνουν τροφές και νερό οι άλλοι, εγώ δεν χορταίνω. Και όταν εγώ ασθενώ και είμαι στο νοσοκομείο, οι άλλοι συνεχίζουν την ζωή τους, ενώ εγώ – και όχι κάποιος άλλος αντί για μένα – είμαι στο κρεββάτι του πόνου. Και αυτά φυσικά είναι τα απλοϊκά καθημερινά, ωστόσο, μέσα από αυτές τις πολύ προσωπικές μας εμπειρίες, όλοι μπορούμε να κατανοήσουμε και τις προεκτάσεις των θεμάτων της υπευθυνότητας ή της ανευθυνότητας.

Όσο μεγαλύτερη προσοχή και ειλικρινές – και όχι ψεύτικο – ενδιαφέρον δείχνουμε για τα θέματα του επαγγέλματός μας, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να κατακτήσουμε τα όνειρά μας. Η άγνοια μαζί με την προσωπική μας αδιαφορία, είναι οι βασικές παράμετροι της μετριότητας των επιλογών και επιτυχιών της ζωής μας.

Μάλιστα, όταν ερχόμαστε στα θέματα της ίδιας της ζωής και όχι της ποιότητας της ζωής, εκεί τα πράγματα παίρνουν άλλο καταλυτικό χαρακτήρα. Διότι είναι άλλο πράγμα η επιλογή του καθημερινού φαγητού, είναι άλλο πράγμα η επιλογή του συντρόφου και είναι άλλο πράγμα αν θέλω να ζήσω ή επιθυμώ τον θάνατο.

Για τον λόγο αυτό και η διδασκαλία του Χριστού είναι ακριβής, όχι στις καθημερινές μας επιλογές των εφήμερων – αλλά όχι ασήμαντων – θεμάτων, αλλά στις επιλογές της ζωής και του θανάτου. Διότι κανείς δεν πρόκειται να πεθάνει στη θέση μας. Εμείς πληρώνουμε τις επιπτώσεις των προσωπικών μας επιλογών. Και, συνεπώς, καθένας καλείται να εμβαθύνει στα ζητήματα της ζωής και να επιλέξει την προσωπική εξερεύνηση και όχι την επανάπαυση στο έργο των άλλων. Να επιλέξει την αναζήτηση της οδού της ζωής και όχι του θανάτου. Να επιλέξει την καθημερινότητα της αλήθειας και όχι την επιθυμία της απάτης. Να επιλέξει την γνώση και την επίγνωση των αξιών της ζωής για να αντιδιαστέλλει τις πολύτιμες αλλά εφήμερες, από τις αιώνιες και αναλλοίωτες.

Ο Χριστός δεν επεμβαίνει στην ζωή μας αν εμείς δεν έχουμε κάνει τις ορθές κατά περίπτωση επιλογές μας. Οι λάθος επιλογές στην καθημερινότητα προοιωνίζουν και το δυσάρεστο αύριο. Και η εμμονή στην λάθος πορεία, εγγυάται την άφιξη σε λάθος προορισμό. Οι χάρτες των υπευθύνων δηλώσεων πρέπει και να ανταποκρίνονται στην αλήθεια και όχι στην παραπλανητική πρακτική της δικής μας αδιαφορίας.

Η δήλωση που κάνει ο ευαγγελιστής Ιωάννης στην αρχή του Ευαγγελίου του για τον Χριστό, έχει ιδιαίτερη αξία για τους ανθρώπους της πίστης, δηλαδή για όσους αναζητούν να κατανοήσουν τον δημιουργό και τα μη ορατά στοιχεία της δημιουργίας, ενός κόσμου δηλαδή μέσα στον οποίο ζούμε, αλλά αγνοούμε κατά 95%.

Και αυτό είναι κρίσιμο στοιχείο, διότι, εφόσον κατέχουμε ελάχιστο τμήμα της γνώσης για το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο βιώνουμε την καθημερινότητά μας – άρα αγνοούμε το κύριο τμήμα του, αυτό σημαίνει ότι έχουμε ανάγκη από κάποιον οδηγό, κάποιον που να γνωρίζει τα στοιχεία που εμείς αγνοούμε, και νομίζω ότι καλύτερος οδηγός είναι ο ίδιος ο δημιουργός και οι δικές του οδηγίες μέσα στην καθημερινότητά μας.

Ο ευαγγελιστής Ιωάννης που ήξερε τα πράγματα από πρώτο χέρι, δηλαδή από το στόμα και την επαφή που είχε με τον Χριστό, μας δίνει το μέτρο των προσδοκιών μας για οδηγία και επεξήγηση του φυσικού αλλά και του κοινωνικού μας περίγυρου. Αποσαφηνίζει, λοιπόν, ότι ο μονογενής υιός, εκείνος μόνον μας έδωσε τις απαραίτητες οδηγίες για το πως να πλησιάσουμε τον δημιουργό, όχι ως θέμα εγκεφαλικής γνώσης, αλλά ως οδηγό στην πρακτική καθημερινότητά μας.

Διότι, δεν αναζητούμε τον δημιουργό χάριν περιεργείας και αποκρυφισμού, αλλά αναζητούμε την δική του δύναμη και το δικό του τρόπο ενίσχυσης των δικών μας δυνάμεων, ως ανάγκη για την υπέρβαση των ζητημάτων και ελλειμάτων που θέτει η καθημερινότητα και η άγνοια για το 95% του φυσικού μας κόσμου, και για τα 7,5 δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού.

Οι αλαζόνες και υπερήφανοι, που θεωρούν ότι δεν έχουν καμιά ανάγκη στην ζωής τους, αμφισβητούν τον δημιουργό, όχι γιατί τους ενδιαφέρει αν υπάρχει ή όχι, αλλά γιατί αισθάνονται πλήρεις, άρα δεν έχουν αναζητήσεις και ερωτηματικά, θέματα που μπορεί και να τους στοιχίσουν την προσωρινή τους ησυχία, αν αρχίσουν να τα εξερευνούν. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χριστός επανειλημμένα διευκρίνιζε ότι όποιος θέλει, όποιος αισθάνεται την ανάγκη της αναζήτησης του δημιουργού, εκείνος, και μόνον εκείνος μπορεί να μπει στην πορεία των εξερευνήσεων του δημιουργού και της μη ορατής δημιουργίας του.

Η πίστη, το βασικό εφόδιο και εργαλείο με το οποίο αναζητούνται και εξερευνούνται τα μη ορατά δεδομένα της δημιουργίας, είναι το μόνο δεδομένο για την ασφαλή πορεία προς την κατανόηση της εξερεύνησης των εξηγήσεων που έδωσε ο ίδιος ο Χριστός για την γνώση του δημιουργού μας.

Οι υπεύθυνες δηλώσεις και επεξηγήσεις του ίδιου του Χριστού για τον δημιουργό, είναι οι μόνες ασφαλείς εξηγήσεις και υπεύθυνες δηλώσεις, τις οποίες μπορούμε μέρα και νύχτα να επεξεργαζόμαστε, να κατανοούμε βαθύτερα, όχι για να γίνουμε όλοι θεολόγοι και μοναχοί, αλλά για να βιώνουμε την προσωπική μας καθημερινότητα με επάρκεια και ισορροπία, δηλαδή με αποθέματα ικανά να τροφοδοτούν τόσο τις ανάγκες μας σε ημερήσια μερίδα ανάγκης, όσο και σε προοπτικές αιωνιότητας. Δεν πρόκειται δηλαδή για την κάλυψη των απαραίτητων εφήμερων μόνον αναγκών μας, αλλά πρόκειται και για την τροφοδοσία της πίστης και της ελπίδας που ατενίζει με αισιοδοξία το σήμερα, αλλά και με επάρκεια τις προσδοκίες του προσωπικού μας μέλλοντος.

Με τον έλεγχο των δηλώσεων δεν ανακαλύπτουμε μόνον τυχόν λάθη που έχουν παρεισφρήσει στις δηλώσεις, αλλά πολλές φορές διορθώνουμε και τις δικές μας εντυπώσεις και υπολογισμούς από την απλοϊκή πρώτη προσέγγιση του περιεχομένου των δηλώσεων.

Άρα, δεν είναι μόνον προς όφελος όλων ο έλεγχος των δηλώσεων, αλλά είναι πρωτίστως για μένα, για το κάθε φυσικό πρόσωπο που σέβεται τον εαυτό του τον 21ο αιώνα, δηλαδή μια εποχή των εξειδικεύσεων, των σκληρών αναζητήσεων της αλήθειας και των καθημερινών αληθειών. Η μελέτη των σημαντικών δηλώσεων είναι υποχρέωση του κάθε φυσικού προσώπου, το οποίο και μπορεί να ζητήσει την γνώμη και άλλων ειδικών.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο Χριστός δεν εμφανίστηκε ως “διάτων αστήρ”, αλλά εμφανίστηκε ως δάσκαλος, δίδαξε, υπέδειξε την οδό της αναζήτησης τόσο της αιώνιας αλήθειας της δημιουργίας, όσο και της αλήθειας των καθημερινών μας αναζητήσεων και προβληματισμών.

Τα “ουαί” προς τους γραμματείς και φαρισαίους της εποχής αφορούσαν την λανθασμένη προσέγγιση των υπευθύνων της εποχής στην αναζήτηση των καθημερινών αληθειών της ζωής. Μιας ζωής όμως που δεν εξαντλείται μόνον με την επίλυση των καθημερινών ζητημάτων, αλλά θέτει ως στόχο και την πορεία προς την αιωνιότητα.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ο ίδιος ο Χριστός κατηγόρησε και καταδίκασε την νοοτροπία των υπευθύνων της εποχής του: όχι μόνον τα καθημερινά δεν μπορούσαν να λύσουν οι ακροατές του εφαρμόζοντας την διδασκαλία των φαρισαίων, αλλά προφανώς και η πορεία προς την κατανόηση της αναζήτησης των αιωνίων αληθειών ήταν μακράν απαράδεκτα σκοτεινή. Διότι όποιος δεν μπορεί να λύσει τα καθημερινά του ζητήματα και δεν μπορεί να καλύψει τις προσωπικές του ανάγκες σήμερα, προφανώς είναι πτωχός ή αδαής, και, φυσικά, αυτό δεν είναι ο καλύτερος δείκτης σοβαρότητας και υπευθυνότητας για μια ζωή με προοπτικές του μέλλοντος.

Τόσο στην παραβολή των δέκα παρθένων, όσο και στην παραβολή των δούλων με τα τάλαντα, η εικόνα που ήθελε ο Χριστός να φέρει στην αντίληψη των ακροατών του ήταν απόλυτα διαφορετική. Η σκέψη, ο υπολογισμός, η αναζήτηση μεθόδων εμπλουτισμού του ουσιαστικού περιεχομένου της ζωής, η σταδιακή βελτίωση και η παιδεία, η τόλμη και όχι η αδράνεια, είναι μερικά από τα πολύτιμα στοιχεία που μπορεί ο καθένας να αναζητήσει και να εντοπίσει μέσα στην διδασκαλία του Χριστού.

Ο έλεγχος δεν είναι προσβολή, αλλά είναι ένδειξη και απόδειξη ενδιαφέροντος για την αναζήτηση και κατανόηση της αλήθειας των πραγμάτων.

Η αναφορά σε αυθεντίες που μόνον αυτοί γνωρίζουν την αλήθεια, είναι έννοιες του μεσαίωνα, μακράν την αληθείας της διδασκαλίας του Χριστού.

Το μυστήριον της πίστεως δεν είναι φόβητρο, αλλά πρόκληση και εφόδιο για κάθε εχέφρονα που αναζητά όχι μόνον να βελτιώνει καθημερινά το βιοτικό και πολιτιστικό του επίπεδο, αλλά και να εξερευνά δια της πίστεως όλα εκείνα που δεν μπορούν ακόμη να περιγραφούν, ωστόσο συνθέτουν τον ιστό της μελλοντικής καθημερινότητας. Όχι μόνον δεν δίδαξε φόβο ο Χριστός, αλλά παρακίνησε σε συζήτηση και διάλογο για όλα τα θέματα, καθημερινότητας και αιωνιότητας.

Καθένας καλείται να ακούσει αυτή την φωνή της παιδείας, να αναζητήσει αυτή την πορεία της αριστείας, και να αναζητήσει πίσω από τα γεγονότα την προσωπικότητα του δημιουργού, ώστε να κατανοήσει και το δικό του προσωπικό μέτρο δυνάμεως, αγάπης και σωφρονισμού, στοιχεία απαραίτητα για την ευθυγράμμιση της επιτυχημένης καθημερινότητας προς την προοπτική της αιωνιότητας.

Στις δηλώσεις ευθύνη έχει όχι μόνον εκείνος που δηλώνει αλλά και εκείνος που δέχεται την δήλωση ως αληθή. Διότι δεν αρκεί η δήλωση, αλλά επιβάλλεται και ο έλεγχος, και θα τολμούσα να σημειώσω, ο αυστηρός και ουσιαστικός έλεγχος τόσο του περιεχομένου, όσο και του προσώπου του δηλούντος κάτι σημαντικό και ουσιαστικό. Διότι αν πρόκειται για ανέκδοτα του καφενείου, κανένα πρόβλημα. Αν όμως πρόκειται για κανόνες ζωής και προϋποθέσεις επιτυχίας και όχι αποτυχίας, τότε είναι προφανές ότι δεν αρκεί η πινακίδα του κατασκευαστή, αλλά απαιτείται και έλεγχος του εμπορεύματος με αξιόπιστη λογική και επιχειρηματολογία.

Και φυσικά όλοι θα πουν: μπορείς να ελέγξεις τον θεό; Ωστόσο η ορθή ερώτηση δεν είναι αυτή, διότι δεν έχουμε να κάνουμε με τον θεό, αλλά έχουμε να κάνουμε με δηλώσεις γραπτές, οι οποίες μεταφέρουν ένα μήνυμα. Και αυτό δηλώνει ότι ο έλεγχος είναι απαραίτητος. Διότι, τόσο ο κομιστής του μηνύματος μπορεί να είναι κλέφτης και ληστής – κατά την φράση του ίδιου του Χριστού – ή μπορεί το μήνυμα να είναι κίβδηλο και νοθευμένο, άρα απαιτείται εξονυχιστικός και συνεχής έλεγχος ποιότητας και ακρίβειας περιεχομένου.

Για τον λόγο αυτό και ο ίδιος ο Χριστός δήλωνε πολλές φορές στους ακροατές του που ήξεραν τα πράγματα της πίστης και της ζωής, ότι βρισκόταν σε πλάνη και όχι στην οδό της ανακάλυψης της αλήθειας. Όχι γιατί δεν ήξεραν το γράμμα, αλλά δεν είχαν αντιληφθεί ορθά το μήνυμα που περιείχε το γράμμα, με αποτέλεσμα και οι ίδιοι να μην μπορούν να βρουν την οδό της αποκάλυψης της αλήθειας, αλλά και άλλους να εμποδίζουν προς την ορθή κατεύθυνση. Και καθώς οι αιώνες περνούν, η απόσταση από την δημιουργία και το αρχικό σχέδιο μεγαλώνει, άρα μεγαλώνει και η δυσκολία κατανόησης του σχεδίου της δημιουργίας, ενώ οι κοινωνικές και πρακτικές συνθήκες μεταβάλλονται και πολλά από τα γραφόμενα στο μήνυμα της ζωής δεν είναι τόσο απλά και κατανοητά.

Για τον λόγο αυτό και ο Χριστός προσπάθησε να μεταφέρει το αιώνιο μήνυμα, καλώντας όλους τους ενδιαφερομένους να αναζητήσουν – και να αναζητούν – όχι μόνον την αιώνια αλήθεια της δημιουργίας και του σχεδίου του δημιουργού, αλλά και να κατανοούμε – μέσα από την εξερεύνηση – τον φυσικό και κοινωνικό κόσμο που μας περιβάλλει. Αν αυτό δεν είναι κατανοητό, αν δηλαδή δεν είμαστε σε θέση να αντιληφθούμε με επάρκεια την δομή του κοινωνικού περιβάλλοντος, τότε τα βαρίδια της καθημερινότητας φθείρουν τις δυνάμεις μας και μένουμε αδρανείς, χωρίς αποτέλεσμα. Το ίδιο ισχύει και για την έρευνα του φυσικού κόσμου, μέσα στον οποίο συνυπάρχουμε και τρεφόμαστε – κατά κυριολεξία – από αυτόν. Η άγνοια και υποτίμηση του φυσικού μας περιβάλλοντος, είναι η αιτία της καθημερινής μας ταλαιπωρίας, μιας κατάστασης από την οποία όλοι πασχίζουμε να ξεφύγουμε.

Και όλα αυτά δηλώνουν και αποσαφηνίζουν ότι ο άνθρωπος είναι δημιουργημένος με ικανότητες, σωματικές και ψυχικές, αλλά η σωστή αξιοποίηση αυτών των ικανοτήτων και εφοδίων που διαθέτουμε είναι απόλυτα προσωπική μας υπόθεση. Καθένας καλείται να επιλέγει όχι μόνον ακούσματα, αλλά και να ελέγχει τόσο το περιεχόμενο των δηλώσεων, όσο και την εγκυρότητα και αποτελεσματικότητα του δηλούντος.